Ηταν μια ξάστερη νύχτα του Απριλίου 2024. Αγνωστοι μπήκαν σε μια ήσυχη συνοικία του Χέρμανσμπουργκ της Κάτω Σαξονίας που περιβάλλεται από χωράφια και χώρους για στρατιωτικές ασκήσεις. Eβαλαν φωτιά σε ένα βοηθητικό οίκημα στον κήπο ενός επιβλητικού τούβλινου σπιτιού κaι εξαφανίστηκαν πριν φθάσει η Πυροσβεστική. Οπως μαθεύτηκε αργότερα, στόχος ήταν ο ιδιοκτήτης του, ο Αρμιν Πάπεργκερ, διευθύνων σύμβουλος της Rheinmetall, της μεγαλύτερης βιομηχανίας πυρομαχικών στη Γερμανία. Ο ασπρομάλλης μηχανικός, που γεννήθηκε το 1963 στη βαυαρική πόλη Μάινμπουργκ, δεν ήταν μέσα. Λίγες ημέρες αργότερα, στο δίκτυο Indymedia άγνωστοι ανέλαβαν την ευθύνη για την πυρκαγιά «διαμαρτυρόμενοι» για τις πωλήσεις όπλων στην Ουκρανία.
Η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών αποκάλυψε σχέδια της ρωσικής κυβέρνησης για δολοφονίες στελεχών ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών. Συλλήψεις δεν έγιναν, το σχέδιο δολοφονίας του παρέμεινε ως υποψία. Το βέβαιο είναι ότι ο Πάπεργκερ από το 2022, που ξεκίνησε ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας, δεν ζει πλέον σε αυτό το σπίτι για λόγους ασφαλείας. Η ζωή του έχει αλλάξει ριζικά.
«100% ασφάλεια δεν υπάρχει»
Ο ίδιος μίλησε λακωνικά για αυτό το θέμα όταν συνάντησε «Το Βήμα» και άλλα ΜΜΕ της Ενωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στο Βερολίνο. «Ξέρετε, η ασφάλεια είναι κάτι που ελέγχεται από εξωτερικούς παράγοντες. Η απειλή έχει αλλάξει, τόσο για ιδιώτες όσο και για εμένα. Είμαι πολύ ευγνώμων που η Γερμανία και το κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας δημιούργησαν ένα σχέδιο το οποίο παρέχει σε εμένα προσωπικά και στην οικογένειά μου έναν ορισμένο βαθμό ασφάλειας, γιατί 100% ασφάλεια δεν υπάρχει. Η δουλειά μου όμως πρέπει να γίνει».
Αλλά ποια δουλειά; Από περιθωριακή εξοπλιστική εταιρεία με ναζιστικό παρελθόν ο Πάπεργκερ κατάφερε αργά, σταθερά και με πείσμα να αφήσει πίσω τον ανταγωνισμό και να κάνει σήμερα τη Rheinmetall με έδρα το Ντίσελντορφ τη μεγαλύτερη βιομηχανία παραγωγής πυρομαχικών στον κόσμο. «Αυτό που κάναμε ήταν να ξεκινήσουμε ένα πολύ μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα χωρίς να έχουμε καν συμβάσεις», μας λέει, «δηλαδή χτίσαμε “βουνά” χωρίς να έχουμε συμβάσεις, οι συμβάσεις έρχονται τώρα, άρα οι επενδύσεις μας δεν ήταν λάθος».
Η ρωσική εισβολή βρήκε προετοιμασμένη την εταιρεία, αλλά όχι τη Γερμανία. Τρεις ημέρες μετά την εισβολή, ένας «αιφνιδιασμένος» σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Σολτς συγκαλεί εκτάκτως τη Βουλή και εξαγγέλλει τη Zeitwende, την αλλαγή εποχής στην ιστορία της Ευρώπης, συνδέοντας και ένα αστρονομικό πακέτο εξοπλισμού των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων ύψους 100 δισ. ευρώ. Η νυν κυβέρνηση του χριστιανοδημοκράτη Μερτς μπορεί στην πραγματικότητα να δανειστεί όσα χρήματα θέλει για επενδύσεις στην άμυνα. «Η μεγάλη πρόκληση αυτή τη στιγμή είναι η ταχύτητα με την οποία πρέπει να κινηθούμε, γιατί το ΝΑΤΟ, η γερμανική κυβέρνηση και το υπουργείο Αμυνας έχουν έναν στόχο, να τους παραδώσουμε οπλισμό χθες. Οπως λένε, προτιμούν μια λύση 90%, αλλά γρήγορα, από μια λύση 110% και σε πέντε χρόνια, θα είναι πολύ αργά».
Στο φόντο η Ουκρανία
O Πάπεργκερ ανέβασε ταχύτητες. Τον Νοέμβριο του 2022 εξαγόρασε την ισπανική εταιρεία κατασκευής πυρομαχικών Expal Systems SA έναντι ποσού 1,2 δισ. ευρώ, τολμηρή επένδυση αλλά που αυξάνει σημαντικά την γκάμα προϊόντων της Rheinmetall κυρίως στην αναπτυσσόμενη αγορά πυρομαχικών πυροβολικού και συστημάτων όλμων. Τον Ιανουάριο του 2023, μία και μόνη χειραψία με τον υπουργό Aμυνας Μπόρις Πιστόριους ήταν αρκετή για ένα ακόμη επιχειρηματικό άνοιγμα. Η παραγγελία ύψους 8,5 δισ. ευρώ για πυρομαχικά πυροβολικού 155 χιλιοστών για την Bundeswehr ήρθε το 2024. Ηταν η μεγαλύτερη της ιστορίας της στη Γερμανία. Εναρξη παράδοσης το 2025, όπως διαβάζουμε στην ανακοίνωση Τύπου. Μέρος των προμηθειών προορίζονται και για την Ουκρανία.
Αλλά στο μυαλό του Πάπεργκερ ήταν κάτι άλλο, να δημιουργήσει εργοστάσια στην ίδια την Ουκρανία. Μετά τους πρώτους δισταγμούς για λόγους ασφαλείας ο κύβος ερρίφθη. Οπως μαθεύτηκε αργότερα, τον Μάρτιο του 2023 ο Πάπενγκερ ταξίδεψε προσωπικά στο Κίεβο. Με τζιν και φούτερ στα χρώματα της ουκρανικής σημαίας συνάντησε τον πρόεδρο Ζελένσκι στο πολυτελές γραφείο του, στο προεδρικό μέγαρο στην οδό Μπάνκοβα.
«Ημασταν οι πρώτοι που ανοίξαμε τμήμα συντήρησης στην Ουκρανία αρχικά για άρματα μάχης Marder, τώρα και για άρματα μάχης Leopard, Leopard 1 και Leopard 2» μας λέει. «Ολοκληρώσαμε πολύ νωρίς το σχέδιο για εργοστάσιο πυρομαχικών και πυρίτιδας στην Ουκρανία, αλλά η ουκρανική κυβέρνηση μετέφερε δύο φορές την έδρα πιο δυτικά. Ο νέος υπουργός Αμυνας φροντίζει αυτή τη στιγμή για γρήγορη απόφαση και ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε την κατασκευή του εργοστασίου αρχές του επόμενου χρόνου, ώστε και εδώ η παραγωγή πυρομαχικών να ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών. Η παραγωγή πυρίτιδας, όπως γνωρίζετε, διαρκεί λίγο περισσότερο, γιατί πρόκειται για χημικό εργοστάσιο που πρέπει να κατασκευαστεί».
Σήμερα η Rheinmetall εκτός από τη Γερμανία βρίσκεται στις Ουγγαρία, Λιθουανία, Φινλανδία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Ελβετία, Μεγάλη Βρετανία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Τσεχία, Αυστρία, Βέλγιο και προσεχώς Βουλγαρία. Ο όμιλος έχει επίσης παρουσία στον Καναδά, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, το Μεξικό, τη Σαουδική Αραβία, τη Σιγκαπούρη, τη Σουηδία και την Τουρκία. «Αν τα καταφέρουμε, και είμαι πεπεισμένος ότι θα τα καταφέρουμε, θα φθάσουμε τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ κύκλο εργασιών μέχρι το 2030».
Τίποτα δεν τον σταματά
Στις νέες εγκαταστάσεις του ομίλου στο Unterlüß (Κάτω Σαξονία), όπου η Rheinmetall διατηρεί το μεγαλύτερο ιδιωτικό πεδίο δοκιμών όπλων στην Ευρώπη, ξεκίνησε η μαζική κατασκευή 1,5 εκατ. βλημάτων ετησίως μέχρι το 2027. Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία ήταν 70.000. Από τον Αύγουστο η Rheinmetall συνεργάζεται με τη μεγαλύτερη εταιρεία startup drone στον κόσμο, την Anduril. «Φέτος ο τομέας των drones θα σημειώσει αύξηση της τάξης των 130 εκατ. ευρώ ετησίως. Υπολογίζουμε το συνολικό δυναμικό σε περίπου ένα δισ. ευρώ». Τι θα γίνει όμως εάν τελεσφορήσουν οι προσπάθειες εκεχειρίας στην Ουκρανία; «Είναι κάτι που το ευχόμαστε φυσικά, αλλά δεν θα μας επηρεάσει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα» δηλώνει με βεβαιότητα. «Αν πάρουμε στα σοβαρά αυτό που θέλει το ΝΑΤΟ, δηλαδή ασφάλεια και συγκεκριμένη δύναμη αποτροπής ώστε κανείς να μην μας επιτεθεί, τότε πρέπει να επενδύσουμε, γιατί για 30 χρόνια δεν κάναμε σχεδόν τίποτα σε αυτόν τον τομέα. Αρα είμαι απόλυτα χαλαρός. Θα είναι για πάντα έτσι; Οχι φυσικά, αλλά για τα επόμενα 7-8 χρόνια».
Λόγω της τεράστιας ζήτησης ο κολοσσός με τους 40.000 εργαζομένους ζητεί μηχανικούς. Για να ξεχωρίσει μάλιστα από τους ανταγωνιστές, η εταιρεία μοίρασε προφυλακτικά σε πιθανούς υποψηφίους με το λογότυπο της Rheinmetall και το σλόγκαν «Η ασφάλεια μετράει, πάντα και παντού». Η συνάντησή μας τελειώνει μετά από μία ώρα. Ο Αρμιν Πάπεργκερ έχει βαριά ατζέντα. Η εισηγμένη στο χρηματιστήριο εταιρεία του, που κατέχει την 20ή θέση στις αμυντικές βιομηχανίες παγκοσμίως, είναι ο μεγάλος «νικητής» σε αυτόν τον πόλεμο που, όπως φαίνεται, μόνο ηττημένους θα αφήσει. Ανάμεσά τους ίσως και τον ίδιο. Ισως μάλιστα να αναπολεί την περίοδο που μπορούσε να βολτάρει μόνος, ανέμελος και χωρίς φρουρά την Königsallee του Ντίσελντορφ…
