Η σύλληψη της Αγγελικής Σωτηροπούλου άνοιξε το κεφάλαιο της γυναικείας ταυτότητας της «17 Νοέμβρη». Οι άνδρες της οργάνωσης δεν άνοιξαν ποτέ το στόμα τους για τις γυναίκες που τους βοηθούσαν κατά τα 27 χρόνια της δράσης της. Από τα στοιχεία των αστυνομικών ερευνών ωστόσο προκύπτει σαφώς εμπλοκή γυναικών σε διάφορες επιχειρήσεις: Γουέλς, Μάλλιος, Παπαδημητρίου, επίθεση στα γραφεία της ΕΟΚ… Υποθέσεις των οποίων οι πρωταγωνίστριες ακόμη αναζητούνται. «Δεν βιαζόμαστε» εξηγεί αξιωματικός της Αστυνομίας. «Εξετάζουμε προσεκτικά όλα τα στοιχεία. Αλλωστε οι γυναίκες είχαν μόνο υποστηρικτικό ρόλο. Δεν ανήκαν στον εκτελεστικό βραχίονα, γι’ αυτό λέμε ότι επιχειρησιακά η οργάνωση έχει κλείσει».
Υπάρχουν και άλλοι λόγοι που οι διωκτικές αρχές προσέχουν τα βήματά τους όταν πρόκειται να αγγίξουν τις γυναίκες. Κατ’ αρχάς χρειάζονται στοιχεία που να αποδεικνύουν την εμπλοκή τους και να τις συνδέουν με συγκεκριμένες πράξεις της οργάνωσης. Μέχρι στιγμής το μόνο που έχει βρεθεί είναι ένα αποτύπωμα της Σωτηροπούλου στη γιάφκα της οδού Δαμάρεως, ενώ εξετάζονται εξονυχιστικά όλα τα στοιχεία, τα ευρήματα από τις γιάφκες και οι μαρτυρίες. Το δεύτερο είναι ότι για τις πρώτες ενέργειες της 17Ν τίθεται θέμα παραγραφής, γεγονός που δυσχεραίνει τις έρευνες. Τα μόνα συμπεράσματα που μπορεί να διατυπώσει κανείς με μια σχετική ασφάλεια είναι ότι μετά το 1980 η πρώτη γυναίκα της 17Ν, η «Αννα», φαίνεται να μην εμφανίζεται ξανά και ότι υπάρχει αδιευκρίνιστος αριθμός άλλων γυναικών πέριξ της οργάνωσης ως και την εξάρθρωσή της. Είναι οι ντάμες της «17 Νοέμβρη».
* Το κυνήγι της «Αννας»
Η «Αννα» της πρώτης γενιάς: ένα πρόσωπο που χάνεται στην αχλύ του μύθου της «17 Νοέμβρη». Οσο περνούν οι ημέρες και φωτίζονται διάφορες πτυχές από τη δράση της οργάνωσης τόσο πιο σκοτεινά μοιάζουν τα πρώτα χρόνια δράσης. Ακόμη δεν έχουν ξεκαθαρίσει τα πρόσωπα που αποτελούσαν τον ιδρυτικό πυρήνα της και κυρίως ποιοι πήραν μέρος στη δολοφονία του σταθμάρχη της CIA Ρίτσαρντ Γουέλς τον Δεκέμβριο του 1975 στην Αθήνα. Το «κυνήγι» της «Αννας» ως σήμερα είναι σαν το παιχνίδι «Λαβύρινθος»: όλοι οι δρόμοι πλην ενός οδηγούν σε αδιέξοδο. Ως τώρα τέσσερις γυναίκες που ανταποκρίνονταν στο προφίλ της «Αννας», έτσι όπως έχει σκιαγραφηθεί από καταθέσεις και μαρτυρίες, διέψευσαν δημοσίως ότι είχαν οποιαδήποτε συμμετοχή στην τρομοκρατική οργάνωση.
Μάλιστα οι κυρίες Εστερ Οικονόμου, Λίζυ Λασιθιωτάκη, Μπάρμπαρα Χόφμαν και Μάγδα Καπετανάκη έχουν ζητήσει νομικές συμβουλές για να αντιμετωπίσουν τη δυσφήμηση. Η Αστυνομία δεν έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια εντοπισμού του προσώπου που κρύβεται πίσω από το κωδικό όνομα «Αννα». Οι πληροφορίες επιμένουν ότι υπάρχουν κάποιες υπόνοιες, αρκετό υλικό και ένας κύκλος ατόμων που ερευνώνται. Θα απαιτηθεί επιμονή όμως διότι οι προανακριτικές ενέργειες πραγματοποιούνται με δυσκολία επειδή κάποια αδικήματα έχουν παραγραφεί. Οσο για το ενδεχόμενο να μην υπήρχε γυναίκα αλλά μεταμφιεσμένος άνδρας στις πρώτες ενέργειες της 17Ν, αξιωματικοί της Αστυνομίας παρατηρούν ότι «τίποτε δεν αποκλείεται αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει προκύψει από τις έρευνες».
* Η ιστορία της «Μαρίας»
Η «Μαρία» της Ριανκούρ: άλλο ένα σκοτεινό πρόσωπο στην πορεία εξάρθρωσης της «17 Νοέμβρη». Και άλλη μια γυναίκα, η κυρία Μαρία Τσιντέρη, η οποία κατέφυγε στον δικηγόρο της όταν δημοσιοποιήθηκε σε κυριακάτικη εφημερίδα το όνομα και η φωτογραφία της αρνούμενη τα πάντα. Η ιστορία της «Μαρίας» έχει ως εξής:
Το 1992 μια γυναίκα δίνει τηλεφωνικώς πληροφορίες στην Αστυνομία για πιθανό χτύπημα της 17Ν στην οδό Λουίζης Ριανκούρ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως από τις καταθέσεις των συλληφθέντων ως μελών της οργάνωσης, εκείνο το διάστημα η «17 Νοέμβρη» έκανε πρόβες για την επιχείρηση που σχεδίαζε εναντίον ενός αξιωματούχου του υπουργείου Οικονομίας. Το πρωί της 27ης Μαρτίου 1992 αστυνομικοί των ΕΚΑΜ έστησαν μπλόκο στη Ριανκούρ αλλά τα μέλη της 17Ν τους αντιλήφθηκαν, ετράπησαν σε φυγή και η επιχείρηση κατέληξε σε φιάσκο.
Η «Μαρία» απαίτησε τα χρήματα που έδινε η Αστυνομία σε όποιον της έφερνε αξιόπιστες πληροφορίες. Για να τα παραλάβει οργανώθηκε δεύτερη επιχείρηση: τα χρήματα (το ακριβές ποσόν δεν έγινε ποτέ γνωστό αλλά φημολογείται ότι ήταν αρκετά εκατομμύρια) τοποθετήθηκαν σε σκουπιδοτενεκέ, από όπου τα παρέλαβε ένας άνδρας επάνω σε μηχανή ο οποίος ξέφυγε(!) από το μπλόκο της Αστυνομίας. Τα κενά και τα ερωτήματα που προκύπτουν από τα γεγονότα έχουν τροφοδοτήσει κάθε είδους σενάρια για τον ρόλο της «Μαρίας» στην υπόθεση Ριανκούρ. Τώρα ο Σάββας Ξηρός σκοπεύει, όπως ανακοίνωσε ο δικηγόρος του κ. Γ. Αγιοστρατίτης, να τα ανατρέψει όλα υποστηρίζοντας ότι «Μαρία» δεν υπάρχει και ότι η επιχείρηση στη Ριανκούρ οργανώθηκε από ορισμένους αστυνομικούς προκειμένου να εισπράξουν την αμοιβή.
* Η γυναίκα των πιστολέρο
Αγγελική Σωτηροπούλου: η 17η σύλληψη για τη «17 Νοέμβρη» και η πρώτη γυναίκα που κατηγορείται για συμμετοχή στην οργάνωση. Πρώην σύζυγος και μετέπειτα σύντροφος των δύο ανδρών που κατηγορούνται ως πιστόλια της 17Ν, του Σ. Ξηρού και του Δ. Κουφοντίνα. Λέγεται ότι χρησιμοποιήθηκε ως μοχλός πίεσης προκειμένου να παραδοθεί ο Κουφοντίνας στις αρχές. Τελικώς θα οδηγηθεί και η ίδια ενώπιον της Δικαιοσύνης. Μέχρι στιγμής αρνείται τις κατηγορίες που της αποδίδονται και από ό,τι φαίνεται θα επιμείνει στον ισχυρισμό της ότι δεν έχει συμμετοχή στην οργάνωση. Πολλοί την έχουν ψέξει για τις τηλεοπτικές εμφανίσεις της – την Αγγελική Σωτηροπούλου δεν την αγάπησε ο τηλεοπτικός φακός και η παρουσία της θεωρήθηκε προκλητική. Σε μια από αυτές αρνήθηκε με έντονο ύφος όχι μόνο ότι γνώριζε την ύπαρξη της γιάφκας στην οδό Δαμάρεως αλλά, όπως είπε, δεν ήξερε καν πού βρίσκεται ο δρόμος αυτός. Και όμως σε αυτή τη γιάφκα βρέθηκε, όπως ανακοινώθηκε από τις διωκτικές αρχές την περασμένη Πέμπτη, το αποτύπωμά της στο κούφωμα μιας πόρτας. Θα αποτελέσει το στοιχείο αυτό το δυνατό χαρτί της κατηγορούσας αρχής ή της ίδιας της Σωτηροπούλου; Το ερώτημα έχει τη σημασία του αλλά δεν θα μπορέσει να απαντηθεί παρά μόνο στο βάθος του χρόνου. Η δημόσια παρουσία της αυτούς τους δύο μήνες που απασχόλησε την επικαιρότητα φανερώνει μια γυναίκα που μπορεί να είναι τρυφερή με όσους αγαπά και πολύ σκληρή με όλους τους άλλους. Με δική της πρωτοβουλία είχε κανονίσει συνάντηση με τον ανακριτή για να καταθέσει την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου, αλλά η παράδοση του συντρόφου της Δημήτρη Κουφοντίνα ανέτρεψε το πρόγραμμα και τη φόρτισε ψυχικά. Η νέα συνάντηση που ζήτησε δεν έγινε ποτέ. Οι εξελίξεις ανέτρεψαν για μία ακόμη φορά το πρόγραμμά της.
* Η ισπανίδα αισθητικός
Αλίθια Ρομέρο Κορτές: η ισπανίδα αισθητικός που διαδέχθηκε την Αγγελική Σωτηροπούλου στο πλευρό του Σάββα Ξηρού και έζησε μαζί του δέκα ολόκληρα χρόνια χωρίς να υποψιαστεί – όπως λέει η ίδια – τίποτε. Οταν πληροφορήθηκε τη δράση του, είπε: «Επεσα από τα σύννεφα. Ενιωσα και νιώθω μέσα μου ένα κάψιμο. Καταλαβαίνω όμως ότι αυτό που έγινε ήταν αποτέλεσμα μιας ιδεολογικής άποψης». Φαίνεται ότι ο Σάββας Ξηρός αποτελεί το σημείο αναφοράς της και χρησιμοποιώντας τη φράση «ο Σάββας μου είπε να σας ανακοινώσω…» έχει αναλάβει να μεταφέρει τα μηνύματα του, που πέφτουν σαν μικρές βόμβες στην εξέλιξη της υπόθεσης 17Ν, από τη φυλακή προς τον έξω κόσμο. Από προχθές φημολογείται ότι υπάρχουν ευρήματα στη γιάφκα της Δαμάρεως που την ενοχοποιούν. Το μέλλον της δείχνει να είναι στα χέρια του Σάββα Ξηρού και να εξαρτάται από το αν θα συνεχίσει τις αποκαλύψεις για την τρομοκρατία.
ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ Η Γαλλίδα και η παπαδιά
Μαρί Τερέζ ΠεΪνό. Αν ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος αποδειχθεί ότι είναι ο ιδρυτής και καθοδηγητής της «17 Νοέμβρη», τότε η σύντροφός του δικαιούται τον τίτλο της «πρώτης κυρίας» της οργάνωσης. Η ίδια είπε στην κατάθεσή της ότι από το 1973 που γνωρίστηκαν στο Παρίσι (τότε κυκλοφορούσε ακόμη ως Αλέξανδρος Γιωτόπουλος) ως τη σύλληψή του στους Λειψούς τον γνώριζε με το όνομα Μιχάλης Οικονόμου. Οταν ρωτήθηκε για τη σχέση του συντρόφου της με τη 17Ν, απάντησε: «Οχι μόνο δεν γνωρίζω κάτι αλλά ούτε και το πιστεύω». Στους δημοσιογράφους δεν έχει απευθύνει ούτε μια λέξη, επιμένοντας σε μια σιωπηλή, διακριτική παρουσία στο επισκεπτήριο της φυλακής και μόνον. Αυτά που θα κληθεί να εξηγήσει στο μέλλον είναι πολλά.
Μοσχούλα Ξηρού. Τρεις γιοι της κατηγορούνται για συμμετοχή στη «17 Νοέμβρη» και η ίδια έγινε σύνθημα στα Εξάρχεια: «Αστοί, τρέμετε! Η Μοσχούλα είναι πάλι έγκυος». Το αριστερό παρελθόν της οικογένειάς της δεν τη βοήθησε να κατανοήσει αυτό που συνέβη στα παιδιά της. Τουλάχιστον τις πρώτες ημέρες που δήλωνε ότι «ολόκληρη η Ελλάδα μάς συμπαραστέκεται», «μόνο τα εγγόνια μου δεν έχουν ακόμη συλληφθεί», «όλα είναι ψέματα για να μπλέξουν τα παιδιά μου». Τώρα δείχνει να υπομένει καρτερικά μια υπόθεση που έτσι κι αλλιώς είναι πολύ δύσκολη για τους γονείς όλων των συλληφθέντων.
