Τα όσα παρακολουθούμε, εδώ και ένα μήνα περίπου, αποτελούν μια σαφή και μελετημένη στρατηγική προβολής από τον πρώην Πρωθυπουργό, σε σχέση με το επερχόμενο βιβλίο του με τίτλο «Ιθάκη». Από την πρώτη ανάρτηση μέχρι το teaser αποσπασμάτων, η καμπάνια δείχνει πως δεν είναι απλή δημοσίευση, αλλά μια οργανωμένη κίνηση marketing, ακριβώς όπως σε μια εκστρατεία επανατοποθέτησης ενός brand μιας μεγάλης εταιρείας, που θέλει να προωθήσει το προϊόν της.

Πρώτον, άνοιξε η καμπάνια με την ανακοίνωση ότι το βιβλίο υπάρχει, ότι γράφτηκε με στόχο να μιλήσει για «χρέος», «κάθαρση», «αλήθεια» και πως «δεν είναι branding», αλλά «ξαναγέμισα τις μπαταρίες». Αυτό το μήνυμα έχει διπλή λειτουργία: αφενός, προσθέτει στοιχείο εσωτερικού αφηγήματος — «είμαι εγώ, μπροστά σας. Ουσιαστικά, θέλει να δημιουργήσει την αίσθηση της αυθεντικότητας, που θεωρείται χρυσός κανόνας στο σύγχρονο marketing περιεχομένου.

Δεύτερον, τα social media παίζουν καίριο ρόλο: τη στιγμή που ο Αλ. Τσίπρας δημοσίευσε απόσπασμα της συνέντευξής του στο podcast Bookvoice – The Podcast – με το μήνυμα «Αύριο παρουσιάζω τον σκελετό του βιβλίου μου» – έθεσε χρονικό περιορισμό και δημιούργησε προσμονή. Η τακτική αυτή του «προετοιμάζω κάτι – σύντομα θα γίνει», λειτουργεί πολύ καλά στο ψηφιακό περιβάλλον, καθώς ενεργοποιεί, όπως λέει η επιστήμη του μάρκετινγκ, τον μηχανισμό της αναμονής, της «τέλεσης» ενός γεγονότος («event»).

Τρίτον, το μήνυμα του τίτλου: «Ιθάκη». Η επιλογή του δεν είναι τυχαία — το βιβλίο εκκινεί από τη μεταφορά της Ιθάκης ως προορισμός και ως διαδικασία, από τη συλλογική Οδύσσεια στο προσωπικό ταξίδι. Είναι ένας τίτλος που και αισθητικά και συμβολικά «δουλεύει» κι αυτό σημαίνει ότι στη στρατηγική προβολής του, αποτελεί βασικό στοιχείο differentiation, διαφοροποιείται από άλλες πολιτικές ή αυτοβιογραφικές εκδόσεις που επικεντρώνονται απλά σε ημερολόγιο γεγονότων.

Τέταρτον, η χρονική κλιμάκωση: Η εκκίνηση της προβολής έγινε τώρα, με χρονικό ορίζοντα προς τα Χριστούγεννα/τέλος του έτους, όπως αναφέρεται. Αυτό δίνει το στοιχείο της αναμονής, αλλά και του κατάλληλου timing. Επίσης, οι τελευταίες 15-20 ημέρες είναι κρίσιμες, για να χτιστεί το «buzz». Στο marketing, το να έχεις «παράθυρο» επικοινωνίας, όπου ένας τίτλος κυκλοφορεί μεν, αλλά η προσμονή αυξάνεται, είναι στρατηγική. Ο συγγραφέας, δηλ. ο Αλ. Τσίπρας, δε μας λέει απλά «βγάζω βιβλίο», αλλά «βρίσκομαι σε διαδικασία, είμαι έτοιμος να μοιραστώ, σύντομα μαζί σας». Αυτό ενισχύει το αίσθημα συμμετοχής, «είσαι μαζί μου στο ταξίδι». Αυτό γίνεται πάντα στην προώθηση προϊόντων, δείτε π.χ. μια σοκολάτα και τη δημιουργία της αίσθησης πως την απολαμβάνεις μαζί με το πρόσωπο της διαφήμισης.

Πέμπτον, η διαχείριση της εικόνας: Η προβολή δε στηρίζεται σε βαριά πολιτικά μηνύματα όπως στο παρελθόν, αλλά σε πιο προσωπικό τόνο, σε αφήγηση εμπειρίας, σε μεταφορά. Πρακτικά, γίνεται repositioning: ο Αλ. Τσίπρας δεν εμφανίζεται μόνο ως πολιτικός ηγέτης, αλλά και ως στοχαστής, συγγραφέας, ταξιδευτής.

Από την οπτική γωνία του marketing, αυτό σημαίνει ότι η έκδοση βιβλίου λειτουργεί ως εργαλείο επαναφοράς, αλλά και ανανέωσης εικόνας.

Έκτον, η πολυκαναλική προσέγγιση: Δεν πρόκειται μόνο για μια ανάρτηση στο Facebook ή Instagram. Περιλαμβάνει podcast, δημοσιοποίηση αποσπασμάτων, και προφανώς θα ακολουθήσουν εκδηλώσεις, περιοδεία σε πόλεις με τον Αλ. Τσίπρα βασικό ομιλητή.

Η πολυδύναμη προβολή (social, podcast, media, εκδηλώσεις) ακολουθεί τον κανόνα του storytelling και της ενσωμάτωσης του κοινού σε ένα ταξίδι.

Έβδομον, η προσδοκία μέσω της κάμερας. Ο Τσίπρας αφήνει «κλειδιά» στο κοινό, όπως αποσπάσματα, teasers, «τι με ενέπνευσε, τι με δυσκόλεψε», έτσι το κοινό νιώθει ότι συμμετέχει. Αυτό είναι στρατηγική ψηφιακού engagement: όταν ο αναγνώστης/χρήστης δεν είναι παθητικός αποδέκτης, αλλά «μέρος» της αφήγησης, τότε η αφοσίωση ενισχύεται και άρα η πιθανότητα αγοράς ή συμμετοχής αυξάνεται. Στο marketing, αυτό λέγεται «pre-launch content». Το περιεχόμενο πριν την κυκλοφορία, που χτίζει ενδιαφέρον.

Όγδοον, η διαχείριση της ανταπόκρισης: Η στρατηγική δεν είναι κινούμενη μόνο σε αφηρημένο επίπεδο, αλλά υπάρχει και η διάθεση της πολιτικής τοποθέτησης, της αυτοκριτικής («κανείς πρώην πρωθυπουργός δε γράφει στον ενεστώτα χρόνο», όπως λέει ο ίδιος). Αυτά τα στοιχεία δημιουργούν μια αίσθηση αποκάλυψης, μιας «ισόμετρης» αφήγησης που υπόσχεται ότι δε θα είναι μια ρηχή πολιτική εκδοχή, αλλά κάτι πιο «προσωπικό». Αυτό επίσης ενισχύει τη διαφορά από τις κλασικές πολιτικές αυτοβιογραφίες και έχουμε στρατηγική διαφοροποίησης.

Ένατο, η αξιοποίηση του πολιτικού πλαισίου: Δεν μπορεί να αγνοηθεί πως το βιβλίο έρχεται σε περίοδο που ο Τσίπρας θέλει να διατηρεί και να ενισχύει την πολιτική «παρουσία». Όπως αναφέρθηκε, «το βιβλίο που έρχεται πριν από το κόμμα». Από την σκοπιά του marketing, αυτό σημαίνει ότι το βιβλίο δεν είναι απλώς προϊόν· είναι μέσο επικοινωνίας ενός ευρύτερου σχεδιασμού. Η κυκλοφορία του- προβολή-αίσθηση «ξύπνημα»- επανεμφάνιση/ενίσχυση θέσης. Κατά συνέπεια, η προβολή του βιβλίου συνδέεται με branding του προσώπου, και με πολιτικό branding ταυτόχρονα.

Τέλος, δέκατον, η χρονική «ασφυξία» και η ανάγκη για δράση: Σε 12 ημέρες που έμειναν έως την κυκλοφορία, η πίεση αυξάνεται και αυτό λειτουργεί υπέρ. Στο marketing, υπάρχει η γραμμή, ότι το κοινό πρέπει να αισθανθεί. Άρα «πρέπει να είμαι έτοιμος/η» να συμμετάσχω. Και τι καλύτερο από το να υπάρχει χρονικό περιθώριο, που σιγά-σιγά λιγοστεύει; Η ανακοίνωση της παρουσίασης, το teaser, η υπόσχεση περισσότερου περιεχομένου — όλα αυτά χτίζουν το «ραντεβού». Και αυτός ο μηχανισμός δημιουργεί μια μικρή, αλλά ουσιαστική, επιθυμία και κινητοποίηση.

Τι προκύπτει; Η τακτική του Τσίπρα στην προβολή του βιβλίου «Ιθάκη» υπακούει σε κλασικές αρχές σύγχρονου marketing περιεχομένου: αυθεντικότητα-αφήγηση, teaser-προετοιμασία, πολλαπλά κανάλια, διαφοροποίηση, χρονικό όριο, engagement, σύνδεση με ευρύτερο brand και επανατοποθέτηση.

Και όλα αυτά μέσα σε μια προσεκτικά δομημένη φάση των τελευταίων δεκαπέντε-είκοσι ημερών, όπου το κοινό έχει ήδη ενημερωθεί, έχει αρχίσει να παρακολουθεί και περιμένει το επόμενο βήμα.

Καμία σχέση με την κλασσική πολιτική στρατηγική. Σημεία των καιρών.