Την ενιαία τους απάντηση απέναντι στους δασμούς που ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ετοιμάζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, καθώς σύμφωνα με το politico, «αισθάνονται απογοητευμένοι από τον παλαιότερο σύμμαχό τους».

Αυτό φαίνεται άλλωστε ξεκάθαρα και από τις πρώτες σχετικές δηλώσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία χαρακτήρισε την κίνηση του Τραμπ ως «ένα σημαντικό πλήγμα» που θα οδηγήσει σε υψηλότερους λογαριασμούς και αύξηση του πληθωρισμού σε όλο τον κόσμο, ενώ πρόσθεσε ότι η ΕΕ είναι «έτοιμη να απαντήσει».

Τα αντίμετρα της ΕΕ και οι αντιδράσεις των ηγετών

Η Φον ντερ Λάιεν ανέφερε επίσης ότι η Επιτροπή βρίσκεται ήδη στο στάδιο οριστικοποίησης των αντιμέτρων της ως απάντηση στην προηγούμενη ανακοίνωση του Τραμπ για δασμούς στον χάλυβα και προετοιμάζεται εντατικά για περισσότερα αντίμετρα, ώστε να απαντήσει άμεσα στις νέες κυρώσεις που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «δεν είναι πολύ αργά για να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες μέσω διαπραγματεύσεων».

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, μία από τις κορυφαίες συμμάχους του Τραμπ στην Ευρώπη, επέκρινε σφοδρά την κίνηση του Αμερικανού προέδρου, λέγοντας σε δήλωσή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι δασμοί είναι «ένα μέτρο που θεωρώ λάθος και δεν είναι προς το συμφέρον κανενός μέρους».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα δήλωσε από την πλευρά του ότι «η ΕΕ θα παραμείνει ένθερμος υπέρμαχος του ελεύθερου και δίκαιου εμπορίου», προσθέτοντας ότι είναι καιρός οι χώρες της ΕΕ να επικυρώσουν τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών που συνήφθησαν με το νοτιοαμερικανικό μπλοκ Mercosur και με το Μεξικό και να προχωρήσουν στις διαπραγματεύσεις με την Ινδία αλλά και άλλες χώρες

Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Μισέλ Μάρτιν ανέφερε ότι οι δασμοί είναι «κακοί για την παγκόσμια οικονομία» και θα βλάψουν τις διατλαντικές σχέσεις. «Δεν βλέπουμε καμία δικαιολογία για αυτό», είπε ο Μάρτιν. «Περισσότερα από 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ αγαθών και υπηρεσιών διακινούνται καθημερινά μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ. Η διατάραξη αυτής της βαθιάς ολοκληρωμένης σχέσης δεν ωφελεί κανέναν».

Επιπλέον, ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον προέβη σε παρόμοια σχόλια, υποστηρίζοντας ότι οι δασμοί είναι αντίθετοι με την «ελεύθερη επιχείρηση και τον ανταγωνισμό» που «έθεσαν τα θεμέλια της επιτυχίας της Δύσης». «Γι’ αυτό οι Αμερικανοί μπορούν να ακούν μουσική στο σουηδικό Spotify και εμείς οι Σουηδοί μπορούμε να ακούμε την ίδια μουσική στα αμερικανικά iPhone μας», είπε. «Γι’ αυτό λυπάμαι βαθύτατα για την πορεία που έχουν ξεκινήσει οι ΗΠΑ, επιδιώκοντας να περιορίσουν το εμπόριο βάζοντας υψηλότερους δασμούς».

«Δεν υπάρχουν νικητές σε έναν εμπορικό πόλεμο»

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας Πέτρι Όρπο, ο οποίος ανέφερε ότι οι δασμοί είναι «ανησυχητικοί». «Δεν υπάρχουν νικητές σε έναν εμπορικό πόλεμο. Οι επιχειρήσεις, οι καταναλωτές και η οικονομική ανάπτυξη υποφέρουν. Η ΕΕ είναι έτοιμη να ανταποκριθεί και να διαπραγματευτεί. Υποστηρίζουμε αυτή την προσπάθεια. Η Φινλανδία είναι έτοιμη ως μέρος της Ένωσης», πρόσθεσε ο Όρπο.

Τέλος, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ζήτησε «πραγματικά και αληθινά αμοιβαίους δασμούς» μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ «Χρειάζονται επαρκείς αποφάσεις», πρόσθεσε, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας Lars Løkke Rasmussen – ο οποίος επέπληξε αυτή την εβδομάδα την Ουάσιγκτον για την επιθετική ρητορική της σχετικά με την κατάληψη του ελέγχου της Γροιλανδίας, μιας αυτοδιοικούμενης δανέζικης επικράτειας – τόνισε ότι «όλοι χάνουν» σε έναν εμπορικό πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Η δασμολογική επίθεση του Τραμπ ήταν ένα χαστούκι στο πρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία προσπάθησε να φέρει την κυβέρνησή του στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πριν από την ανακοίνωση της Τετάρτης. Ο επικεφαλής εμπορίου της ΕΕ Maroš Šefčovič πήγε στην Ουάσιγκτον δύο φορές για να συναντηθεί με τους ομολόγους του των ΗΠΑ — χωρίς αποτέλεσμα.

Η αμηχανία των Ευρωπαίων λαϊκιστών

Την ίδια ώρα, αμηχανία φαίνεται πως επικρατεί στους κόλπους των ευρωπαϊκών λαϊκιστικών παρατάξεων, καθώς αποδεικνύεται πως ο Τραμπ δεν είναι ο σύμμαχος που πίστευαν. Αντιθέτως οι κινήσεις του, όπως αυτή της επιβολής δασμών προς τις ευρωπαϊκές οικονομίες τον καθιστούν ολοένα και πιο αντιδημοφιλή μεταξύ των ψηφοφόρων τους αλλά και γενικότερα του μεγαλύτερου μέρους των ευρωπαίων ψηφοφόρων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ιταλίας, εκεί όπου σε πρόσφατη δημοσκόπηση το 63% των ερωτηθέντων απαντά ότι έχει αρνητική άποψη για τον πρόεδρο και παρά το γεγονός ότι η πρωθυπουργός της χώρας, Τζόρτζια Μελόνι, θεωρείται από τους στενότερους συμμάχους του. Την ίδια ώρα, το ποσοστό αντιδημοφιλίας του στη Μεγάλη Βρετανία ανέρχεται στο υπέρογκο 80%.

Όπως μάλιστα αναφέρει και το Politico, οι σύμμαχοι του Τραμπ στην Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωποι και με ένα ακόμα πιθανό πρόβλημα. Ενώ μπορεί να είναι επαναστάτες πρόθυμοι να διαμορφώσουν μια νέα τάξη πραγμάτων, πολλοί ψηφοφόροι στράφηκαν σε αυτούς για τον αντίθετο λόγο — θέλουν να αποκατασταθεί το οικείο και προβλέψιμο, λαχταρώντας την επιστροφή σε παλαιότερες εποχές και την αποκατάσταση της εθνικής συνοχής και ταυτότητας. Για αυτούς, ο δρόμος της καταστροφής είναι ενοχλητικός – και είναι πολύ πιθανό να αντιδράσουν.