Το 2022, το Μεταναστευτικό ήταν το βασικό ζήτημα που έκρινε τις βουλευτικές εκλογές στη Σουηδία. Στη χώρα με τη σοσιαλδημοκρατική παράδοση δεκαετιών, η αντιμεταναστευτική ατζέντα της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς βρήκε μεγάλη απήχηση. Σε αυτές τις συνθήκες, οι μετριοπαθείς δεξιοί του Ουλφ Κρίστερσον, προκειμένου να σχηματίσουν κυβέρνηση, ζήτησαν και έλαβαν τη στήριξη του ακροδεξιού κόμματος των Δημοκρατών της Σουηδίας, το οποίο είχε αναδειχθεί δεύτερο (με 20,6% των ψήφων.)
Έντεκα μήνες πριν από τις επόμενες εκλογές στη Σουηδία, οι οποίες αναμένεται να διεξαχθούν στις 13 Σεπτεμβρίου 2026, η Δεξιά και η Ακροδεξιά, φαίνεται να διατηρούν το προβάδισμα έναντι της Κεντροαριστεράς, στις δημοσκοπήσεις. Ωστόσο ως προς το ζήτημα του Μεταναστευτικού, οι Σουηδοί δείχνουν πολύ λιγότερο αρνητικοί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
«Το Γιόκμοκ είμαστε όλοι εμείς»
Στις 23 Οκτωβρίου, ο Ρόλαντ Μπόμαν, 72 ετών, δήμαρχος του Γιόκμοκ, μιας μικρής πόλης 4.700 κατοίκων στον Αρκτικό κύκλο, ανέφερε, σε ανοικτή επιστολή που δημοσίευσε στο Facebook, ότι «το Γιόκμοκ είμαστε όλοι εμείς. Όχι εμείς, και οι άλλοι. Δεν έχει σημασία η καταγωγή, η χώρα γέννησης ή το χρώμα του δέρματος του καθενός. Ευχαριστούμε, αλλά όχι», ήταν η απάντησή του, στην έκκληση της σουηδικής κυβέρνησης, η οποία ζητεί τη συνεργασία των δημάρχων της χώρας, προκειμένου να επιταχύνει τις «εθελούσιες» επιστροφές μεταναστών στις πατρίδες τους.
Πολύ σύντομα, το παράδειγμα του Γιόκμοκ ακολούθησαν και άλλες πόλεις. Στις 6 Νοεμβρίου, περισσότερες από 130 δημοτικές αρχές (επί συνόλου 290) και δέκα περιφέρειες, είχαν εκφράσει την άρνησή τους να συνεργαστούν με την κυβέρνηση, η οποία έχει θέσει ως προτεραιότητα όχι μόνο τον περιορισμό των αφίξεων αλλά και την αποχώρηση όσων μεταναστών έχουν απολέσει τα δικαιώματά τους και όσων η αίτηση ασύλου έχει απορριφθεί, αλλά και όσων διαμένουν νόμιμα στη Σουηδία και επιθυμούν να επιστρέψουν οικειοθελώς στις χώρες τους.
Μεταξύ των δήμων που αρνήθηκαν το κάλεσμα της κυβέρνησης, ήταν αυτοί των τριών μεγαλύτερων πόλεων της Σουηδίας, της Στοκχόλμης, του Γκέτεμποργκ και του Μάλμε, των οποίων οι δήμαρχοι είναι κεντροαριστεροί.
«Χρειαζόμαστε όλους όσοι ζουν και εργάζονται εδώ»
Μιλώντας στην Αν Φρανσουάζ Ιβέρ, την ανταποκρίτρια της γαλλικής εφημερίδας Le Monde στη Σουηδία, o δήμαρχος του Γιόκμοκ τόνισε ότι «χρειαζόμαστε όλους όσοι ζουν και εργάζονται εδώ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από το εξωτερικό, οι οποίοι αποτελούν το 13% του πληθυσμού. Δεν υπάρχει λόγος να διώξουμε κανέναν. Με την επιστολή μου (η οποία αναπαρήχθη 1,2 εκατομμύρια φορές, σε μια χώρα 10, 6 εκατομμυρίων κατοίκων), θέλησα απλώς να επισημάνω ότι ζούμε σε μια πραγματικότητα πολύ διαφορετική από εκείνη των πολιτικών της Στοκχόλμης, που μιλούν μόνο για τιμωρίες και αντίποινα».
Σύμφωνα με την πολιτική επιστήμονα Μαρί Ντέμκε, το κύμα αντίδρασης των δημάρχων οφείλεται σε δύο παράγοντες. Ο πρώτος είναι ιδεολογικός, οι περισσότερες σουηδικές κοινότητες είναι μικρές και το αίσθημα του «ανήκειν» είναι ζωτικής σημασίας. Υπάρχει μια ανάγκη των κατοίκων να παραμείνουν ενωμένοι, να μην απομονώσουν ή να στιγματίσουν ανθρώπους παρουσιάζοντας τους ως βάρος. Ο δεύτερος παράγων, είναι ότι η κυβέρνηση υποτίμησε τη σοβαρή έλλειψη εργατικού δυναμικού και το οικονομικό βάρος που αυτή συνεπάγεται για τους δήμους, ιδίως στο βόρειο τμήμα της Σουηδίας, όπου ο πληθυσμός μειώνεται.
Η μετανάστευση και το εργατικό δυναμικό
Εδώ και χρόνια, η ένωση Δήμων και Περιφερειών Σουηδίας (SKR) προειδοποιεί ότι αν ως το 2033 δεν αλλάξει κάτι, 65.600 θέσεις στον τομέα κοινωνικής φροντίδας θα παραμείνουν κενές και 17.700 θέσεις στον χώρο της υγείας.
Σε έκθεση του Νοεμβρίου 2024, η SKR ανέφερε ότι η μελλοντική αύξηση του εργατικού δυναμικού θα προέλθει από τους κατοίκους της Σουηδίας που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και οι οποίοι σήμερα ανέρχονται σε 2,2 εκατομμύρια άτομα. Αυτοί αποτελούν το 22% των εργαζομένων σε δήμους και περιφέρειες (έναντι 13%, το 2013). Εξ αυτών, το ένα τέταρτο ζει στη Σουηδία λιγότερο από δέκα χρόνια. Σημειωτέον ότι το 40% των γιατρών και το 35% των νοσηλευτών, έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό.
Ενόψει της άρνησης των δήμων να συνεργαστούν με την κυβέρνηση για την αποχώρηση μεταναστών από τη Σουηδία, ο υπουργός Μετανάστευσης, Γιόχαν Φόρσελ, κατηγόρησε την κεντροαριστερή αντιπολίτευση για ανευθυνότητα, ενώ οι ακροδεξιοί Σουηδοί Δημοκράτες, απείλησαν να διακόψουν τις κρατικές επιχορηγήσεις.
