Πώς υπολογίζονται οι φόροι

Το ευρώ στη φορολογία κληρονομιών – δωρεών

Σε ευρώ εκφράζονται από 1.1.2002 όλα τα δραχμικά ποσά στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών, προικών και κερδών από λαχεία. Στον Ν. 2961/2001, με τον οποίο κωδικοποιήθηκαν οι διατάξεις που διέπουν τις φορολογίες αυτές, οι κλίμακες φόρου, τα αφορολόγητα ποσά, οι εκπτώσεις και οι μειώσεις εκφράζονται σε δραχμές. Με τη διάταξη ωστόσο της παραγράφου 2 του δεύτερου άρθρου του νόμου αυτού ορίζεται ότι τα δραχμικά ποσά που αναφέρονται στον κώδικα αυτόν και ισχύουν ως τις 31.12.2001 μετατρέπονται από 1.1.2002 σε ευρώ με βάση τις διατάξεις του Ν. 2948/2001 «Κυκλοφορία τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ και φορολογικές ρυθμίσεις για την εισαγωγή του ευρώ». Κατά συνέπειαν για υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννάται από 1.1.2002 θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του παραπάνω νόμου με τις οποίες έγινε μετατροπή των δραχμικών ποσών στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών σε ευρώ.

Για υποθέσεις όμως φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση έχει γεννηθεί πριν από την 1.1.2002 η υποβολή, ο έλεγχος των δηλώσεων και η εκκαθάριση των οικείων φόρων θα γίνονται με τη χρήση του σταθερού μετατροπέα του ευρώ (1 ευρώ = 340,750 δραχμές).

Ετσι, οι κλίμακες φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών που θα ισχύσουν από 1.1.2002 θα είναι οι εξής:

Κατηγορία Α’

Για κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία που περιέρχεται σε: α) σύζυγο του κληρονομουμένου, β) κατιόντες πρώτου βαθμού (τέκνα από νόμιμο γάμο, τέκνα χωρίς γάμο έναντι της μητέρας, αναγνωρισθέντα εκούσια ή δικαστικά έναντι του πατέρα, νομιμοποιηθέντα με επιγενόμενο γάμο ή δικαστικά έναντι και των δύο γονέων), γ) ανιόντες εξ αίματος πρώτου βαθμού.

Αν οι κληρονόμοι ή κληροδόχοι είναι ανήλικα τέκνα του κληρονομουμένου, εφόσον η αξία της κληρονομικής μερίδας είναι:

α) ως και 35.000 ευρώ, ο φόρος που αναλογεί μειώνεται κατά ποσοστό 60%, β) από 35.001 ως και 138.000 ευρώ, ο φόρος που αναλογεί μειώνεται κατά ποσοστό 30%.

Τα αντίστοιχα ποσά σε δραχμές είναι ως 12.000.000 για την πρώτη περίπτωση και από 12.000.001 ως 47.000.000 για τη δεύτερη περίπτωση.

Κατηγορία Β’

Για κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία που περιέρχεται σε: α) κατιόντες δευτέρου και επομένων βαθμών, β) ανιόντες δευτέρου και επομένων βαθμών, γ) εκούσια ή δικαστικά αναγνωρισθέντα τέκνα έναντι των ανιόντων του πατέρα που τα αναγνώρισε, δ) κατιόντες του αναγνωρισθέντος έναντι του αναγνωρίσαντος και των ανιόντων αυτού, ε) αδελφούς (αμφιθαλείς ή ετεροθαλείς), στ) συγγενείς εξ αίματος τρίτου βαθμού εκ πλαγίου.

Κατηγορία Γ’

Για κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία που περιέρχεται σε: α) πατριούς και μητριές, β) τέκνα από προηγούμενο γάμο του συζύγου, γ) τέκνα εξ αγχιστείας (γαμπρούς – νύφες), δ) ανιόντες εξ αγχιστείας (πεθερό – πεθερά).

Κατηγορία Δ’

Για κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία που περιέρχεται σε οποιονδήποτε άλλον εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενή του κληρονομουμένου ή εξωτικό.

Οταν ο κληρονόμος ή κληροδόχος έχει αναπηρία τουλάχιστον κατά ποσοστό 67%, ο φόρος που αναλογεί στην ως 138.000 ευρώ αξία της κληρονομικής μερίδας ή κληροδοσίας μειώνεται κατά ποσοστό 60%. Το αντίστοιχο ποσό σε δραχμές είναι 47.000.000.

Τα άλλα δραχμικά ποσά στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών που κατά περίπτωση θα εκφράζονται σε ευρώ από 1.1.2002 είναι:

* Από την αξία της κληρονομιαίας περιουσίας και από κάθε μερίδα και αναλογία, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από τον διαθέτη, θα εκπίπτει ελάχιστο ποσό εξόδων κηδείας 1.500 ευρώ, εφόσον δεν υπάρχουν δικαιολογητικά. Το αντίστοιχο ελάχιστο ποσό εξόδων κηδείας είναι 200.000 δρχ.

* Η απαλλαγή στην περίπτωση όπου αποκτάται πρώτη κατοικία αιτία θανάτου θα παρέχεται από 1.1.2002 για ποσό αγοραίας αξίας οικίας ή διαμερίσματος ως 42.000 ευρώ για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο. Το ποσό αυτό θα προσαυξάνεται κατά 21.000 ευρώ για τον σύζυγο και για τα δύο πρώτα παιδιά του κληρονόμου ή κληροδόχου και κατά 23.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα παιδιά. Τα αντίστοιχα ποσά σε δραχμές είναι 14.000.000 για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο, 7.000.000 για τον σύζυγο και καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και 8.000.000 για το τρίτο και κάθε παιδί μετά το τρίτο.

* Στην περίπτωση που κληρονομείται γεωργοκτηνοτροφική έκταση και εφόσον η αξία της δεν υπερβαίνει τα 7.000 ευρώ δεν θα φορολογείται το ως 3.500 ευρώ τμήμα της για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο και συνολικά για ποσό ως 120.000 ευρώ. Τα αντίστοιχα ποσά των απαλλαγών της περίπτωσης αυτής σε δραχμές είναι 1.200.000 για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο εφόσον η αξία της γεωργοκτηνοτροφικής έκτασης δεν υπερβαίνει τα 2.400.000 και για ποσό ως 40.000.000.

* Από την αγοραία αξία κάθε στρέμματος μεταβιβαζόμενης λόγω κληρονομικής διαδοχής γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης δεν θα φορολογείται από 1.1.2002 ποσό ίσο με ποσοστό 75% της ανά στρέμμα αξίας μεταβιβαζόμενης έκτασης για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο και συνολικά για ποσό ως 530.000 ευρώ. Το αντίστοιχο ποσό σε δραχμές είναι 180.000.000.

Γονικές παροχές σε ευρώ

Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις του κώδικα φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών, κτήση περιουσίας αιτία γονικής παροχής για την επιβολή του φόρου είναι η παροχή περιουσίας στο παιδί από οποιονδήποτε γονέα, είτε για τη δημιουργία ή τη διατήρηση οικονομικής ή οικογενειακής αυτοτέλειας είτε για την έναρξη ή εξακολούθηση επαγγέλματος, ως το ποσό που δεν υπερβαίνει το μέτρο το οποίο επιβάλλουν οι περιστάσεις. Το ποσό αυτό από 1.1.2002 ορίζεται σε 82.000 ευρώ αυτοτελώς για κάθε γονέα και αυξάνεται σε 123.000 ευρώ όταν ο ένας από τους γονείς έχει αποβιώσει. Στα ποσά αυτά συνυπολογίζονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές των γονέων προς τα παιδιά.

Σε περίπτωση μεταβίβασης με γονική παροχή οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου δεν υπόκειται σε φόρο ποσό 7.100 ευρώ για τον δικαιούχο. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για τον σύζυγο και καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά του δικαιούχου και κατά 7.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα παιδιά του.

Αν ο δικαιούχος της γονικής παροχής παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67%, η απαλλαγή ανέρχεται στο μισό της φορολογητέας αξίας του ακινήτου και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 71.000 ευρώ.

Τα αντίστοιχα ποσά σε δραχμές των απαλλαγών για την πρώτη κατοικία με γονική παροχή είναι 2.400.000 για τον δικαιούχο, 1.700.000 για τον σύζυγο και για τα δύο πρώτα παιδιά του και 2.500.000 για το τρίτο και καθένα παιδί μετά το τρίτο. Σε περίπτωση αναπηρίας το αντίστοιχο ποσό σε δραχμές είναι 24.000.000.