Με «κόκκινες γραμμές» και από τις δύο πλευρές –την ελληνική κυβέρνηση αλλά και τους εκπροσώπους των δανειστών της χώρας –συνεχίζεται η διαπραγμάτευση γύρω από τα δύο σημαντικότερα «αγκάθια»: το Ασφαλιστικό και το Εργασιακό.
Η κυβέρνηση επιμένει στην επαναφορά του κατώτατου μισθού και των συλλογικών συμβάσεων στο προ του 2012 καθεστώς, ενώ οι εκπρόσωποι των τριών θεσμών στο BrusselsGroup (ΕΕ – ΕΚΤ – ΔΝΤ) επιμένουν ότι δεν θα πρέπει να αποδομηθούν όλα τα προηγούμενα εργασιακά μέτρα, χωρίς να επιμένουν στο ύψος των κατώτατων αμοιβών.
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται η διαπραγμάτευση και για το Ασφαλιστικό. Οι δανειστές δεν συζητούν καν την αλλαγή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τα επικουρικά ταμεία, ενώ φαίνεται να υιοθετούν παλαιότερη πρόταση της χώρας για σταδιακή αύξηση –ως το 2020 –των ορίων συνταξιοδότησης για τις πρόωρες συντάξεις.
Οι δεσμεύσεις


Ταυτοχρόνως οι αρμόδιοι υπουργοί Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ.κ. Π. Σκουρλέτης και Δ. Στρατούλης επισημαίνουν σε όλους τους τόνους ότι η κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά ταμεία αποτελεί κυβερνητική δέσμευση προκειμένου να μην υπάρξουν περικοπές στις επικουρικές συντάξεις.
Σημειωτέον ότι η αντιμετώπιση των ελλειμμάτων των Ταμείων με τον περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και τη διατήρηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τα επικουρικά αποτελεί την πάγια θέση των δανειστών, που ζητούν να μην υπάρξουν αλλαγές στον κατώτατο μισθό στη χώρα μας ούτε στο καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων.
Την επαναφορά του κατώτατου μισθού και του καθεστώτος των συλλογικών συμβάσεων προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο εστάλη για γνωμοδότηση στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και ακολούθως αναμένεται να έλθει στη Βουλή και να ψηφιστεί ως τα τέλη Μαΐου.
Το νομοσχέδιο προωθεί, παρά τις ενστάσεις των δανειστών, την επαναφορά του κατώτατου μισθού την 1η Οκτωβρίου στα 650 ευρώ μεικτά (από 510 ευρώ για τους νέους κάτω των 25 ετών και από 586 ευρώ για τους άνω των 25 ετών) και στα 751 ευρώ από την 1η Ιουλίου 2016.
Ταυτοχρόνως το υπουργείο Εργασίας ανακοινώνει ότι καταργείται η απαγόρευση της χορήγησης αυξήσεων μέσω των ωριμάνσεων, δηλαδή των πολυετιών, αλλά δεν τις επαναφέρει στα προ του 2012 επίπεδα. Η επαναφορά των πολυετιών επαφίεται στις διαπραγματεύσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, είναι δηλαδή θέμα που αναμένεται να συμπεριληφθεί μελλοντικά στις συμβάσεις. Ωστόσο οι εργοδότες έχουν ταχθεί κατά της επαναφοράς των τριετιών.
Η διαιτησία


Στις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου περιλαμβάνονται: Η επαναφορά του χρόνου της μετενέργειας των συμβάσεων από τους τρεις στους έξι μήνες. Η «επεκτασιμότητα» των συλλογικών συμβάσεων σε όλους τους εργαζομένους ενός κλάδου όταν οι εργοδότες που υπέγραψαν απασχολούν το 50% συν ένα των εργαζομένων.
Αλλαγές επέρχονται και στον τρόπο λειτουργίας αλλά και στον ρόλο που θα διαδραματίζει ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Πρόθεση του υπουργείου Εργασίας είναι να ενισχύσει τον ρόλο του Οργανισμού. Ο ρόλος του ΟΜΕΔ θα είναι αναβαθμισμένος, ενώ θα επανέλθει η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής σε αυτόν. Επίσης στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται η ίδρυση Σώματος Εμπειρογνωμόνων που θα παρέχει στους διαιτητές του ΟΜΕΔ στοιχεία για τα ιδιαίτερα οικονομικά χαρακτηριστικά της επιχείρησης ή και του κλάδου που εξετάζεται.
Το νομοσχέδιο


Ειδικότερα σύμφωνα με το νομοσχέδιο:
  • Επανέρχονται οι συλλογικές συμβάσεις ως βάση διαμόρφωσης των μισθών. Γίνεται δηλαδή επαναφορά της νομικής ισχύος των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων έναντι επιχειρησιακών και ατομικών συμβάσεων εργασίας. Σε περίπτωση μη συμφωνίας για συλλογική σύμβαση μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων, η μία πλευρά (και όχι οι δύο, όπως ίσχυε ως σήμερα) θα μπορεί πλέον να προσφύγει στη διαιτησία (ΟΜΕΔ). Η απόφαση του ΟΜΕΔ θα είναι δεσμευτική και για τα δύο μέρη. Προβλέπεται η ίδρυση Σώματος Εμπειρογνωμόνων που θα παρέχει στους διαιτητές του ΟΜΕΔ στοιχεία για τα ιδιαίτερα οικονομικά χαρακτηριστικά της επιχείρησης ή και του κλάδου που εξετάζεται. Για παράδειγμα, με το νέο καθεστώς αν σε μια διαπραγμάτευση δεν υπάρχει συμφωνία η εργατική πλευρά θα μπορεί να προσφύγει στον ΟΜΕΔ μονομερώς ζητώντας την υπογραφή κλαδικής συλλογικής σύμβασης με οικονομικά και θεσμικά αιτήματα. Ο ΟΜΕΔ θα εκδώσει απόφαση δεσμευτική λαμβάνοντας υπόψη και την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Η απόφαση αυτή μπορεί να δικαιώνει τους εργαζομένους στο σύνολο ή σε μέρος των αιτημάτων τους αλλά μπορεί και όχι, αν κριθεί ότι δεν το επιτρέπουν τα οικονομικά δεδομένα της επιχείρησης.
  • Προβλέπεται η επαναφορά του χρόνου της μετενέργειας των συμβάσεωναπό τους τρεις στους έξι μήνες.Ρυθμίζεται το θέμα της «επεκτασιμότητας» των συλλογικών συμβάσεων. Με απόφαση που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας ο υπουργός μπορεί να επεκτείνει σε όλους τους εργαζομένους του κλάδου συλλογική σύμβαση που δεσμεύει ήδη εργοδότες οι οποίοι απασχολούν το 50% συν ένα των εργαζομένων.
  • Η επαναφορά του κατώτατου μισθού (από τον Οκτώβριο 2015 και ως τις 30 Ιουνίου 2016 στα 650 ευρώ και από τον Ιούλιο 2016 στα 751,39 ευρώ) θα επιφέρει αλλαγές σε μια σειρά επιδομάτων, όπως το επίδομα ανεργίας και άλλα επιδόματα του ΟΑΕΔ, που συναρτώνται από το ύψος των κατώτατων αμοιβών.

Η εικόνα της αγοράς εργασίας
Απλήρωτοι και ανασφάλιστοι εργαζόμενοι, υψηλή ανεργία

Το εργασιακό περιβάλλον του ιδιωτικού τομέα, εντός του οποίου το υπουργείο Εργασίας επιχειρεί να επαναφέρει το παλαιό καθεστώς, περιγράφεται από τα εξής στοιχεία:


1. Περίπου 1 εκατ. εργαζόμενοι αμείβονται με σημαντική καθυστέρηση.

2. Οι μισθοί παρουσιάζουν σημαντική πτώση. Σχεδόν ένας στους δύο εργαζόμενους –το 45% –αμείβεται με μισθό έως 751 ευρώ το μήνα.

3. Μόνο το 9% των εργαζομένων (140.000 άτομα) αμείβονται σήμερα με τον κατώτατο μισθό (586 ευρώ), ενώ περίπου 500.000 εργαζόμενοι, δηλαδή ο ένας στους τρεις εργαζομένους, αμείβεται με 300 ευρώ καθαρά (έως 440 ευρώ μεικτά) αφού απασχολούνται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης (μειωμένο ωράριο, μερική απασχόληση, ενοικίαση, εκ περιτροπής εργασία κ.ά.).

4. Το 70% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα υποχρεώθηκε να συνάψει ατομικές συμβάσεις εργασίας, με μειώσεις μισθών από 10% έως 40%. Επίσης υπογράφηκαν 1.440 επιχειρησιακές συμβάσεις, σύμφωνα με στοιχεία του καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου κ.Γ. Κουζή, συμβούλου του υπουργού Εργασίας, που προβλέπουν μειώσεις μισθών.

5. Η ανεργία παραμένει σε πρωτοφανή για τη χώρα επίπεδα (πάνω από το 26%), ενώ οι ανασφάλιστοι εργαζόμενοι υπολογίζονται γύρω στα 800.000 άτομα στερώντας από τα Ταμεία τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ τον χρόνο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ