Η ατυχής κατάληξη της διαπραγμάτευσης του Αλ. Τσίπρα με τους δανειστές φέρνει τον έλληνα πρωθυπουργό σε διάστημα πολύ συντομότερο του αναμενομένου στο σημείο καμπής: έπειτα από πέντε μήνες διαπραγμάτευσης με την Ενωση και το ΔΝΤ και προ μίας διαφαινόμενης πολιτικής φθοράς της κυβέρνησης, καλεί τους πολίτες να λάβουν την απόφαση για αποδοχή ή μη της προτεινόμενης συμφωνίας.
Επειτα από πέντε μήνες διαπραγμάτευσης, η οποία κατά πολλούς είχε όλα τα χαρακτηριστικά της στείρας αντιπαράθεσης και όχι της αναζήτησης διεξόδου και συμβιβασμού εντός του πλαισίου κανόνων της Ενωσης, o έλληνας πρωθυπουργός, αρνούμενος να συνεχίσει τη διαδικασία εντός του προβλεπόμενου πλαισίου και να αναλάβει το κόστος μίας απόφασης, τράβηξε το τελευταίο του χαρτί: υπό τον φόβο φθοράς της κυβέρνησης με εκθετικούς πλέον ρυθμούς σε περίπτωση που κατέληγε σε έναν συμβιβασμό, μεταθέτει το βάρος στους πολίτες και –σε πρώτη φάση –αποτρέπει έναν επαπειλούμενο διχασμό του κόμματός του.
Η τακτική αυτή έφερε τον έλληνα πρωθυπουργό σε μια πρωτοφανώς δυσμενή θέση, από την οποία κατά την κυρίαρχη εκτίμηση εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ αρχίζει η πολιτική του φθορά: έχοντας εξαντλήσει όλα τα χρονικά και τακτικιστικά περιθώρια, έφθασε την προηγούμενη εβδομάδα, υπό ασφυκτική πίεση και υπό την ορατή απειλή της χρεοκοπίας, να βάζει την υπογραφή του σε ένα πακέτο μέτρων –φορολογικών κατά μείζονα λόγο –ύψους τουλάχιστον 8 δισ. ευρώ για την προσεχή τριετία.
Οπως παρατηρείται από πολιτικά στελέχη, την περίοδο των μνημονίων κανένας από τους προηγούμενους πρωθυπουργούς δεν υποχρεώθηκε να υπογράψει τεχνικό κείμενο με δημοσιονομικούς στόχους και προτεινόμενα μέτρα. «Η υπογραφή αυτή δεν παίρνεται πίσω, ό,τι και να επιδιώξει στο εξής ο Πρωθυπουργός» τονίζουν.
Προσχεδιασμένο


Η απόφαση του κ. Τσίπρα να ανακοινώσει δημοψήφισμα, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες δεν αποτέλεσε την αρχική του εισήγηση στο κυβερνητικό συμβούλιο της Παρασκευής, είχε σχεδιαστεί από τα μέσα της εβδομάδας στις Βρυξέλλες. Ομως έπεσε στο τραπέζι μόνον αφότου διαπίστωσε ο Πρωθυπουργός ότι το πολιτικό κόστος μιας συμφωνίας ήταν δυσβάστακτο και μη διαχειρίσιμο –με τους παραδοσιακούς μικροκομματικούς όρους.
Βάση για τη λήψη αυτής της απόφασης αποτέλεσε η αντίδραση στελεχών της κυβέρνησης, προερχόμενων από την Αριστερή Πλατφόρμα, τα οποία ήταν έτοιμα να εξαπολύσουν σφοδρή κριτική με την πρώτη ευκαιρία στην πρόταση που ο ίδιος ο κ. Τσίπρας υπέγραψε και κατέθεσε και η οποία, όπως έλεγαν, «καταδικάζει τη χώρα».
Με την επιλογή του δημοψηφίσματος φάνηκε όμως ότι ο Πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του δεν είχαν εκτιμήσει επαρκώς τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα οδηγούσαν τη χώρα στις κάλπες. Σε αυτό το πλαίσιο ήταν ενδεικτικό ότι ο Ι. Βαρουφάκης εμφανίστηκε στο Εurogroup αιτούμενος παράταση εβδομάδων…
Ο κ. Τσίπρας έδειξε από τα ξημερώματα του Σαββάτου να ευελπιστεί ότι θα εξασφάλιζε ολιγοήμερη παράταση του προγράμματος από το Εurogroup και διασφάλιση τραπεζικής ρευστότητας από την ΕΚΤ –με τη σκέψη προφανώς στον «προεκλογικό» του αγώνα εν όψει δημοψηφίσματος και πρόθεση να κατηγορήσει την Ευρώπη για υπονόμευση και αντιδημοκρατική εκτροπή σε περίπτωση που τίποτε από τα δύο δεν συνέβαινε.
Είναι προφανές ότι η εβδομάδα που ξεκινά θα αποτελέσει μία δοκιμασία για τους πολίτες και τους θεσμούς της χώρας εν γένει, με την κυβέρνηση και τον κ. Τσίπρα να φαίνονται διατεθειμένοι να εξαπολύσουν επιθέσεις και κατηγορίες κατά των πολιτικών της αντιπάλων, ρίχνοντας μία πολιτική «ζαριά».
Η αβεβαιότητα που δημιουργούν τα δεδομένα υποκρύπτει έναν κίνδυνο που ο κ. Τσίπρας δεν φαίνεται να υπολογίζει: το να συμβούν όλα αυτά σε συνθήκες πτώχευσης, καθώς από την ερχόμενη Τρίτη η χώρα θα είναι επισήμως χρεοκοπημένη εντός ευρώ, σε περίπτωση που δεν καλύψει τις δανειακές της υποχρεώσεις έναντι του ΔΝΤ.
Επιπλέον, όσα –ελάχιστα –από τα στελέχη της κυβέρνησης είναι σε θέση να έχουν μια πιο σφαιρική εικόνα της λειτουργίας της οικονομίας μετέφεραν μια ανησυχία για τις συνθήκες που διαμορφώνονται από την αποστράγγιση του τραπεζικού συστήματος.
Ο ορατός κίνδυνος που ο κ. Τσίπρας φαίνεται να μην αξιολογεί επαρκώς ή να παραβλέπει σκοπίμως είναι η διαμόρφωση ακραίων συνθηκών (πτώχευση, κατάρρευση τραπεζικού συστήματος, ελλείψεις στην αγορά αγαθών, απομόνωση από το διεθνές περιβάλλον) στην πορεία προς το δημοψήφισμα.

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ
Οπως μετέδιδαν από το μεσημέρι του Σαββάτου διεθνείς και εγχώριοι παράγοντες, η επιλογή του κ. Τσίπρα φάνηκε πως εμπεριέχει έναν μεγάλο κίνδυνο: να κλείσει οριστικά για τον Πρωθυπουργό και τον ΣΥΡΙΖΑ την πόρτα της παραμονής στην ευρωζώνη, με κίνδυνο αυτό να συμπαρασύρει τη χώρα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ