Εμπειρίες αμπελουργίας

Στις 17 Οκτώβριο του 2007, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αλέξανδρος Κοντός και η Νομάρχης Ηρακλείου κ. Σχοιναράκη, παρουσία βουλευτών του Νομού κ.ά., ανακοίνωσαν την ανάθεση στο ΤΕΙ Κρήτης μελέτης για την αμπελουργία του νομού Ηρακλείου και τις προτεινόμενες καλλιέργειες που θα αντικαταστήσουν τα σταφιδάμπελα. Τελικά, στις 30 Ιανουαρίου 2008 υπογράφηκε Πλαίσιο Προγραμματικής Συνεργασίας, μεταξύ Y.A.A.T, Ν.Α. Ηρακλείου και ΤΕΙ Κρήτης, για την εκπόνηση Μελέτης με τίτλο «Το Αμπέλι και οι Νέες Καλλιέργειες στο Νομό Ηρακλείου-Αναγκαιότητες Αναδιάρθρωσης, Πρόταση Εφαρμογής». Σημειώνεται ότι το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέλαβε υπεργολαβικά την «Έρευνα Αγοράς και Μελέτη Σχεδίου Μάρκετινγκ για τις Επιτραπέζιες Ποικιλίες Σταφυλιών και Σταφίδας».

Η Μελέτη ολοκληρώθηκε τέλη του 2008, αντίγραφά της απεστάλησαν προς το Υπ.Α.Α.Τ. και ζητήθηκε από τους αναθέσαντες φορείς η παραλαβή της μελέτης και η κάλυψη των εξόδων της. Εδώ ξεκινά μια πρώτη εμπειρία που αφορά την αξιοπιστία του Ελληνικού Δημοσίου, αφού μας δηλώθηκε αδυναμία άμεσης παραλαβής. Από το σημείο αυτό άρχισε ένας αγώνας ο οποίος συνεχίζεται και σήμερα, αφού το 70% της προβλεπόμενης αμοιβής δεν έχει καταβληθεί. Αυτό, παρά το γεγονός ότι η Μελέτη παρελήφθη, μετά από συνεννόηση με το Υ.Α.Α.Τ., από την Περιφέρεια Κρήτης, παρουσιάστηκε επίσημα στις 20 Ιουλίου 2009 στην ΕΑΣ Ηρακλείου και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδες της Περιφέρειας και για λίγο χρόνο της ΠΑΣΕΓΕΣ. Ως συνέπεια των παραπάνω, ο Λογαριασμός Κονδυλίων και Έρευνας του ΤΕΙ Κρήτης οφείλει αμοιβές εξωτερικών συνεργατών, οι καθηγητές που συμμετείχαν έχουν ήδη καταβάλει φόρους για αμοιβές που δεν εισέπραξαν, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο μήνυσε το ΤΕΙ Κρήτης και το ΤΕΙ το Υπ.Α.Α.Τ., και το κυριότερο η Μελέτη έμεινε αναξιοποίητη.

Ειδικά για το τελευταίο, φάνηκε κάποιο φως το 2011, με την εκδήλωση ενδιαφέροντος για την υλοποίησή της, από το νέο Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σ. Αρναουτάκη. Συνέπεια αυτού, ήταν η σύσταση από το Υ.Α.Α.Τ. σχετικής Ομάδας Εργασίας. Εδώ, ξεκινά μια νέα απίστευτη εμπειρία για το πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις στο Ελληνικό Δημόσιο. Στην πρώτη Σύσκεψη της Ο.Ε., που πραγματοποιήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2011 στο Υ.Α.Α.Τ., ως Επιστημονικός Υπεύθυνος της Μελέτης ενημέρωσα τους συμμετέχοντας, μεταξύ των οποίων η Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης κ. Θ. Βρέντζου, ο Γεν. Δ/ντης Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου κ. Α. Κουντούρης κ.ά., για το περιεχόμενο και τις σημαντικότερες διαπιστώσεις της. Στη συνέχεια, κατέθεσα γραπτές προτάσεις με άμεσα υλοποιήσιμες και μικρής οικονομικής επιβάρυνσης δράσεις, υλοποίησής της. Ειδικότερα πρότεινα, τη διάχυση στους εμπλεκόμενους φορείς, των επισημάνσεων και προτάσεων της Μελέτης, την υποστήριξη δημιουργίας και δραστηριοποίησης Οργανώσεων Παραγωγών (μέσω ΚΟΑ Οίνου και Οπωροκηπευτικών), την επιμόρφωση των εμπλεκομένων πτυχιούχων ΑΕΙ (μέσω ΕΣΠΑ), τη δραστηριοποίηση (επανίδρυση) Ινστιτούτου Αμπέλου (Οίνου), Λαχανοκομίας & Ανθοκομίας Ηρακλείου, με την αξιοποίηση σε πρώτη φάση ήδη υπηρετούντων στο Υ.Α.Α.Τ ειδικών επιστημόνων κ.ά. Επίσης, έθεσα θέμα πολλαπλασιαστικού υλικού (αξιολόγησης, αξιοποίησης και δικαιωμάτων κλώνων γηγενών ποικιλιών). Ακολούθησαν τοποθετήσεις των άλλων μελών και πρόταση από το κ. Κουντούρη για σύσταση πέντε υπομάδων εργασίας, με την οποία διαφώνησα έντονα. Όταν όμως έλαβα τα Πρακτικά της Σύσκεψης, τα οποία κοινοποιούταν στο γραφείο Υπουργού, κ.ά., αναφερόταν μόνο μια από τις προτάσεις μου, που αφορούσε το πολ/κό υλικό. Κατέληγαν δε ότι «Με την συμφωνία όλων ορίστηκαν οι παρακάτω πέντε υπό-ομάδες …..» (η υπογράμμιση δική μου). Όπως ήταν φυσικό αντέδρασα άμεσα και ζήτησα τη διόρθωση και συμπλήρωση των Πρακτικών, πράγμα του δεν έγινε ποτέ, και για το οποίο ενημέρωσα σχετικά την Περιφέρεια. Μετά απ’ αυτό, δεν ρωτήθηκα καν, αν με εξυπηρετεί η ημερομηνία σύγκλησης της 2^ης Σύσκεψη, στην οποία φυσικά δεν είχε νόημα η συμμετοχή μου, αλλά ούτε καν μου κοινοποιήθηκαν τα πρακτικά της. Αργότερα, ενημερώθηκα άτυπα για ενημερωτικό σημείωμα του κ. Κουντούρη προς την Αντιπεριφερειάρχη κ. Βρέντζου, ότι «υπάρχει σύμφωνα με τη Μελέτη ανάγκη αναδιάρθρωσης 56.000 στρεμμάτων επιτραπέζιων ποικιλιών ..» και ότι προτείνεται «η αναδιάρθρωση 10.000 στρεμ. επιτραπέζιων ποικιλιών και σταφιδοποιίας, μέσω πενταετούς προγράμματος, η οποία με ένα ποσό 1700 ευρώ /στέμμα ….». Επισημαίνεται σχετικά ότι η Μελέτη δεν αναφέρει ούτε προτείνει τίποτε από τα παραπάνω. Έχει επίσης ενδιαφέρον το γεγονός ότι ανάλογη πρόταση είχε γίνει από υπηρεσιακούς παράγοντες πολύ νωρίτερα (Πατρίς, 27/12/2011) για «χρηματοδότηση ενός 5ετους προγράμματος ύψους 10.000.000 ευρώ που θα αφορά 10.000 στρέμματα….»

Μέτα, από τα παραπάνω, ζήτησα συνάντηση με τον κ. Περιφερειάρχη και ενώ περίμενα να με δεχθεί, δέχτηκα πρόσκληση από το σύνδεσμο Οινοποιών Ν. Ηρακλείου για συμμετοχή στη Έκθεση ΟΙΝΟΤΙΚΑ 2012. Εκεί πλέον «ξεχείλισε το ποτήρι», αφού διαπίστωσα ότι δεν είμαστε ικανοί όχι μόνο να εκμεταλλευτούμε αλλά ούτε καν να τον προστατέψουμε τον εθνικό μας πλούτο. Αυτό γιατί εκεί πήρα στα χέρια το νέο κατάλογο του 2012, των ποικιλιών και κλώνων του μεγαλύτερου φυτώριου της Ιταλίας Vivai Cooperativi Rauscedo (VCR), όπου συμπεριλαμβανόταν οι ποικιλίες μας Αγιωργίτικο, Ασύρτικο, Αθήρι, Κοτσιφάλι, Κορινθιακή σταφίδα, Μαλαγουζιά, Μαυροδάφνη, Μοσχόμαυρο, Ραζακί, Σαββατιανό και Ξινόμαυρο, με την επισήμανση ότι προέρχονται από τη συλλογή της Vitrohellas. Εκείνο όμως που πραγματικά με σόκαρε είναι το γεγονός ότι στο ίδιο κατάλογο συμπεριλαμβάνονται και κλώνοι (σε παρένθεση το όνομα του κλώνου) των ποικιλιών Λιάτικο (VCR295), Λημνιό (VCR294), Μοσχοφίλερο (VCR292, VCR293), Σουλτανίνα (VCR122) και Βιδιανό (VCR289), ιδιοκτησίας του, με ότι αυτό συνεπάγεται. Σημειώνεται ότι στη χώρα, η πρώτη προσπάθεια κλωνικής επιλογής γηγενών ποικιλιών άρχισε το 1974 και μέχρι σήμερα δεν έχει πιστοποιηθεί κανένας κλώνος. Είναι δε πολύ πιθανό, κάποιοι από τους παραπάνω κλώνους να είχαν επισημανθεί και αρχικά αξιολογηθεί στη χώρα μας μέσω ερευνητικών προγραμμάτων που χρηματοδότησε η και η ελληνική πολιτεία (Προγράμματα Interreg II κ.λπ.).

Όπως αντιλαμβάνεστε το θέμα δεν είναι στενά, στεγνά και στυγνά οικονομικό. Το ηθικό μέρος; Το ΤΕΙ που εξετέθη σε εξωτερικούς συνεργάτες, όπως το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, αναίτια; Πολιτεία κατά Πολιτείας; Ο εθνικός πλούτος του αμπελώνα μας, που χάνεται; Είναι δυνατόν να συμβαίνουν αυτά τα πράγματα; Και τώρα θα πείτε αναγνώστες με τι ασχολείστε Κύριε μεσούσης κρίσης; Έχετε δίκιο, αλλά αποφάσισα πλέον να τα λέω!! Σας ευχαριστώ