Πατρίκιος εναντίον αντάρτισσας – Για πρόεδρο Δημοκρατίας ψηφίζουν σήμερα οι Βραζιλιάνοι

Πιο ξεκάθαρη επιλογή σπανίως έχουν ψηφοφόροι. Από τη μία η Ντίλμα Ρούσεφ, πρώην μαρξίστρια αντάρτισσα, που φυλακίστηκε και βασανίστηκε από τη στρατιωτική δικτατορία, στη δεκαετία του ’70. Από την άλλη, ο Αέσιο Νέβες, συντηρητικός πατρίκιος της πολιτικής, που μεγάλωσε αριστοκρατικά, σε μεγάλο τζάκι, με φήμη πλεϊμπόι. Εγινε εύκολα, από 21 ετών, βουλευτής, γερουσιαστής και μετά κυβερνήτης μιας μεγάλης Πολιτείας της Βραζιλίας.

Στις εκλογές σήμερα ελπίζει να εκπληρώσει το «πεπρωμένο» του παππού του, ο οποίος εξελέγη πρώτος πρόεδρος μετά την επιστροφή της δημοκρατίας, το 1985, αλλά πέθανε προτού προλάβει να ορκιστεί.

Με τις βαλλόμενες ως αναξιόπιστες δημοσκοπήσεις να δείχνουν αναμέτρηση που θα κριθεί στο νήμα, κανένας δεν ξέρει αν ο νικητής θα είναι αριστερός ή δεξιός. Δεκατρία χρόνια μεγαλύτερη από τον Νέβες, η Ντίλμα είναι παιδί μιας άλλης, πιο ριζοσπαστικοποιημένης εποχής. Μαρξίστρια φοιτήτρια στη δεκαετία του ’60, αγωνίστηκε κατά μιας χούντας που κράτησε 21 χρόνια, για επαναστατική αλλαγή στην πολιτική της Βραζιλίας. Μπήκε στο αντάρτικο πόλης με μια οργάνωση που λήστευε τράπεζες και κρατούσε ομήρους. Συνελήφθη με όπλο στην τσάντα της το 1970. Στη φυλακή τη βασάνισαν άγρια, με ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ και σεξουαλική κακοποίηση. Οταν βγήκε έκανε καριέρα ως οικονομολόγος και μετά ως υπουργός Οικονομικών και προσωπάρχης στην κυβέρνηση του Κόμματος των Εργατών (PT) του χαρισματικού Λούλα ντα Σίλβα. Εξελέγη, θριαμβευτικά πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βραζιλίας, το 2010.

Επιτυχημένος κυβερνήτης της πλούσιας Πολιτείας Μίνας Ζεράις, ο 54χρονος, επίσης οικονομολόγος Νέβες, είναι συνηθισμένος στην πολυτέλεια και τα προνόμια. Πιστεύει στην ελευθερία της αγοράς, εξ ου ο επιχειρηματικός κόσμος της Βραζιλίας ονειρεύεται να τον δει πρόεδρο. «Ο πλουσιότερος Νότος, κυρίως το Σαν Πάολο, εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της οικονομίας, είναι προπύργιο του Νέβες. Στα βορειοανατολικά και στα βόρεια ο κόσμος είναι φτωχός και ψηφίζει PT με ευγνωμοσύνη για την κοινωνική πολιτική του» λέει στο «Βήμα» ο Κένεθ Μάξγουελ, καθηγητής Ιστορίας στο Χάρβαρντ, ειδικός για τη Λατινική Αμερική. Η ελίτ εγκωμιάζει τη λεγόμενη «διαχείριση σοκ» στο Μίνας Ζεράις. Ο Νέβες ισοσκέλισε τον προϋπολογισμό, τόνωσε τις επιχειρήσεις, μείωσε τους φόρους και άνοιξε δουλειές. Αλλά έκανε περικοπές και μειώσεις μισθών στο Δημόσιο και στον δικό του κατά 45%. Στο τέλος της θητείας του, πάντως, η αποδοχή του έργου του έφτασε στο 92%.

Σήμερα η Ρούσεφ κατακεραυνώνει το «φιλελεύθερο πρόγραμμά» του σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων. Δικό της δυνατό χαρτί είναι η αναδιανομή του πλούτου, που έβγαλε από τη φτώχεια εκατομμύρια ανθρώπους. Υπόσχεται ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια για μείωση της ανισότητας, με επέκταση της κοινωνικής πρόνοιας και αύξηση του κατώτατου μισθού.

Πού θα βρει τα λεφτά; ρωτάει ο Νέβες. Η ανάπτυξη έχει ξεθυμάνει, με ρυθμό που δεν θα ξεπεράσει το 0,48% εφέτος. «Μη ανταγωνιστικές βιομηχανίες, υψηλότερος πληθωρισμός και άγαρμπες κυβερνητικές παρεμβάσεις έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη επενδυτών και καταναλωτών» λέει. Εκείνος θέλει να κάνει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, να μειώσει τον προστατευτισμό, τους φόρους, τη γραφειοκρατία και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας.

Για να κερδίσουν τις πιο κρίσιμες ψήφους σε μια πολωμένη σύγκρουση και οι δύο έχουν στραφεί προς το κέντρο, τον χώρο της νέας μεσαίας τάξης. Δεσμεύονται να συνεχίσουν τα επιδόματα για τις φτωχές οικογένειες, να βελτιώσουν Υγεία και Παιδεία και να χτυπήσουν ανελέητα τη διαφθορά.

Τα γκάλοπ; Δίνουν μικρό προβάδισμα, στα όρια του στατιστικού λάθους (ως 4 μονάδες), στη Ρούσεφ. Αλλά η παταγώδης αποτυχία τους να προβλέψουν ότι ο Νέβες θα περνούσε στον β’ γύρο έχει γκρεμίσει την αξιοπιστία τους. Και όλα φαίνονται ανοιχτά απόψε.