Το δύσκολο ραντεβού του κ. Τσίπρα με την Ιστορία

Ηταν Σεπτέμβριος του 2008, λίγο προτού ξεσπάσει η μεγαλύτερη μετά το 1929 διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση.

Ο Αλέξης Τσίπρας, νέος ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, μόλις οργάνωνε την ομάδα του και επιχειρούσε να διαμορφώσει ένα σχήμα καθημερινής λειτουργίας του κόμματός του.

Προσπαθούσε να προσεγγίσει τις πολιτικές εξελίξεις, να δει πού πάει η χώρα και η οικονομία της. Οι συνεργάτες του περιέγραφαν τυπικά τις προοπτικές μέσα από τη στενή οπτική του μικρού τότε κόμματος.

Οταν κάποιος επεσήμανε στην ομήγυρη του κ. Τσίπρα ότι ένα κόμμα της σύγχρονης Αριστεράς οφείλει να στρέψει την προσοχή του στις επερχόμενες διεθνείς οικονομικές εξελίξεις επειδή θα είναι καταιγιστικές και θα μεταφέρουν κύματα κρίσης σε όλον τον κόσμο, με πρώτη την Ελλάδα, αντιμετωπίστηκε σχεδόν απαξιωτικά. «Ο καπιταλισμός είναι ισχυρός, δεν κινδυνεύει» σχολίασε ο θεωρούμενος θεωρητικός της ομάδας.

Δεκαπέντε-είκοσι ημέρες μετά πτώχευσε η Lehman Brothers, το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα κινδύνευσε με κατάρρευση και λίγο αργότερα μεταφέρθηκε στην Ευρώπη η μεγαλύτερη στη μεταπολεμική ιστορία της κρίση χρέους, η οποία έπληξε πρώτα τον πιο αδύναμο κρίκο της, που δεν ήταν άλλος από την Ελλάδα.

Δεν είχε κανείς τότε την απαίτηση από ένα μικρό κόμμα να έχει τόσο βαθιές επεξεργασίες. Ωστόσο διαφαινόταν το έλλειμμα της Κουμουνδούρου και η υπεροψία της «αριστερής αλήθειας».

Εκτοτε κύλησε πολύς χρόνος, η κρίση διέλυσε στην κυριολεξία την Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύθηκε τις συνέπειές της, εξήντλησε τις επικοινωνιακές δυνατότητες που προσέφερε η αδυναμία των αντιπάλων του και έτσι ανεδείχθη πρώτη δύναμη φθάνοντας κάποια στιγμή να διεκδικεί με αξιώσεις την εξουσία.

Τότε από αυτές εδώ τις στήλες ανεδείχθη η δυνατότητά του και η ευκαιρία που είχε να κυβερνήσει την Ελλάδα.

Πριν από τις εκλογές καταγράψαμε ακριβώς αυτή την ευκαιρία, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η ιστορική εμπειρία της Αριστεράς δεν ήταν η καλύτερη. Ολες τις προηγούμενες τις κλώτσησε στην κυριολεξία.

Διαχρονικά οι ηγεσίες της διακρίθηκαν για τα παιδαριώδη πολιτικά λάθη τους.

Χαρακτηριστικότερη θεωρείται η μεταπολεμική, εκείνη που προέκυψε μετά την απελευθέρωση από τη γερμανική κατοχή.

Εχει καταγραφεί ιστορικά ότι η τότε ηγεσία της Αριστεράς δεν μπόρεσε, παρά τις πολλές προειδοποιήσεις, να απορροφήσει και να κατανοήσει τις νέες μεταπολεμικές ισορροπίες ούτε είχε την ευελιξία να προσαρμοσθεί στο νέο περιβάλλον.

Παρασύρθηκε, από ιδεοληψίες και εμμονές, από τα μίση και τα πάθη της περιόδου σε μια ατυχή και ζημιογόνο, για τη χώρα και την ίδια, ένοπλη σύγκρουση, υπολογίζοντας σε βοήθεια και υποστήριξη από τον Στάλιν, τη στιγμή που ο σοβιετικός ηγέτης είχε ήδη συμφωνήσει στη Γιάλτα με τον Τσόρτσιλ και τον Ρούζβελτ το μοίρασμα του μεταπολεμικού κόσμου.

Τηρουμένων των αναλογιών, και στην παρούσα συγκυρία λείπουν οι επεξεργασίες, όπως και η ευελιξία και η κατανόηση της συνθετότητας του σύγχρονου κόσμου, των συμμαχιών και των συμφερόντων που τον ορίζουν.

Αντιθέτως, περισσεύουν και στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ οι ιδεοληψίες, οι δογματισμοί, οι εμμονές και οι ευθύγραμμες απλοποιητικές προσεγγίσεις.

Οπως εξελίσσονται τα πράγματα, δεν είναι απίθανο και αυτή η ιστορική ευκαιρία να χαθεί άδοξα για την Αριστερά.

Και ίσως αυτή καθαυτή να μην ενδιαφέρει.

Σίγουρα όμως απασχολεί και ανησυχεί τους πάντες το απροσμέτρητο κόστος που θα αφήσει πίσω της ενδεχόμενη –πιθανή για πολλούς πια –παταγώδης αποτυχία της κυβέρνησης του κ. Τσίπρα.