Οι εκλογές, όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, θα γίνουν στις 21 Μαΐου, δηλαδή την ημέρα της γιορτής του Κωνσταντίνου και της Ελένης. Το γεγονός μού προκάλεσε την εξής απορία: τι υπάρχει άραγε στην ιστορία των ημερών στις οποίες έγιναν εκλογές στο διάστημα της Μεταπολίτευσης; Και υπήρχε κάποια σημειολογία στην επιλογή των ημερομηνιών που στήθηκαν κάλπες; Υπήρξαν άραγε σημάδια της μοίρας που θα έπρεπε να διακρίνουμε όταν ανακοινώθηκε η ημέρα προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία; Παρακαλώ την προσοχή σας.
Οι πρώτες εκλογές της Μεταπολίτευσης έγιναν το 1974, στις 17 Νοεμβρίου. Την ημέρα αυτή την έχουμε συνδέσει με το Πολυτεχνείο. Στο καλεντάρι της Ορθοδοξίας, ωστόσο, γιορτάζουμε τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, του αποκαλούμενου και «Θαυματουργού». Δεν ξέρω αν όποιος προκήρυξε τις εκλογές το γνώριζε: ο Πατέρας Γρηγόριος δεν είναι καμία μεγάλη φίρμα. Πλην, όμως, ο συμβολισμός υπήρχε: μετά από επτά χρόνια δικτατορίας και με ανοιχτές εθνικές πληγές, η χώρα χρειαζόταν μια σειρά από θαύματα. Οι δεύτερες εκλογές έγιναν το 1977, στις 20 Νοεμβρίου. Δεν υπάρχει κάποια σημαντική γιορτή της Ορθοδοξίας τη συγκεκριμένη ημέρα. Δεν νομίζω ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής διάλεξε τη συγκεκριμένη ημερομηνία για αυτό, αλλά κάτι σημειολογικό κι εδώ υπάρχει: η έναρξη μιας πρωθυπουργικής θητείας σε μία ημέρα στην οποία δεν υπάρχει τίποτα το πολύ σημαντικό μαρτυρούσε πως αυτή η θητεία θα ήταν η τελευταία του νικητή, έστω κι αν αποτελούσε μια σημαντική θητεία. Την έναρξη ενός τέλους κανείς, νομίζω, δεν θέλει να τη θυμάται.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου κέρδισε το 1981, στις 18 του Οκτώβρη – για να το πω στη σωστή γλώσσα ΠαΣοΚ. Είναι η ημέρα κατά την οποία τιμάται η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά που ήταν συνεργάτης του Αποστόλου Παύλου. Εδώ το μήνυμα είναι προφανές: η διακήρυξη της Αλλαγής δεν θα μπορούσε παρά να αντιμετωπίζεται τον καιρό εκείνο ως Ευαγγέλιο – μετά τις εκλογές δεν υπήρξε και πολύς σεβασμός στις διακηρύξεις, αλλά αυτά συμβαίνουν. Η δεύτερη νίκη του Ανδρέα ήρθε στις 2 του Ιούνη του 1985. Δεν υπάρχει θρησκευτικό γεγονός αξιοσημείωτο, αλλά η ημέρα έχει κάτι τις περίεργο: είναι η ημέρα γέννησης του Μαρκησίου Ντε Σαντ (το 1740) – πρόκειται για σύμπτωση σατανική. Η πρώτη ήττα του ΠαΣοΚ ήρθε, ως γνωστόν, στις 18 Ιουνίου του 1989. Και εδώ υπάρχουν αξιοσημείωτα: για παράδειγμα, τέτοια ημέρα γεννήθηκαν η Ραφαέλα Καρά (το 1943) και ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ (το 1942). Που μάλλον θα ψήφιζαν και οι δύο ΠαΣοΚ.
Για να γίνει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πρωθυπουργός έπρεπε να φτάσουμε στο 1990 και να γίνουν εκλογές στις 8 Απριλίου. Ημέρα πραγματικά σημαδιακή, μόνο που τους συμβολισμούς που κουβαλά για να τους δεις πρέπει να κοιτάξεις ποιοι αυτή την παράξενη ημέρα έφυγαν από τη ζωή. Θα βρεις δύο που θυμίζουν λιγάκι την κυβέρνηση Μητσοτάκη: τον Πάμπλο Πικάσο (το 1973) και τη Μάργκαρετ Θάτσερ (το 2013). Νομίζω πως η διακυβέρνηση Μητσοτάκη πατρός είχε κάμποσο υπερρεαλισμό και κάμποσο θατσερισμό. Και όπως και στην περίπτωση του Πικάσο, και για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη η «Μπλε Περίοδος» πέρασε γρήγορα. Στις 10 Οκτώβρη του 1993 ο Ανδρέας και το ΠαΣοΚ επέστρεψαν. Οχι τυχαία η 10η Οκτωβρίου είναι παγκόσμια ημέρα αφιερωμένη στην ψυχική υγεία: άλλοι, μετά την επιστροφή του Ανδρέα, τη βρήκαν και άλλοι την έχασαν…
Το ξεφύλλισμα του ημερολογίου μαρτυρεί πως τελικά πίσω από όλα η μοίρα μάς κλείνει το μάτι. Το 1996, στις 22 Σεπτεμβρίου, το ΠαΣοΚ ξανακέρδισε, αλλά ήταν ένα άλλο ΠαΣοΚ. Αν κοιτούσαμε λίγο προσεκτικότερα τα γεγονότα που ιστορικά έχουν υπάρξει τη συγκεκριμένη ημέρα θα τα είχαμε καταλάβει όλα. Τέτοια ημέρα, 22 Σεπτεμβρίου, έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος βασιλιάς Σάκα (το 1828), που κατάφερε να ενώσει πλήθος γειτονικών φυλών και να δημιουργήσει το βασίλειο των Ζουλού. Ο Σάκα έφυγε, και κάτι χρόνια αργότερα, στην Ελλάδα, την ίδια ημέρα, ήρθε ο Κώστας Σημίτης και ο εκσυγχρονισμός. Ο Σημίτης ξανακέρδισε στις 9 Απριλίου, τέσσερα χρόνια αργότερα. Η νίκη του προέκυψε μετά από μια εκλογική βραδιά-θρίλερ: καθόλου παράξενο, καθώς 9 Απριλίου είναι τα γενέθλια του Ζαν-Πολ Μπελμοντό (γεννήθηκε το 1933), που το θρίλερ, ως κινηματογραφικό είδος, το τίμησε. Μεταξύ μας, στη δεύτερη τετραετία του Σημίτη προέκυψαν και κάμποσες ιστορίες στις οποίες ο γάλλος αστέρας θα μπορούσε να είναι πρωταγωνιστής.
Το 2004, την 7η ημέρα του Μαρτίου, ένας άλλος Κωνσταντίνος Καραμανλής θα επιστρέψει στην εξουσία. Η ημέρα έχει λάμψη – λίγα χρόνια πριν από τη νίκη του Καραμανλή είχε γεννηθεί η Ελένη Φουρέιρα που κάτι δεκαετίες αργότερα θα κάνει ένα σουξέ τραγουδώντας για ένα «αγοράκι λαίμαργο», τυχαίο; Οχι, δεν νομίζω. Οπως δεν είναι τυχαίο και ότι ο Καραμανλής θα παραδώσει την εξουσία στον Γιώργο Παπανδρέου το 2009, στις 4 Οκτωβρίου, δηλαδή (αν είναι δυνατόν!) την ημέρα των γενεθλίων της Νέας Δημοκρατίας. Δεν μπορούσε να διαλέξει ωραιότερη ημέρα για να φύγει και να μείνει έκτοτε σχεδόν σιωπηλός. Το 2012 ήταν μια χρονιά που έγιναν πολλά – μεταξύ των οποίων και οι εκλογές της 6ης Μαΐου (ακολούθησαν και άλλες κάλπες έναν μήνα αργότερα). Η 6η Μαΐου, πάντως, είναι η ημέρα γέννησης του Σίγκμουντ Φρόιντ: σημάδι πως για χρόνια η χώρα θα χρειαζόταν ψυχανάλυση.
Ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε και έγινε πρωθυπουργός στις 25 Ιανουαρίου του 2015. Πολλοί παρακολούθησαν με απορία την έναρξη της θητείας της κυβέρνησής του, που στηριζόταν στον αρραβώνα με τους Ανεξάρτητους Ελληνες του Πάνου Καμμένου. Θα αρκούσε και σε αυτή την περίπτωση μια ματιά στο ημερολόγιο: την ιστορική αυτή ημέρα, το 1935, ο ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος έδωσε μία μοναδικά σημαντική διάλεξη με τίτλο «Περί σουρεαλισμού» στη Λέσχη Καλλιτεχνών, εισάγοντας ουσιαστικά τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα. Ο Τσίπρας κέρδισε με την υπόσχεση πως θα τελειώσει τη λιτότητα με έναν νόμο και ένα άρθρο και πολλοί τον πίστεψαν. Τον διαδέχθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις 7 Ιουλίου του 2019, ημέρα που τιμούμε τη μνήμη της Αγίας Κυριακής της Μεγαλομάρτυρος.
Οι επόμενες εκλογές θα γίνουν την ημέρα της γιορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Αυθόρμητα λες: «Βοήθειά μας»…
