Από τον Μιτεράν ως τον ο Ολάντ άλλαξαν πολλά στη Γαλλία. Μαζί με τα πολλά και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται η ιδιωτική ζωή των προέδρων της Γαλλικής Δημοκρατίας. Ο πρώτος διατηρούσε δεύτερη οικογένεια, με γυναίκα και παιδί, ο δεύτερος εγκαταστάθηκε με τη σύντροφό του στο Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων, διατηρώντας παράλληλα κρυφή σχέση με άλλη γυναίκα.
Στην περίπτωση του Μιτεράν δεν μίλησε κανείς. Οι δημοσιογράφοι ήξεραν, αλλά δεν έγραφαν. Η νόθα κόρη του επί μία εικοσαετία υπήρξε «κοινό μυστικό». Αναρωτήθηκαν άραγε οι «διακριτικοί» άνθρωποι πώς μεγάλωσε αυτό το κορίτσι; Να μην μπορεί να αποκαλύψει στις φίλες της ποιος είναι ο πατέρας της; Υπό αυτό το πρίσμα η «διακριτικότητα» είναι μια ευγενής λέξη για τη συγκάλυψη της διγαμίας του προέδρου.
Ποιες κοινωνίες επιτρέπουν στον άνδρα να έχει ταυτόχρονα δύο οικογένειες; Οι ισλαμικές. Υπάρχει, όμως, μία διαφορά: στον αραβικό κόσμο δεν υπάρχει ψέμα, ο σύζυγος με τη διπλή και την τριπλή ζωή είναι ειλικρινής. Στη σύγχρονη Ευρώπη το ψέμα γίνεται αρετή. Ας δούμε πώς υπερασπίζεται το ψέμα της απιστίας ο Πασκάλ Μπρυκνέρ στο δοκίμιό του «Το παράδοξο του έρωτα» (εκδ. Πατάκη):
«Η σιωπή είναι μια προστασία, η ομολογία είναι μια καταστροφή. Μπροστά στην απαίσια ειλικρίνεια πρέπει να υπεραμυνθεί κανείς της αρχής του σεβασμού και της διακριτικότητας. Μπορούμε να κάνουμε καλή χρήση της υποκρισίας: είναι προτιμότερη η ασάφεια από τις οδυνηρές περιγραφές των εξομολογήσεων». Υπάρχει εν τούτοις ένα κενό ανάμεσα στην «ασάφεια» και στις «οδυνηρές περιγραφές», είναι ένα κενό που δύναται να γεμίσει με την ψυχρή παρουσίαση των παραμέτρων που διαμορφώνουν τις τριγωνικές σχέσεις. Η σιωπή που υπερασπίζεται ο Μπρυκνέρ είναι ειδική σιωπή, για την απατημένη.
Με τον Ολάντ ο Τύπος λειτούργησε αποκαλυπτικά. Μαθεύτηκε ο τόπος συνάντησης με τη φίλη του, οι ώρες, η συχνότητα των επαφών, ακόμη και ποιος κουβαλούσε τα κρουασάν.
Ο πρόεδρος, αυτός ο υπέρμαχος της ελεύθερης συμβίωσης, εκείνος που επέβαλε αντί «πρώτης κυρίας» την «πρώτη σύντροφο», μετέτρεψε τον ηδονισμό του σε νέο κομφορμισμό.
Η παράλληλη σχέση δεν ήταν ευκαιριακή, δεν ήταν μια παρόρμηση της στιγμής. Διήρκεσε έναν χρόνο και ακολούθησε την πεπατημένη του κρυφού, του μυστικού. Ο πρόεδρος λειτούργησε σαν παντρεμένος του παλιού καιρού.
Ο Ολάντ θέλησε ουσιαστικά να παρουσιάσει μια στρεβλή εικόνα του εαυτού του. Εμφανίστηκε ως αντισυμβατικός που δεν νυμφεύεται, εν τούτοις σέβεται το αξίωμα τού σύγχρονου γάμου όπως το περιγράφει ο Αλέν ντε Μποτόν: «Ολες οι επιθυμίες για αγάπη, σεξ και οικογένεια οφείλουν να εδράζονται σε ένα και το αυτό πρόσωπο».
Η ηθικολογία υπερισχύει σήμερα της απλής λογικής, η οποία θα αναγνώριζε την ανάγκη ανανέωσης για κάθε άνθρωπο. Λέγονται διάφορα προοδευτικά για τη σωματική επαφή, ότι ο καθένας είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει, με όποιον θέλει, αρκεί να υπάρχει συναίνεση μεταξύ ενηλίκων και διάφορες τέτοιες αρλούμπες. Ποτέ, όμως, δεν υποχώρησαν οι βασικές αρχές της εκκλησιαστικής διδασκαλίας, η έκτη εντολή του Μωυσή, «Ου μοιχεύσεις». Το λέει όμορφα ο Ντε Μποτόν στο βιβλίο «Πώς να σκεφτόμαστε περισσότερο το σεξ»: «Επιτρέπεται να κάνουμε ένα σωρό πράγματα πριν από τον γάμο και σχεδόν τίποτα μετά».
Υπάρχει μια ψευδαίσθηση για την ιδιωτική ζωή, μια ψευδαίσθηση την οποία επικαλέστηκε ο Ολάντ: «Τα προσωπικά θέματα πρέπει να αντιμετωπίζονται ιδιωτικά». Κι όμως, μια παράλληλη σχέση έχει κοινωνικές διαστάσεις, όπως όλες οι άλλες ανθρώπινες σχέσεις, οι συγγενικές, οι φιλικές, οι επαγγελματικές. Ο Ολάντ παραδέχτηκε την κοινωνική αυτή πτυχή φορώντας κράνος μοτοσικλετιστή. Τον ενδιέφερε να μην τον δουν οι πολίτες της Γαλλίας να μπαινοβγαίνει στο διαμέρισμα της φίλης του, τον ενδιέφερε το προφίλ του εναλλακτικού, πλην όμως πιστού συντρόφου.
Στο διά ταύτα: οι παράλληλες σχέσεις των γάλλων προέδρων δεν ανήκουν ακριβώς στη σφαίρα του ιδιωτικού. Στη σφαίρα του ιδιωτικού ανήκει ο τρόπος με τον οποίο ένα ζευγάρι εκφράζει τη στοργή και ικανοποιεί την επιθυμία. Κανείς, όμως, δεν αποκόπτεται από το περιβάλλον του, τις υποχρεώσεις και τις συμβάσεις του, ακόμη κι αν το εύχεται τα δευτερόλεπτα που παραληρεί.
*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
