Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να εγκαταλείψουν οι ευρωπαϊκές χώρες τη de facto απαγόρευση στην πώληση νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035 (όπως προέβλεπε προηγούμενη πρόταση), επιτρέποντας τη συνέχιση των πωλήσεων ορισμένων μη αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων, υποχωρώντας έτσι στις έντονες πιέσεις της Γερμανίας, της Ιταλίας και της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας.
Πιο συγκεκριμένα η Επιτροπή φέρεται να έκανε πίσω, ούτως ώστε να συνεχιστεί η διάθεση plug-in υβριδικών και οχημάτων με συστήματα επέκτασης της αυτονομίας (range extenders) τα οποία χρησιμοποιούν καύσιμα, την ώρα που οι ευρωπαϊκές εταιρείες δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν την Tesla και τους Κινέζους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων.
Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ απαιτούν όλα τα νέα αυτοκίνητα και βαν από το 2035 να έχουν μηδενικές εκπομπές. Σύμφωνα με τη νέα πρόταση, ο στόχος μετατοπίζεται σε μείωση των εκπομπών CO₂ κατά 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 2021, αντί για 100%.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα πρέπει να αντισταθμίζουν το υπόλοιπο ποσοστό εκπομπών μέσω της χρήσης χάλυβα χαμηλότερου ανθρακικού αποτυπώματος που παράγεται στην ΕΕ, καθώς και συνθετικών e-fuels ή βιοκαυσίμων μη διατροφικής προέλευσης, όπως αγροτικά απόβλητα και χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια.
Το σχέδιο παρέχει επίσης στους κατασκευαστές ένα μεταβατικό παράθυρο τριών ετών, από το 2030 έως το 2032, για τη μείωση των εκπομπών CO₂ των αυτοκινήτων κατά 55% σε σχέση με το 2021, ενώ ο στόχος για τα βαν το 2030 χαλαρώνει στο 40% από 50%.
Υποχώρηση της ΕΕ στην κλιματική πολιτική – καθώς η Ford εγκαταλείπει ηλεκτρικά μοντέλα
Οι αλλαγές, οι οποίες απαιτούν την έγκριση των κυβερνήσεων της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συνιστούν τη μεγαλύτερη αναδίπλωση του μπλοκ από τις «πράσινες» πολιτικές που υιοθετήθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια. Έρχονται μετά την ανακοίνωση της Ford Motor για απομείωση αξίας ύψους 19,5 δισ. δολαρίων, καθώς καταργεί αρκετά ηλεκτρικά μοντέλα, σε απάντηση στις πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ και στη μείωση της ζήτησης για EV.
Ευρωπαίοι κατασκευαστές, όπως η Volkswagen και η Stellantis (ιδιοκτήτρια της Fiat), έχουν επίσης επισημάνει την υποτονική ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα και έχουν ζητήσει χαλαρότερους στόχους και χαμηλότερα πρόστιμα για τη μη επίτευξή τους. Η ευρωπαϊκή ένωση κατασκευαστών αυτοκινήτων ACEA χαρακτήρισε τη συγκυρία «ώρα μηδέν» για τον κλάδο.
Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες βρίσκονται υπό ιδιαίτερη πίεση, καθώς χάνουν έδαφος στην κινεζική αγορά από εγχώριους ανταγωνιστές και αντιμετωπίζουν αυξανόμενο ανταγωνισμό στο εσωτερικό από εισαγόμενα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα.
Οι δασμοί της ΕΕ στα ηλεκτρικά οχήματα κινεζικής κατασκευής έχουν προσφέρει μόνο περιορισμένη ανακούφιση.
Η ΕΕ πίσω από την Κίνα στην «κούρσα» των EV
Σύμφωνα με το Reuters, εκπρόσωποι του κλάδου των ηλεκτρικών οχημάτων προειδοποιούν ότι η χαλάρωση των στόχων εκπομπών ενδέχεται να υπονομεύσει τις επενδύσεις και να αφήσει την Ευρώπη ακόμη πιο πίσω από την Κίνα στη μετάβαση προς την καθαρότερη κινητικότητα.
«Η μετάβαση από έναν σαφή στόχο 100% μηδενικών εκπομπών σε 90% μπορεί να φαίνεται μικρή, αλλά αν κάνουμε πίσω τώρα, δεν θα θα έχει αυτό αντίκτυπο μόνο το κλίμα. Θα πλήξουμε και την ικανότητα της Ευρώπης να είναι ανταγωνιστική», δήλωσε ο Μίχαελ Λόσχελερ, διευθύνων σύμβουλος της σουηδικής εταιρείας ηλεκτρικών οχημάτων Polestar.
Ο Γουίλιαμ Τοντς, εκτελεστικός διευθυντής της περιβαλλοντικής οργάνωσης Transport & Environment (T&E), σημείωσε ότι η ΕΕ απλώς κερδίζει χρόνο, την ώρα που η Κίνα προχωρά με ταχύ ρυθμό.
«Η προσκόλληση στους κινητήρες εσωτερικής καύσης δεν θα κάνει τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες ξανά μεγάλες», είπε.
Η Επιτροπή παρουσίασε επίσης σχέδια για την ενίσχυση της διείσδυσης των ηλεκτρικών οχημάτων στους εταιρικούς στόλους, οι οποίοι αντιστοιχούν σε περίπου το 60% των νέων πωλήσεων αυτοκινήτων στην Ευρώπη. Θα τεθούν εθνικοί στόχοι για το 2030 και το 2035 με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, αφήνοντας στα κράτη-μέλη την επιλογή του τρόπου επίτευξής τους. Βιομηχανικοί φορείς έχουν αναφέρει ως παράδειγμα τις φορολογικές ελαφρύνσεις του Βελγίου για εταιρικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Τέλος, η Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία μιας νέας ρυθμιστικής κατηγορίας για μικρά ηλεκτρικά οχήματα, τα οποία θα υπόκεινται σε ελαφρύτερους κανόνες και θα δικαιούνται πρόσθετες πιστώσεις για την επίτευξη των στόχων CO₂, εφόσον παράγονται εντός της ΕΕ.
