Η εικοσάχρονη ιστορία του ΕΛΑ είναι πριν απ’ όλα η ιστορία των διαφωνιών των στελεχών του για την ορθότητα των ενεργειών και των πολιτικών επιλογών της οργάνωσης. Διαφωνιών που οδήγησαν σε μία μεγάλη και πολλές μικρότερες διασπάσεις και δραματικές αντιπαραθέσεις. Αμέσως μετά την ίδρυση του ΕΛΑ την άνοιξη του 1975, ένας από τους κατηγορουμένους σήμερα για συμμετοχή στη 17Ν εμφανίζεται σε συνέλευση πυρήνα του ΕΛΑ για να πάρει μέρος εκπροσωπώντας και ένα ακόμη μέλος της αρχικής ομάδας της οργάνωσης. Τα άλλα μέλη του πυρήνα αρνούνται να του δώσουν το δικαίωμα παρουσίας, συζήτησης και ψηφοφορίας. Πολύ αργότερα μετά τον θάνατο του Χρήστου Κασσίμη στις 20 Οκτωβρίου 1977 και ενώ τα άλλα μέλη του ΕΛΑ αναρωτιούνται για την αποτελεσματικότητα των ενεργειών της οργάνωσης, ιδιαίτερα για τη μικρή δημοσιότητα που βρίσκουν μέσω του Τύπου, εκδηλώνεται η πρώτη μεγάλη εσωτερική σύγκρουση με αφορμή τη συζήτηση για τη δολοφονία του βασανιστή της χούντας Πέτρου Μπάμπαλη. Ως εκείνη τη στιγμή ο ΕΛΑ έχει κάνει δεκάδες βομβιστικές ενέργειες, έχει πάρει μέρος σε κινητοποιήσεις σε χώρους εργαζομένων και σπουδαστών και έχει μοιράσει χιλιάδες έντυπα με τις θέσεις του σε χώρους εργασίας και σε πανεπιστήμια. Η οργάνωση είναι γεωγραφικά «απλωμένη» ακόμη και σε γειτονιές της Αθήνας όπως ο Βύρωνας, η Νέα Ιωνία και η Καλλιθέα. Οι πυρήνες αυτοί αποφασίζουν και εκτελούν ενέργειες αποκεντρωμένα σε πολλές περιπτώσεις με «ερασιτεχνικό τρόπο». Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αυτοκινήτου που χρησιμοποιούν για να διαφύγουν σε μια ενέργεια χωρίς να υπολογίσουν ότι τους τελειώνουν τα καύσιμα: το εγκαταλείπουν και συνεχίζουν με τα πόδια. Σε μια άλλη βομβιστική ενέργεια δεν εκρήγνυται η βόμβα στο ΡΧ (το κατάστημα από το οποίο ψωνίζουν τα μέλη της αμερικανικής αποστολής στην Αθήνα). Παρά το πλήθος των βομβιστικών ενεργειών του ΕΛΑ, ο Τύπος ελάχιστα ασχολείται, σε αντίθεση με τη 17Ν, που «δίνει» πάντα πρωτοσέλιδα.


Στις αρχές του Ιανουαρίου 1979 η Ε.Ο. Χρήστος Κασσίμης του ΕΛΑ στέλνει μια προκήρυξη για τον εμπρησμό ενός αυτοκινήτου έξω από το ΙΣτ´ Αστυνομικό Τμήμα σε πάνω από 80 παραλήπτες. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι δημοσιογράφοι του «αστικού Τύπου». Παρ’ όλα αυτά η προκήρυξη δεν βρίσκει δημοσιότητα ανάλογη με εκείνη των προκηρύξεων της 17Ν. Στο τεύχος 24 της «Αντιπληροφόρησης», περιοδικού του ΕΛΑ, καταγράφεται, έστω και έμμεσα, το πρόβλημα που απασχολεί την ηγεσία του Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα: «Σίγουρα ο ΕΛΑ αντιμετωπίζει το πρόβλημα της προπαγάνδισης-πληροφόρησης για τη δράση του, αλλά από τη μεθοδευμένη προπαγάνδα που γίνεται σε βάρος του (φυσική μέχρις ενός σημείου) από τους καλοπληρωμένους κοντυλοφόρους πρέπει να βγάλει τα συμπεράσματά του και να βρει δυναμικότερους σκοπούς για να μειώσει την εξάρτησή του από αυτούς…» (σ.σ.: οι υπογραμμίσεις είναι του «Βήματος»). Τρεις εβδομάδες αργότερα, ο ΕΛΑ βρίσκει… δυναμικότερους σκοπούς. Τα μέλη του Επαναστατικού Συμβουλίου της οργάνωσης διχάζονται από το ερώτημα αν θα πρέπει να δολοφονηθεί ή όχι ο Πέτρος Μπάμπαλης.


Η απόφαση παραπέμπεται σε ψηφοφορία. Με μία ψήφο διαφορά αποφασίζεται να δολοφονηθεί ο Μπάμπαλης.


* Η αποχώρηση Τσουτσουβή


Το «χτύπημα» στις 31 Ιανουαρίου 1979 εξασφαλίζει μεγάλη δημοσιότητα στην προκήρυξη της ομάδας «Ιούνης 78», μιας ομάδας του ΕΛΑ. Η οργάνωση δεν αναλαμβάνει την ευθύνη ως ΕΛΑ ακριβώς γιατί η ενέργεια δεν είναι ομόφωνη.


Αλλά η «στροφή» από τις βόμβες των «300 γραμμαρίων» στις δολοφονίες δεν αποτρέπει την είσοδό του σε μια περίοδο παρατεταμένης κρίσης: πολλά μέλη του ΕΛΑ ­ που εκφράζονται από εκείνους οι οποίοι διαφωνούν στο ΕΣ με την «εκτέλεση» Μπάμπαλη ­… πάνε σπίτι τους. Μια ομάδα στην αριστερή πτέρυγα της οργάνωσης με επικεφαλής τον Χρήστο Τσουτσουβή, που έχει πάρει μέρος στην επιχείρηση της AEG το βράδυ της 20ής Οκτωβρίου 1977, αποχωρεί μαζί με ένα μεγάλο μέρος του οπλοστασίου της οργάνωσης.


Ενα άλλο ζήτημα που πυροδοτεί εντάσεις στο εσωτερικό του ΕΛΑ είναι το κατά πόσον θα προχωρήσει στην οργάνωση ληστειών ή όχι. Από ένα τουλάχιστον κείμενο της Ε.Ο. 17Ν (1981) γνωρίζουμε ότι ο ΕΛΑ προετοίμαζε σχετικά πρόχειρα τις ενέργειές του με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να σχεδιαστεί οργανωτικά μια ληστεία, παρά το γεγονός ότι η ηγεσία του επιθυμούσε να οργανώσει ληστείες για τη χρηματοδότηση της δράσης του. Ληστείες που θα μπορούσαν όμως να οδηγήσουν σε θυσίες περαστικών.


Η οργάνωση καταγγέλλει όσους έχουν αποχωρήσει από τις τάξεις της και πυρπολούν τα πολυκαταστήματα «Κατράντζος» και «Μινιόν» με τη βοήθεια εμπρηστικής ουσίας που έχει εισαχθεί από την Ολλανδία και χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση της φωτιάς σε πετρελαιοπηγές. Ορισμένοι από τους προσφάτως συλληφθέντες κρύβονται μετά τον εμπρησμό γιατί φοβούνται ότι, αν και μη υπεύθυνοι, θα μπορούσαν να συλληφθούν. Οι εμπρησμοί των πολυκαταστημάτων, αντί να αμβλύνουν την κρίση στην οργάνωση, την οξύνουν. Οσοι μένουν στην οργάνωση εκτιμούν ότι οι ακραίες θέσεις κάποιων από τα νεότερα και ζωηρότερα στελέχη του ΕΛΑ που έχουν αποχωρήσει οδήγησαν στο φιάσκο της δημόσιας κατακραυγής για τον εμπρησμό των πολυκαταστημάτων.


* Η κυβερνητική αλλαγή


Η ανάληψη της κυβέρνησης από το ΠαΣοΚ προκαλεί συζητήσεις στο εσωτερικό της οργάνωσης, οι οποίες όμως δεν οδηγούν στην «περίοδο χάριτος» που «δίνει» στη νέα κυβέρνηση η ηγεσία της 17Ν. Ο ΕΛΑ υποστηρίζει ότι η 17Ν κάνει τη χειρονομία αυτή όχι επειδή εκτιμά την κατάσταση διαφορετικά, αλλά επειδή δεν είχε τη δυνατότητα, τα μέλη και τη λογιστική υποστήριξη για να κάνει ενέργειες «ένοπλης λαϊκής βίας».


Ο Χρήστος Τσιγαρίδας αρνήθηκε στην απολογία του σε εισαγγελέα ανακριτή τη συνεργασία του ΕΛΑ με ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις, αναφερόμενος προφανώς στη συνεργασία του ΕΛΑ με την ομάδα Κάρλος. Η συνεργασία αυτή ωστόσο υπήρξε σύμφωνα με το κατηγορητήριο της εισαγγελίας του Βερολίνου για τη δίκη Βάινριχ και τις καταθέσεις μιας Ελβετής και μιας Γερμανίδας που ήσαν μέλη της ομάδας. Παραμένει άγνωστο αν όλα τα μέλη του ΕΛΑ συμφωνούσαν τότε με αυτή τη συνεργασία (εφόσον γνώριζαν τις λεπτομέρειές της).


Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η «1η Μάη», που έχει προέλθει από διάσπαση της «17 Νοέμβρη», ζητεί τη συνεργασία με τον ΕΛΑ, που έχει πλέον «γεράσει», δεν στρατολογεί εύκολα νέα μέλη και οι επιχειρησιακές του δυνατότητες έχουν περιορισθεί. Σε αντίθεση με τον ΕΛΑ, η «1η Μάη» ακολουθεί την επιχειρησιακή πρακτική της «17 Νοέμβρη» και συνδέει τη δημοσίευση μιας προκήρυξης με την αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής. Οι δύο οργανώσεις συγχωνεύονται και δύο μέλη της «1ης Μάη» γίνονται μέλη του Επαναστατικού Συμβουλίου του ΕΛΑ. Η συνεργασία «χρωματίζεται» από πιο «κοινωνικούς» στόχους, όπως κλαμπ όπου καταγγέλλεται ότι διακινούνται ναρκωτικά. Ο Χρήστος Τσιγαρίδας αποχωρεί αυτή την περίοδο, κατά δήλωσή του, από την οργάνωση για «προσωπικούς λόγους». Σχεδόν ταυτόχρονα οι Αμερικανοί έχουν αρχίσει να παρακολουθούν με βάση τα αρχεία της Στάζι τον Χρήστο Τσιγαρίδα και τον Κώστα Αγαπίου. Για τον τελευταίο έχουν επιβαρυντικά στοιχεία και από Παλαιστινίους που συνεργάζονται με τις αμερικανικές υπηρεσίες από τα τέλη της δεκαετίας του 1980.


* Η τελευταία βόμβα


Τρία χρόνια αργότερα, τον Νοέμβριο του 1993, μετά την επιστροφή του ΠαΣοΚ στην εξουσία, ο ΕΛΑ προτείνει στην κυβέρνηση μονόπλευρο «μορατόριουμ» ως το καλοκαίρι του 1995 ζητώντας της ταυτόχρονα να απελευθερώσει τους «πολιτικούς κρατούμενους»… Ηδη τότε συζητείται μετ’ επιτάσεως η προοπτική να σταματήσει τη δράση του ο ΕΛΑ γιατί, όπως εκτιμούν μέλη του, πολιτικά δεν οδηγεί πουθενά. Η κυβέρνηση δεν μπαίνει, φυσικά, σε οποιαδήποτε συζήτηση για την «απελευθέρωση των κρατουμένων». Οσοι επιμένουν στην προοπτική της «συνέχισης» βάζουν έναν χρόνο αργότερα τη βόμβα στον Περισσό που σκοτώνει τον αστυνομικό υποδιευθυντή Απόστολο Βέλλιο.


Τέσσερις μήνες αργότερα, ο ΕΛΑ βάζει την τελευταία του βόμβα και εξαφανίζεται από το προσκήνιο της εγχώριας τρομοκρατίας στις… μύτες των ποδιών των μελών του.