Την Τρίτη (12/12) στις 20:18, το νυχτερινό τρένο “Nightjet” που συνδέει το Βερολίνο με το Παρίσι βρέθηκε ξανά στις ράγες μετά από 9 χρόνια, δίνοντας κίνητρο σε όσους αναζητούν μια ρεαλιστική εναλλακτική στα αεροπορικά ταξίδια μικρών αποστάσεων. Μετά από 14 ώρες, οι επιβάτες έφτασαν στον σταθμό Γκαρ ντελ Εστ, στη γαλλική πρωτεύουσα. Προς το παρόν, η σιδηροδρομική γραμμή εκτελεί δρομολόγια τρεις φορές την εβδομάδα, αλλά η συχνότητα αναμένεται να αυξηθεί σε ένα τρένο την ημέρα, ξεκινώντας από τον Οκτώβριο του 2024. 

Η ανατολή του 21ου αιώνα σηματοδότησε το τέλος των νυχτερινών τρένων. Τα γνωστά και ως sleepers στα αγγλικά, ήταν τρένα που συνδύαζαν το ταξίδι με τη διαμονή, αφού διέθεταν κρεβάτια όπου οι επιβάτες μπορούσαν να περάσουν τη νύχτα. Παρά τις ανέσεις που προσέφεραν, εξαφανίστηκαν πριν από περίπου μία δεκαετία, μη μπορώντας να ανταγωνιστούν την ακμή των φθηνών, συχνά ακόμη και διψήφιων ναύλων από εταιρείες όπως η Ryanair και η Easy Jet. Συγκεκριμένα, το τελευταίο νυχτερινό τρένο έκανε τη διαδρομή Βερολίνο – Παρίσι το 2014. 

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια κι εν μέσω της κλιματικής αλλαγής, πολλοί επιβάτες, ακτιβιστές και πολιτικοί αναζητούν διαρκώς πράσινες εναλλακτικές στα αεροπορικά ταξίδια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν χρειάζεται να επανεφεύρουμε τον τροχό, αφού η απάντηση ίσως βρίσκεται στο -όχι και τόσο μακρινό- παρελθόν μας. Η αναγέννηση των νυχτερινών τρένων έχει ήδη ξεκινήσει, με όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές σιδηροδρομικές εταιρείες να αναπτύσσουν νέα νυχτερινά δρομολόγια σε όλη την ήπειρο. Το 2023, περίπου 215.000 επιβάτες χρησιμοποίησαν νυχτερινά τρένα, αριθμός αυξημένος κατά 15% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

«Το τελευταίο νυχτερινό τρένο έκανε τη διαδρομή Βερολίνο – Παρίσι το 2014».

Η επαναλειτουργία της νυχτερινής γραμμής από το Βερολίνο προς το Παρίσι ήταν μόνο η αρχή. Αυτήν την εβδομάδα έκαναν το ντεμπούτο τους άλλα δύο ολονύκτια δρομολόγια τρένων: Βερολίνο – Βρυξέλλες και Παρίσι – Ωριγιάκ. Καλά νέα για όσους αγαπούν τον ρομαντισμό και την άνεση των σιδηροδρομικών ταξιδιών!

Γιατί να πάρει κανείς το νυχτερινό τρένο; 

Φανταστείτε το: Πρώτα κάθεστε στο κέντρο του Βερολίνου και απολαμβάνεται το δείπνο σας σε κάποιο εστιατόριο, πριν ξεκινήσετε το μακρύ ταξίδι σας. Στη συνέχεια, φτάνετε στον σταθμό, επιβιβάζεστε στο βαγόνι σας και χαλαρώνετε στο κάθισμά σας διαβάζοντας ένα βιβλίο ή παρακολουθώντας μια ταινία στο λάπτοπ. Όταν νυστάξετε μπορείτε να κατευθυνθείτε στην κουκέτα σας. Αν δε θέλετε να κοιμηθείτε μαζί με άλλα άτομα, μπορείτε να πληρώσετε κάτι παραπάνω και να κοιμηθείτε σε μια «μίνι καμπίνα», ειδικά διαμορφωμένη για solo ταξιδιώτες. Το πρωί που θα ξυπνήσετε ξεκούραστοι και αναζωογονημένοι, θα βρίσκεστε στη γαλλική πρωτεύουσα. Προλαβαίνετε να πιείτε έναν πρωινό καφέ και να απολαύσετε τη θέα πριν το τρένο φτάσει στον σταθμό. 

«Πλέον γνωρίζουμε ότι οι εκπομπές ρύπων από πτήσεις μικρών αποστάσεων είναι καταστροφικές για τον πλανήτη».

Ο κόσμος δείχνει να στηρίζει την επανεμφάνιση των νυχτερινών τρένων, για πολλούς λόγους. Ένα βραδινό ταξίδι 12 ωρών είναι πολύ πιο ξεκούραστο και πρακτικό από άποψη χρόνου σε σχέση με ένα ταξίδι αρκετά λιγότερων ωρών με αεροπλάνο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μπορεί να είναι μια σημαντικά πιο χρονοβόρα διαδρομή, αλλά θα πραγματοποιηθεί σε «νεκρές» ώρες, στις οποίες θα κοιμάστε. Επομένως, το ταξίδι δεν θα διακόπτει το πρόγραμμά σας,  δεν θα χρειαστεί να ξυπνήσετε αχάραγα για να φτάσετε στο κοντινότερο αεροδρόμιο και επίσης ενδέχεται να σας εξοικονομεί και κάποιες μέρες άδειες. Επιπλέον, αντί να κλείσετε δωμάτιο σε ξενοδοχείο ή hostel, μπορείτε να κοιμηθείτε στην κουκέτα του βαγονιού, εξαλείφοντας το κόστος της διαμονής αλλά και της μεταφοράς από και προς το ξενοδοχείο. Στο τρένο μπορείτε να εργαστείτε από το λάπτοπ σας, να διαβάσετε, να κοιμηθείτε, να κοινωνικοποιηθείτε ή απλώς και να απολαύσετε τη θέα από το παράθυρο, καθώς ο ήλιος ανατέλλει πάνω από κάποια πόλη της Γαλλίας, της Γερμανίας ή της Αυστρίας. 

Φυσικά, ένα μεγάλο μέρος του επιβατικού κοινού στηρίζει αυτήν την νέα ταξιδιωτική τάση για περιβαλλοντικούς λόγους. Πλέον γνωρίζουμε ότι οι εκπομπές ρύπων από πτήσεις μικρών αποστάσεων είναι καταστροφικές για τον πλανήτη, γι’ αυτό και οφείλουμε να βρούμε εναλλακτικές. Παίρνοντας το τρένο, θα αποφύγετε την αγχωτική και ακριβή διαδρομή με το αυτοκίνητο από και προς το αεροδρόμιο. Σε αντίθεση με τα αεροπορικά ταξίδια, με το νυχτερινό τρένο αναχωρείτε από το κέντρο της μίας πόλης και φτάνετε στο κέντρο της άλλης, κάτι που σας επιτρέπει να πάρετε κατευθείαν τα μέσα μεταφοράς και στα δύο άκρα του ταξιδιού – άλλη μια «πράσινη» συνέπεια. 

Ο Nicky Gardner, συγγραφέας του «Europe by Rail: The Definitive Guide», σχολίασε ότι η νέα υπηρεσία Nightjet ήταν μια εμπνευσμένη και ζωτικής σημασίας συνεισφορά στην ανοικοδόμηση ενός πανευρωπαϊκού δικτύου συρμών. Η επαναλειτουργία των γραμμών αυτών αλλάζει τον χάρτη της Ευρώπης τα βράδια. «Αναδιαμορφώνει κάπως τη γεωγραφία της Ευρώπης επειδή οι ώρες που περνάμε στο νυχτερινό τρένο εξοικονομούν ουσιαστικά χρόνο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το τρένο και να επωφεληθείτε από την ώρα που κοιμάστε, κάτι που καθιστά πραγματικά πιο εύκολα τα ταξίδια σε όλη την Ευρώπη», δήλωσε. 

Σύγκριση νυχτερινών τρένων με άλλες επιλογές

Οι πτήσεις είναι αναμφίβολα φθηνότερες. Θα μπορούσατε να πληρώσετε τουλάχιστον 80€ για μια κουκέτα για έξι άτομα στο νυχτερινό τρένο Nightjet για να πάτε από το Βερολίνο στο Παρίσι. Από την άλλη, για την ίδια διαδρομή οι πτήσεις ξεκινούν από 65€ και το ταξίδι διαρκεί λιγότερο από δύο ώρες.

Εκτός αυτού, μπορείτε να πετάξετε από το Βερολίνο στο Παρίσι σχεδόν ανά πάσα ώρα της ημέρας, ενώ τα δρομολόγια του νυχτερινού τρένου λειτουργούν 3 φορές την εβδομάδα (τη 2η μέρα η αμαξοστοιχία τρέχει προς την αντίθετη κατεύθυνση). 

Χάρτης με τα βραδινά δρομολόγια τρένων ανά την Ευρώπη.

Πέραν από την επιλογή του αεροπλάνου, μπορείτε πάντα να ταξιδέψετε με λεωφορείο (πχ: Flixbus). Πολλά νυχτερινά λεωφορεία έχουν συχνά δρομολόγια και πολύ οικονομικότερα εισιτήρια σε σύγκριση με τα τρένα, ωστόσο εδώ δεν υπάρχουν κρεβάτια και θα πρέπει να περάσετε τη νύχτα στα άβολα καθίσματα. 

«Καταστροφικές» κρατήσεις και ακριβά εισιτήρια

Από το παρθενικό (περίπου) ταξίδι του νυχτερινού τρένου Nightjet από το Βερολίνο προς το Παρίσι δεν έλειψαν τα παράπονα και οι αρνητικές κριτικές.  Σύμφωνα με τον Carl Wassmuth, ιδρυτή της Bahn für Alle, η διαδικασία των κρατήσεων για τα νυχτερινά τρένα είναι «καταστροφική». Συγκεκριμένα, ο τρόπος κράτησης είναι αρκετά περίπλοκος, κυρίως λόγω της συμμετοχής διαφορετικών σιδηροδρομικών εταιρειών στα διεθνή δρομολόγια. Ο Wassmuth τονίζει την ανάγκη για μια ενιαία πλατφόρμα κρατήσεων για την απλοποίηση της διαδικασίας για τους επιβάτες.

Επιπλέον ένα σημαντικό εμπόδιο για τους πιθανούς επιβάτες είναι το υψηλό κόστος των νυχτερινών τρένων. Αν και οι τιμές που έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής στους ιστότοπους των διαφόρων ευρωπαϊκών εταιρειών υποδηλώνουν προσιτά εισιτήρια, το πραγματικό κόστος της κράτησης του νυχτερινού τρένου τους επόμενους μήνες αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά. Για παράδειγμα, ένα ταξίδι με το νυχτερινό τρένο από τη Βιέννη στο Αμβούργο θα σας κόστιζε 600€! Χωρίς αμφιβολία, οι δηλωμένες τιμές δεν είναι για όλα τα πορτοφόλια και υπερβαίνουν τις λογικές προσδοκίες για ταξίδια με τρένο εντός της Ευρώπης.