Τραγούδι και κινηματογράφος





Με διπλό καρδιοχτύπι ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη η Δήμητρα Γαλάνη. Και με διπλή ιδιότητα: ως ερμηνεύτρια θα εμφανισθεί στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης παρουσιάζοντας ένα αφιέρωμα στα τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου· ως συνθέτις θα διαγωνισθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου διεκδικώντας βραβείο για τη μουσική επένδυση ταινίας, κάτι που ετόλμησε για πρώτη φορά στην 35ετή καριέρα της. Επιπροσθέτως η Δήμητρα Γαλάνη θα ξεκινήσει τις εμφανίσεις της με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη από τη Θεσσαλονίκη (19 Δεκεμβρίου στο «Φιξ»), οπότε η συμπρωτεύουσα μπορεί κάλλιστα να αναγορευθεί επίκεντρο των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων της τραγουδίστριας γι’ αυτόν τον χειμώνα.


Η παράσταση «Το τραγούδι στον ελληνικό κινηματογράφο» που θα λάβει χώρα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης την προσεχή Παρασκευή και Σάββατο (15 και 16 Νοεμβρίου) είναι μια παραγωγή που προετοιμάζεται από το περασμένο καλοκαίρι αφού υπάρχουν λεπτές ισορροπίες που πρέπει να τηρηθούν τόσο μεταξύ της συμφωνικής και της λαϊκής ορχήστρας όσο και μεταξύ των τραγουδιών που προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα ειδών και περιόδων του ελληνικού κινηματογράφου. Τη συμφωνική χροιά της συναυλίας έχει αναλάβει η Συμφωνική Ορχήστρα Βόλου, υπό τη διεύθυνση του Συμεών Κόγκαν, η οποία έχει ήδη δώσει δείγματα γραφής στον τρόπο προσέγγισης του ελληνικού τραγουδιού μέσα από την περυσινή και την εφετινή περιοδεία της με τα τραγούδια της «Λιλιπούπολης». Ο… πρότερος βίος της ορχήστρας δεν στάθηκε για τη Δήμητρα Γαλάνη μοναδικό κίνητρο συνεργασίας μαζί της. «Η σύμπραξη αυτή αποτελεί για μένα μεγάλη ευκαιρία ώστε να λειτουργήσω με τις μουσικές δυνάμεις που υπάρχουν έξω από την πρωτεύουσα» τονίζει η ερμηνεύτρια και αναφερόμενη στα τραγούδια που γεννήθηκαν για την κινηματογραφική οθόνη επισημαίνει: «Η εικόνα και ο λόγος είναι μεγάλες αφορμές για μουσική. Ο κινηματογράφος έχει υπάρξει θησαυροφυλάκιο για το ελληνικό τραγούδι». Στο παιχνίδι της μουσικής με την εικόνα έχει πρωταγωνιστήσει και η ίδια και μάλιστα σε διαφορετικές φάσεις της καριέρας της: ήταν 1973 όταν τραγουδούσε το «Ηλιε μην κοιτάς» σε μουσική Γιώργου Χατζηνάσιου, στο πλαίσιο της ταινίας της Φίνος Φιλμς «Ο βάλτος», σε σενάριο Ντίνου Δημόπουλου. Αργότερα, στο πεδίο του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου, απέδιδε (σε μουσική Ελένης Καραΐνδρου) το τραγούδι των τίτλων στην ταινία «Η τιμή της αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη. Στην πρόωρα χαμένη σκηνοθέτιδα είναι αφιερωμένες και οι δύο βραδιές των συναυλιών, όπως σημειώνει η Δήμητρα Γαλάνη.


Κατά τη διάρκεια της πορείας της η ερμηνεύτρια έχει εισδύσει πολλές φορές στα τραγούδια της κινηματογραφικής εικόνας επιλέγοντάς τα για δεύτερες εκτελέσεις. Στο «Χάραμα» τραγουδούσε το «Για χατίρι σου ξημερώνει» και την «Μπουρνοβαλιά» του Σταύρου Ξαρχάκου, στο Ηρώδειο το «Μην τον ρωτάς τον ουρανό» του Μάνο Χατζιδάκι, παλαιότερα το «Σαν με κοιτάς» του Γιάννη Σπανού, προσφάτως το «Πες μου μια λέξη» του Χατζιδάκι, προ δύο ετών, σε αφιέρωμα στον Γιάννη Μαρκόπουλο, το «Πέρα από τη θάλασσα». Αυτά τα τραγούδια θα αποδώσει ξανά στις δύο συναυλίες της Θεσσαλονίκης, πλαισιωμένα από τραγούδια που θα δοκιμάσει για πρώτη φορά διατρέχοντας όλη την πορεία του «ομιλούντος» ελληνικού κινηματογράφου: από την ασπρόμαυρη ως την έγχρωμη εποχή του και από την «Προσφυγοπούλα» του 1938 και τα «Χειροκροτήματα» του 1944 – βιογραφική ταινία του Αττίκ, για την οποία ο συνθέτης έγραψε το τελευταίο του τραγούδι – ως το «Ποτέ την Κυριακή» με τη μουσική του Μ. Χατζιδάκι και τη «Φαίδρα» με τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Εμβόλιμα στο πρόγραμμα που επιμελήθηκαν η Μαργαρίτα Μυτιληναίου και ο Ιάσων Τριανταφυλλίδης θα ακουστούν τρία ορχηστρικά θέματα που σφράγισαν την έντεχνη ελληνική μουσική: το «Βαλς των χαμένων ονείρων» του Μάνου Χατζιδάκι, η «Βαρκαρόλα» του Σταύρου Ξαρχάκου και το «Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας» του Μάνου Λοΐζου.


Χρωματίζοντας μια ταινία


Οι δύο συναυλίες του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης είναι μία ακόμη πινελιά στο εορταστικό φεστιβαλικό κλίμα που επικρατεί από προχθές στη συμπρωτεύουσα. Στο διαγωνιστικό μέρος του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου συμμετέχει η ταινία της Κατερίνας Ευαγγελάκου «Θα το μετανιώσεις», στην οποία η Δήμητρα Γαλάνη υπογράφει τη μουσική και δύο τραγούδια (σε στίχους Παρασκευά Καρασούλου). «Η μουσική φτιαχνόταν καρέ καρέ. Δούλεψα ξεκινώντας από το σενάριο και μετά μου έδινε κομμάτια της ταινίας η σκηνοθέτις, τα έβλεπα και έγραφα» περιγράφει η Δ. Γαλάνη αυτή την πρώτη εμπειρία της σύνθεσης μουσικής για εικόνα η οποία την απασχόλησε σταθερά τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Η ερμηνεύτρια δεν στέκεται στη διεκδίκηση του κρατικού βραβείου («υπάρχουν πολύ αξιότεροι άνθρωποι από μένα που έχουν πολυετή παρουσία στο Φεστιβάλ και αξίζουν το βραβείο» τονίζει) αλλά στην προσωπική της σπουδή στην επένδυση μιας ταινίας: «Η μουσική μου διακριτικά χρωματίζει την ταινία, δεν την καπελώνει» εξηγεί η ερμηνεύτρια και προσπαθεί να οπτικοποιήσει την ιδανική κατ’ εκείνην σχέση μουσικής – κινηματογράφου: «Η μουσική είναι το νερό και η ταινία το αυλάκι, του οποίου το σχήμα παίρνουν οι νότες».