Είναι κοινά αποδεκτό ότι το σημερινό Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) βρίσκεται σε θεσμική και λειτουργική κρίση και δυστυχώς τα αποσπασματικά μέτρα διάσωσης, που λαμβάνονται από την κυβέρνηση στοχεύουν σε λάθος κατεύθυνση. Για παράδειγμα, η εκχώρηση της δυνατότητας άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος στο ιατρικό προσωπικό, υποβαθμίζει περαιτέρω τη δημόσια δευτεροβάθμια περίθαλψη. Ουσιαστικά, επαναφέρει το προ ΕΣΥ καθεστώς, και μάλιστα φορτωμένο με τα βαρίδια που ευθύνονται για τη σημερινή του απαξίωση («Ο διαχρονικά μεγάλος ασθενής» ΒΗΜΑ, 21.7. 2024) και προμηνύει απρόβλεπτες δυσλειτουργίες και αδυναμία ελέγχου του συστήματος με προοπτική διάλυσης. Ποια ευρωπαϊκή χώρα έχει υιοθετήσει τέτοιο πρότυπο εργασιακών σχέσεων; Σε ποια χώρα δικαιούνται οι ειδικευόμενοι ελεύθερο επάγγελμα και οι συντονιστές διευθυντές έχουν το δικαίωμα να ασκούν παράλληλα καθήκοντα διευθυντή σε ιδιωτικό νοσηλευτικό κέντρο; Οι υπεύθυνοι φορείς του Υπουργείου Υγείας ή δεν έχουν την απαιτούμενη πληροφόρηση και γνώση ή είναι δέσμιοι του λαϊκισμού του «δώστα όλα». Είναι αυτονόητο ότι το ΕΣΥ δεν διασώζεται με τέτοιου είδους επιπόλαιες επιμέρους παρεμβάσεις. Απαιτεί ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα θέσουν νέες βάσεις στην οικονομική διαχείριση, λειτουργία και αποδοτικότητα του συστήματος και θα παρέχουν παράλληλα τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες. Οι μεταρρυθμίσεις που προτείνονται στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προβληματισμού, συμπυκνώνονται στις παρακάτω προτάσεις:
- Σταδιακή άρση της μονιμότητας των νοσοκομειακών γιατρών τουλάχιστον των δύο πρώτων βαθμίδων και καθιέρωση θητειών με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση.
- Κάθε γιατρός θα κρίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα ως προς την επιστημονική του επάρκεια και την απόδοση του κλινικού του έργου, κριτήρια απαραίτητα για την ανανέωση της θητείας του και για την βαθμολογική του εξέλιξη.
- Όλες οι κλινικές και τα εργαστήρια των νοσοκομειακών μονάδων θα αξιολογούνται με βάση διεθνώς καταρτισμένες παραμέτρους επίδοσης.
- Υποχρεωτική δια βίου εκπαίδευση όλων των γιατρών του ΕΣΥ και ενίσχυση των εξειδικεύσεων σύμφωνα με τις ανάγκες των νοσοκομειακών μονάδων.
- Δυνατότητα μετάθεσης εντός της ίδιας υγειονομικής περιφέρειας (ΔΥΠΕ) και σε έκτακτες περιπτώσεις, αποσπάσεων περιορισμένου χρόνου σε νοσοκομεία της περιφέρειας ως προσωρινή λύση για τις ακάλυπτες θέσεις.
- Καθιέρωση οικονομικών κινήτρων σε συνάρτηση με την παραγωγικότητα και το επιστημονικό επίπεδο των ιατρικών υπηρεσιών. Αυτό μπορεί να προκύψει μετά από τροποποίηση του συστήματος αποζημίωσης μέσω του κλειστού ενοποιημένου νοσηλίου (ΚΕΝ), που έχει υιοθετηθεί από τον δημόσιο φορέα υγείας ΕΟΠΥΥ. Ειδικότερα, στα ΚΕΝ θα πρέπει να προβλέπεται ξεχωριστή κοστολόγηση και απόδοση προκαθορισμένου ποσού για κάθε ιατρική υπηρεσία/πράξη, ώστε πέραν των βασικών αποδοχών και των αποζημιώσεων των εφημεριών, να ενισχυθεί το ιατρικό εισόδημα μέσω της δημιουργίας κινήτρων, που συνεπάγονται αύξηση και επιτάχυνση των ιατρικών υπηρεσιών. Τα επιπλέον αυτά έσοδα μπορεί να αποδίδονται στο τμήμα επιμεριζόμενα στους συνεργάτες του ή κατ΄ άτομο για τις αντίστοιχες ιατρικές πράξεις. Επίσης, στα έσοδα μπορεί να συνεισφέρουν τα ισχύοντα απογευματινά ιατρεία. Το αναμενόμενο αποτέλεσμα θα είναι ελαχιστοποίηση των χρόνων αναμονής και νοσηλείας, εξυπηρέτηση μεγαλύτερου αριθμού ασθενών και κατά συνέπεια μεγαλύτερα έσοδα των νοσοκομείων.
- Οι διοικήσεις θα απαρτίζονται από άτομα εξειδικευμένα, έμπειρα και με διοικητικά προσόντα. Θα επιλέγονται από ανεξάρτητες επιτροπές και θα διορίζονται με συμβάσεις χρόνου. Θα λειτουργούν με βάση ετήσιους στόχους και θα κρίνονται ετησίως εκ του αποτελέσματος.
- Θέσπιση μέτρων για την εξάλειψη της γραφειοκρατίας μέσω αναδιάρθρωσης του διοικητικού προσωπικού, ψηφιοποίησης των υπηρεσιών και αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων μεταξύ νοσοκομείων, ΔΥΠΕ και υπουργείου για αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων που βραχυκυκλώνουν τις διαδικασίες.
Επιπλέον, η αναγκαιότητα χωροταξικού επανασχεδιασμού του υγειονομικού χάρτη της χώρας, οι συγχωνεύσεις εργαστηρίων και νοσοκομείων, η μετατροπή νοσηλευτικών μονάδων σε κέντρα αποκατάστασης και περίθαλψης ασθενών τελικού σταδίου, η ίδρυση ή και αναγνώριση εξειδικευμένων κέντρων αναφοράς, η λήψη μέτρων για τις άγονες ειδικότητες και τις άγονες θέσεις, η εκπαίδευση, μετεκπαίδευση και η δια βίου εκπαίδευση των γιατρών, η υπερσυνταγογράφηση, το αρχείο νεοπλασιών και άλλων ειδικών νοσημάτων, ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς, ο τεχνολογικός εξοπλισμός κ.α. είναι θέματα που χρήζουν σοβαρής αντιμετώπισης και όχι από αναποτελεσματικές επιτροπές, αλλά από άτομα με εγνωσμένη εμπειρία και γνώσεις επί των αντικειμένων.
Η εφαρμογή ενός συγχρόνου και ανανεωμένου Συστήματος Υγείας απαιτεί συγκρούσεις, αλλά με βεβαιότητα σύμμαχος θα είναι η ελληνική κοινωνία.
