Την άποψη ότι οι Βρυξέλλες θα πρέπει να είναι έτοιμες για διαπραγμάτευση με τον ισχυρό άνδρα της Λιβύης, Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος έχει πολύ καλές σχέσεις με τη Ρωσία, προκειμένου να αποτρέψουν τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν από το να εργαλειοποιήσει περεταίρω την μετανάστευση, εξέφρασε στο Politico ο Επίτροπος Μετανάστευσης της ΕΕ, Μάγκνους Μπρούνερ.

«Το γεγονός ότι η Ρωσία αυξάνει την επιρροή της στη Λιβύη μας ανησυχεί πολύ και γι’ αυτό πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρά με τη χώρα», δήλωσε ο Μπρούνερ σε συνέντευξή του την Παρασκευή, κατά τη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων υπουργών Εσωτερικών στις Βαυαρικές Άλπεις.

«Η Ρωσία χρησιμοποιεί τους μετανάστες ως όπλο εναντίον της Ευρώπης»

«Υπάρχει σίγουρα ο κίνδυνος η Ρωσία να χρησιμοποιήσει τους μετανάστες και γενικότερα το μεταναστευτικό ως όπλο εναντίον της Ευρώπης. Αυτή η εργαλειοποίηση λαμβάνει ήδη χώρα στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ και φυσικά φοβόμαστε ότι η Ρωσία σκοπεύει να κάνει το ίδιο με τη Λιβύη».

Τα σχόλια του Μπρούνερ έρχονται λίγες εβδομάδες αφότου ο Χάφταρ ταπείνωσε τις Βρυξέλλες εκδιώκοντας τον επίτροπο μετανάστευσης από τη Βεγγάζη κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη χώρα μαζί με υπουργούς από την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Μάλτα, οι οποίοι επιδιώκουν να περιορίσουν τη ροή μεταναστών που εισέρχονται στις χώρες τους από τη Βόρεια Αφρική.

Συγκεκριμένα, το καθεστώς Χαφτάρ κήρυξε τον Μπρούνερ «persona non grata» επειδή αυτός και τα άλλα μέλη της ευρωπαϊκής διπλωματικής αντιπροσωπείας, φοβούμενοι ότι θα θεωρηθούν ότι νομιμοποιούν μια κυβέρνηση που το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου δεν αναγνωρίζει, αρνήθηκαν να φωτογραφηθούν κατά τη διάρκεια συνάντησης με τους υπουργούς του Χαφτάρ, σύμφωνα με τα όσα μετέφεραν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο Politico.

Η επανέναρξη των συνομιλιών ΕΕ-Χαφτάρ

Τα σχόλια του Μπρούνερ υποδηλώνουν ότι η ΕΕ σκοπεύει να ξαναρχίσει τις συνομιλίες με τον Χαφτάρ, παρά τις επιφυλάξεις των Ευρωπαίων ηγετών σχετικά με τη συμπεριφορά του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης.

Υπενθυμίζεται ότι ο πολέμαρχος ελέγχει τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης και διοικεί την ανατολική Λιβύη ως στρατιωτική δικτατορία, ενώ παράλληλα εντείνει τη συνεργασία του με τον Πούτιν.

«Στη Βεγγάζη, δεν γνωρίζαμε ποιοι ήταν οι άνθρωποι που κάθονταν απέναντί μας», σχολίασε σχετικά ο Μπρούνερ.

«Δεν ήταν απολύτως σαφής η διαδικασία. Και γι’ αυτό, τελικά, οι συνομιλίες δεν πραγματοποιήθηκαν. Αλλά είμαστε φυσικά έτοιμοι να συνεχίσουμε αυτές τις συνομιλίες ανά πάσα στιγμή. Κατά την άποψή μου, αυτό είναι επειγόντως απαραίτητο», πρόσθεσε ο Μπρούνερ.

«Υπάρχουν ακόμη κανάλια επικοινωνίας σε τεχνικό επίπεδο που λειτουργούν πολύ καλά», τόνισε για τις συνομιλίες μεταξύ της ΕΕ και αξιωματούχων που εκπροσωπούν τον Χαφτάρ.

Η επείγουσα ανάγκη διαχείρισης του μεταναστευτικού

Παράλληλα, η Ευρώπη ενεργεί με έντονο αίσθημα του επείγοντος, καθώς η Ιταλία και η Ελλάδα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τον αυξανόμενο αριθμό αιτούντων άσυλο που φτάνουν με βάρκες από τη Λιβύη.

Συγκεκριμένα, ενώ οι παράτυπες διελεύσεις στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 20% το πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, οι αφίξεις μέσω της κεντρικής μεσογειακής διαδρομής από τη Βόρεια Αφρική αυξήθηκαν, διατηρώντας τη διαδρομή αυτή την πιο πολυσύχναστη από όλες προς την ένωση, αντιπροσωπεύοντας το 39% όλων των παράτυπων αφίξεων.

Όσον αφορά τη χώρα μας, σε απάντηση στην αύξηση των αιτούντων άσυλο από τη Λιβύη, η ελληνική κυβέρνηση ανέστειλε την επεξεργασία αιτήσεων ασύλου για τους μετανάστες που φτάνουν στην Ελλάδα δια θαλάσσης από τη Βόρεια Αφρική για μια αρχική περίοδο τριών μηνών, μια κίνηση την οποία οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επικρίνει έντονα.

Οι παράτυπες διελεύσεις στα ανατολικά σύνορα

Την ίδια ώρα, στο επίκεντρο της ανησυχίας της ΕΕ βρίσκονται οι φόβοι ότι ο Πούτιν θα κάνει με τη Λιβύη αυτό που έχει ήδη επιχειρήσει σε μέρη της Ανατολικής Ευρώπης, δηλαδή έχει εξαπολύσει αυτό που αξιωματούχοι της ΕΕ λένε, έναν υβριδικό πόλεμο στο μπλοκ που περιλαμβάνει τα όπλα της μετανάστευσης.

Οι χώρες της ΕΕ κατηγορούν το Μινσκ και τη Μόσχα ότι διευκολύνουν τις παράτυπες διελεύσεις αιτούντων άσυλο μέσω Πολωνίας και Λιθουανίας, μια τακτική που αποσκοπεί στην άσκηση πίεσης στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σπέρνοντας πολιτική διχόνοια και ενισχύοντας την υποστήριξη προς τα αντιμεταναστευτικά, συχνά φιλορωσικά κόμματα.

Ο Μπρούνερ δήλωσε ότι οι κίνδυνοι της επιρροής του Πούτιν στη Λιβύη άφησαν στην Ευρώπη ελάχιστες επιλογές από το να διεξάγει συνομιλίες με τον Χαφτάρ και «να θέσει τις επιλογές μας στο τραπέζι όσον αφορά τη μεταναστευτική διπλωματία».

Αυτό θα συνεπαγόταν τη σύνδεση των μεταναστευτικών διαπραγματεύσεων με ζητήματα όπως η αναπτυξιακή βοήθεια για τη Λιβύη ή η διευκόλυνση των Λίβυων να αποκτήσουν ευρωπαϊκές βίζες, δήλωσε ο Μπρούνερ.

Η Λιβύη άλλωστε εξακολουθεί να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στους ηγέτες της ΕΕ αφού πάνω από 600.000 εκτοπισμένοι διαμένουν στη βορειοαφρικανική χώρα, σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.