Υπόθεση Ρωμανού

Μετά την ολέθρια χορήγηση άδειας στον τρομοκράτη Ξηρό –που κατέληξε στην απόδρασή του –φαίνεται ότι οδηγηθήκαμε πολωτικά ως έννομη τάξη στο ακριβώς αντίθετο άκρο και σήμερα πλέον δεν δίνεται ούτε μία εκπαιδευτική άδεια στον κατάδικο Ρωμανό (ένα μέτρο δηλαδή που θεωρητικά θα τον «εξάγνιζε»).

Ομως θα ήθελα να σημειώσω δύο πράγματα (για να αποφύγω τις απλουστευτικές προσεγγίσεις):

1. Το αρμόδιο Συμβούλιο και το Δικαστήριο εκτέλεσης των ποινών για τη χορήγηση της εκπαιδευτικής άδειας, σύμφωνα με το άρθρο 58 του υφιστάμενου Σωφρονιστικού Κώδικα, αξιολογούν –είτε το θέλουμε είτε όχι –και ένα μέγεθος που λέγεται «επικινδυνότητα», δηλαδή εάν υπάρχει το ενδεχόμενο ο κατάδικος να διαπράξει και νέα αξιόποινη πράξη εκμεταλλευόμενος την εκπαιδευτική του άδεια).

Και μια τέτοια προγνωστική κρίση είναι εξαιρετικά δύσκολη, όταν έχει κανείς μπροστά του έναν ήδη καταδικασθέντα για ληστεία και ταυτόχρονα εκ νέου κατηγορούμενο για τρομοκρατική δράση. Αρα καταρχήν τα πραγματικά δεδομένα δεν είναι τόσο απλά (γιατί κανείς δεν θα ήθελε να βάλει μια ολόκληρη κοινωνία σε κίνδυνο).

2. Από την άλλη πλευρά όμως, όπως καταδεικνύει η διεθνής ερευνητική εμπειρία (και μάλιστα η εμπειρία που έχουμε από τη Βόρεια Ιρλανδία), η χορήγηση μιας εκπαιδευτικής άδειας και γενικότερα η εκπαίδευση των καταδίκων μειώνουν σημαντικά τον αριθμό των κρατουμένων που υποτροπιάζουν και ξαναπερνούν το κατώφλι της φυλακής.

Ας μην ξεχνάμε εξάλλου αυτό που έγραφε ο Μισέλ Φουκό, δηλαδή ότι «η υποτροπή των αποφυλακισμένων αποτελεί την εκδίκησή τους για τη βαρβαρότητα των συνθηκών κράτησης».

Πώς όμως μπορούμε να αποφύγουμε την υποτροπή, όταν δεν χορηγούνται καθόλου εκπαιδευτικές άδειες; Και πώς μπορούμε να αρνηθούμε σε ένα νέο παιδί (σαν τον Ρωμανό) να αναγεννηθεί ως προσωπικότητα μέσα από τη μόρφωση;

Το συμπέρασμα; Πιστεύω ότι η χορήγηση μιας εκπαιδευτικής άδειας με αυστηρότατη παρακολούθηση όλων των κινήσεων του καταδικασμένου κατά τη μετάβασή του στο εκπαιδευτικό ίδρυμα θα ήταν η πιο ορθή λύση. Ομως και η «ηλεκτρονική εκπαίδευση» μέσα στις φυλακές είναι μια διέξοδος που εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες (όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες).

Τέλος, δεν θα πρέπει να χαρακτηρίζονται οι φυλακές μας από αυτό που έλεγε ο Δάντης στη «Θεία Κωμωδία», δηλαδή «Vous qui entrez ici, laissez toute espérance» («Εσείς που μπαίνετε εδώ μέσα δεν έχετε καμιά ελπίδα»)!