Αυτόν τον μήνα οι ηγέτες θα συγκεντρωθούν στη Σεβίλλη της Ισπανίας με μια αποστολή διάσωσης: να βοηθήσουν στην αναμόρφωση του τρόπου με τον οποίο ο κόσμος επενδύει στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Το διακύβευμα της 4ης Διεθνούς Διάσκεψης για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης (30 Ιουνίου – 3 Ιουλίου) δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Μια δεκαετία μετά την υιοθέτηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και πολλές παγκόσμιες δεσμεύσεις για τη χρηματοδότησή τους, τα δύο τρίτα των στόχων παρουσιάζουν καθυστερήσεις. Παράλληλα, υπάρχει έλλειμμα άνω των 4 τρισ. δολαρίων ετησίως στους πόρους που χρειάζονται οι αναπτυσσόμενες χώρες για να υλοποιήσουν αυτές τις υποσχέσεις μέχρι το 2030.
Την ίδια στιγμή, η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνεται, οι εμπορικές εντάσεις αυξάνονται, οι προϋπολογισμοί για την αναπτυξιακή βοήθεια περικόπτονται ενώ οι στρατιωτικές δαπάνες εκτοξεύονται και η διεθνής συνεργασία δοκιμάζεται όσο ποτέ.
Η παγκόσμια αναπτυξιακή κρίση δεν είναι θεωρητική. Μετριέται με οικογένειες που πηγαίνουν για ύπνο νηστικές, με παιδιά που μένουν ανεμβολίαστα, με κορίτσια που εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σχολείο και με ολόκληρες κοινότητες που στερούνται βασικών υπηρεσιών.
Πρέπει να αλλάξουμε πορεία. Η αρχή γίνεται στην 4η Διεθνή Διάσκεψη για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, στη Σεβίλλη, όπου πρέπει να υιοθετηθεί ένα φιλόδοξο, παγκοσμίως υποστηριζόμενο σχέδιο επενδύσεων για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Το σχέδιο αυτό πρέπει να περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία.
Πρώτον, η Σεβίλλη πρέπει να επιταχύνει τη ροή πόρων προς τις χώρες που τους χρειάζονται περισσότερο. Και γρήγορα.
Οι χώρες πρέπει να έχουν τον ηγετικό ρόλο, κινητοποιώντας εσωτερικούς πόρους μέσω της ενίσχυσης της συλλογής φόρων και της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, του ξεπλύματος χρήματος και των παράνομων χρηματοροών, με τη διεθνή συνεργασία. Αυτό θα προσφέρει πολύτιμους πόρους ώστε να δοθεί προτεραιότητα στους τομείς με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, όπως η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη, η απασχόληση, η κοινωνική προστασία, η επισιτιστική ασφάλεια και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ταυτόχρονα, οι εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες, οι περιφερειακές και οι Πολυμερείς Αναπτυξιακές Τράπεζες πρέπει να ενώσουν δυνάμεις για τη χρηματοδότηση σημαντικών επενδύσεων.
Για να στηριχθεί αυτό, η δανειοδοτική τους ικανότητα πρέπει να τριπλασιαστεί, ώστε οι αναπτυσσόμενες χώρες να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια με προσιτούς όρους και μεγαλύτερους χρονικούς ορίζοντες.
Αυτή η αυξημένη πρόσβαση θα πρέπει να περιλαμβάνει την ανακατεύθυνση άνευ όρων αποθεματικών – ή Ειδικών Δικαιωμάτων Ανάληψης – προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, κατά προτίμηση μέσω Πολυμερών Αναπτυξιακών Τραπεζών, ώστε να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπός τους.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι επίσης κρίσιμες. Πόροι μπορούν να απελευθερωθούν αν διευκολυνθεί η πρόσβαση της ιδιωτικής χρηματοδότησης σε υλοποιήσιμα αναπτυξιακά έργα και προωθηθούν λύσεις που μετριάζουν τον νομισματικό κίνδυνο και συνδυάζουν πιο αποτελεσματικά δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια.
Σε όλο αυτό το πλαίσιο, οι δωρητές πρέπει να τηρήσουν τις αναπτυξιακές τους υποσχέσεις.
Δεύτερον, πρέπει να διορθώσουμε το παγκόσμιο σύστημα χρέους. Είναι άδικο και δυσλειτουργικό.
Το υφιστάμενο σύστημα δανεισμού είναι μη βιώσιμο και οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν πλέον εμπιστοσύνη σε αυτό. Και δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί. Η εξυπηρέτηση του χρέους λειτουργεί ως οδοστρωτήρας που συνθλίβει τις αναπτυξιακές προσπάθειες, κοστίζοντας περισσότερα από 1,4 τρισ. δολάρια ετησίως. Πολλές κυβερνήσεις αναγκάζονται να ξοδεύουν περισσότερα για την εξόφληση του χρέους τους απ’ όσα για βασικές ανάγκες όπως η υγεία και η εκπαίδευση μαζί.
Η Σεβίλλη πρέπει να οδηγήσει σε συγκεκριμένα βήματα για τη μείωση του κόστους δανεισμού, τη διευκόλυνση της έγκαιρης αναδιάρθρωσης του χρέους για τις χώρες με μη βιώσιμο φορτίο και την πρόληψη της εμφάνισης νέων κρίσεων χρέους.
Εν όψει της διάσκεψης, αρκετές χώρες παρουσίασαν προτάσεις για την ελάφρυνση του χρέους των αναπτυσσόμενων κρατών. Αυτές περιλαμβάνουν τη δυνατότητα προσωρινής αναστολής της εξυπηρέτησης του χρέους σε περιόδους κρίσης· τη δημιουργία ενός ενιαίου μητρώου χρέους για την ενίσχυση της διαφάνειας· και τη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα και οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας εκτιμούν τους κινδύνους στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Τρίτον, η Σεβίλλη πρέπει να ενισχύσει τη φωνή και την επιρροή των αναπτυσσόμενων χωρών στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα ώστε να εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες τους.
Οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί θεσμοί πρέπει να μεταρρυθμίσουν τις δομές διακυβέρνησής τους για να διασφαλίσουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή και επιρροή των αναπτυσσόμενων χωρών στη διοίκηση των ιδρυμάτων από τα οποία εξαρτώνται.
Ο κόσμος χρειάζεται επίσης ένα πιο δίκαιο παγκόσμιο φορολογικό σύστημα, το οποίο θα διαμορφώνεται από όλες τις κυβερνήσεις – όχι μόνο από τις πλουσιότερες και ισχυρότερες.
Η δημιουργία ενός «συλλόγου δανειοληπτών», ώστε οι χώρες να συντονίζουν τις προσεγγίσεις τους και να μαθαίνουν η μία από την άλλη, αποτελεί ένα ακόμη ελπιδοφόρο βήμα προς την αντιμετώπιση των ανισορροπιών εξουσίας.
Η διάσκεψη στη Σεβίλλη δεν αφορά τη φιλανθρωπία. Αφορά τη δικαιοσύνη και τη δημιουργία ενός μέλλοντος στο οποίο οι χώρες μπορούν να αναπτύσσονται, να οικοδομούν, να εμπορεύονται και να ευημερούν από κοινού. Σε έναν ολοένα και πιο διασυνδεδεμένο κόσμο, ένα μέλλον με λίγους προνομιούχους και πολλούς αποκλεισμένους αποτελεί συνταγή για ακόμη μεγαλύτερη παγκόσμια ανασφάλεια που θα επιβαρύνει την πρόοδο για όλους.
Με ανανεωμένη την παγκόσμια δέσμευση και δράση, η Σεβίλλη μπορεί να πυροδοτήσει μια νέα δυναμική που θα αποκαταστήσει την πίστη στη διεθνή συνεργασία και θα φέρει τη βιώσιμη ανάπτυξη στους λαούς και στον πλανήτη.
Στη Σεβίλλη, οι ηγέτες πρέπει να δράσουν από κοινού για να κάνουν αυτή την αποστολή διάσωσης να επιτύχει.
Ο κ. Αντόνιο Γκουτέρες είναι γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.
