Πολλοί ήταν οι φαραώ της Αιγύπτου αλλά ένας ο «φαραώ αρχαιοτήτων», ο Ζάχι Χαουάς, ο οποίος παραιτήθηκε χθες το μεσημέρι από το αξίωμα του υπουργού Αρχαιοτήτων ύστερα από τις γενικευμένες λεηλασίες που γίνονται στις αποθήκες όλης της χώρας, όπου φυλάσσονται αρχαία.

Προσωπικότητα εξαιρετικά αμφιλεγόμενη με στενές διασυνδέσεις με την οικογένεια Μπουμπάρακ _υπήρξε προστατευόμενος της συζύγου του πρώην προέδρου _ ένας άνθρωπος που χρησιμοποίησε με αριστοτεχνικό τρόπο τα διεθνή ΜΜΕ για την δική του προβολή αλλά και για την προβολή των αρχαιοτήτων της χώρας του, όπως ομολογούν ακόμη και οι αντίπαλοί του, ο Ζάχι Χαουάς «κυβέρνησε» την αιγυπτιακή αρχαιολογία φαραωνικά.

Δεν είναι περίεργο λοιπόν που οι κατηγορίες εναντίον του είχαν να κάνουν με τον συγκεντρωτισμό του, με το νεποτισμό της διοίκησής του, την προχειρότητα στην αντιμετώπιση των πραγμάτων και βέβαια την αποκλειστική προβολή του ίδιου σαν να μην υπήρχε άλλος αρχαιολόγος στην Αίγυπτο! Τελευταία μάλιστα είχε δημιουργηθεί μεγάλο ζήτημα με αδιόριστους επιστήμονες, οι οποίοι είχαν διαδηλώσει εναντίον του.

Μέσα σε σκοτεινούς λαβυρίνθους, δίπλα σε μούμιες που μόλις είχαν έρθει στο φως, μέσα σε αρχαιολογικά σκάμματα, πάνω σε καμήλες στη μέση της ερήμου αλλά φωτογραφημένος και δίπλα σε όλους τους βασιλιάδες, προέδρους, σταρ του Χόλιγουντ και κάθε άλλο διάσημο του κόσμου που είχε επισκεφθεί την Αίγυπτο φιγουράρει ο Ζάχι Χαουάς στην προσωπική του ιστοσελίδα. Σταρ και ο ίδιος, είχε δείξει πάντως ιδιαίτερη συμπάθεια στους Έλληνες αρχαιολόγους που είχαν βρεθεί κατά καιρούς στην Αίγυπτο.

Από την άλλη ο Χαουάς πρώτα ως γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων (2002), στη συνέχεια ως υφυπουργός Αρχαιοτήτων και τέλος ως υπουργός _όταν το Συμβούλιο μετατράπηκε σε υπουργείο – είχε κατορθώσει να αναδιαρθρώσει όλους τους αρχαιολογικούς χώρους και να τους προβάλλει κατάλληλα ενισχύοντας τον τουρισμό της χώρας, που είναι και μεγάλο οικονομικό της έσοδο είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι στο τέλος κάθε χρονιάς είχε να ανακοινώσει μία μεγάλη αρχαιολογική ανακάλυψη, ασχέτως αν αυτή είχε συμβεί πολλούς μήνες πριν. Παράλληλα ασκούσε αυστηρό έλεγχο στη δραστηριότητα των ξένων αρχαιολογικών σχολών στην Αίγυπτο ενώ βεβαίως είχε διεκδικήσει με πάθος κλεμμένες αιγυπτιακές αρχαιότητες. Τελευταία περίπτωση αποτελεί το αίτημα της επιστροφής στην Αίγυπτο της προτομής της Νεφερτίτης από το Μουσείο του Λούβρου.

Μετά την πτώση του Μουμπάρακ, η απομάκρυνση του Ζάχι Χαουάς ήταν αναμενόμενη αν και εκείνος αρχικώς φαινόταν διατεθειμένος να παραμείνει στη θέση του, κάτι που αντιστράφηκε με την παραίτηση του πρωθυπουργού Ομάρ Σουλεϊμάν αλλά και από την αδυναμία πλέον του υπουργού Αρχαιοτήτων να διατηρήσει τον έλεγχο των υφισταμένων του.

Οι αρχαιότητες της Λιβύης σε κίνδυνο

Στο μεταξύ στη δίνη του πολέμου και χωρίς να υπάρχει καμία πληροφόρηση για την τύχη τους βρίσκονται οι αρχαιότητες της διπλανής Λιβύης. Χωνευτήρι πολλών αρχαίων πολιτισμών της Μεσογείου, αιγυπτιακού, καρχηδονιακού, ελληνικού, ρωμαϊκού η Λιβύη έχει πλήθος κατάλοιπων στα εδάφη της. Διαθέτει όμως και προϊστορικές θέσεις, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων από τις πρώτες βραχογραφίες και της τέχνης των σπηλαίων στον κόσμο, καθώς επίσης και ενάλιων αρχαιοτήτων κατά μήκος της ακτής της Μεσογείου.

Συγκεκριμένα πέντε αρχαιολογικοί χώροι της έχουν χαρακτηρισθεί μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την Ουνέσκο: Η αρχαία ελληνική πόλη Κυρήνη, τα ρωμαϊκά ερείπια της Λέμπις Μάγκνα (Νεάπολη), το φοινικικό λιμάνι της Σάμπραθα, οι βραχογραφίες στα όρη Ακακους στην έρημο Σαχάρα και η αρχαία πόλη Γκαδαμές σε όαση από όπου πέρασαν Ρωμαίοι, Βερβερίνοι και Βυζαντινοί. Στην Τρίπολη εξάλλου υπάρχουν δύο σημαντικά μουσεία το Εθνικό Μουσείο Τζαμαχιρίας με προϊστορικές συλλογές συμπεριλαμβανομένης της παλαιότερης γνωστής αφρικανικής μούμιας από τη λιβυκή Σαχάρα. Το ίδιο το μουσείο εξάλλου στεγάζεται στο αρχαίο Κόκκινο Κάστρο της Ασράγια αλ-Χάμρα που είναι τοποθεσία πολιτιστικής κληρονομιάς. Το Μουσείο της Λιβύης, εν τω μεταξύ περιέχει αξιόλογες ελληνικές και ρωμαϊκές συλλογές.

Να σημειωθεί ότι οι τελευταίοι ξένοι αρχαιολόγοι που έφυγαν από την Λιβύη ήταν έντεκα Ιταλοί επιστήμονες. Εκτοτε πληροφορίες για τις αρχαιότητες δεν υπάρχουν.