Ο δρόμος για τη λιγνιτική απεξάρτηση της Ελλάδας είναι ακόμη πολύ μακρύς. Η χώρα μας παραμένει μια από τις έξι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που, μαζί με την Πολωνία, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Σλοβενία και την Τσεχία, δεν έχουν ακόμη ένα σχέδιο για πλήρη απεξάρτηση από τον άνθρακα.
Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο αποτελεί τον ενεργειακό οδικό χάρτη της χώρας μας για το 2030, μόνο φιλόδοξο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καθώς οι στόχοι του απέχουν πολύ από εκείνους της Συμφωνίας του Παρισιού για τη συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας στον 1,5°C. «Αντίθετα μας βάζει σε μια τροχιά ανόδου στους 3,7°C έως το τέλος του αιώνα» αναφέρει ο συνεργάτης ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής του WWF Ελλάς κ. Σταύρος Μαυρογένης.
Η χώρα μας, όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μαυρογένης μιλώντας στο «Βήμα», βρίσκεται μπροστά από ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και ο δρόμος που θα διαλέξει να ακολουθήσει θα κρίνει το παρόν και το μέλλον όλων μας.
«Από τη μία, καθαρές λύσεις με μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ και της αποθήκευσης ενέργειας, εξάπλωση των ενεργειακών κοινοτήτων και εξοικονόμηση ενέργειας από τα κτίρια. Από την άλλη, διατήρηση του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή, εξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, περιβαλλοντική υποβάθμιση και τεράστιο κόστος για την υγεία των Ελλήνων» επισημαίνει ο ίδιος.
Πόροι για απανθρακοποίηση
Tο Εθνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΕΤΔΜ), παρά την υποχρηματοδότηση του, αποτελεί σύμφωνα με τον κ. Μαυρογένη μια καλή αρχή. Με υπουργική απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Κοζάνη, η Φλώρινα και η Μεγαλόπολη απέκτησαν πρόσβαση στους πόρους του ΕΤΔΜ για έργα που αφορούν την απανθρακοποίηση και την ανάπτυξη εναλλακτικών οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι πόροι αυτοί προέρχονται από το 6% των δημοσίων εσόδων που προκύπτουν από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων CO2, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ένα ποσό της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ για το 2018.
Οι πρώτες δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν βάσει της υπουργικής απόφασης αφορούν την εκπόνηση ενός masterplan και χωρικού σχεδίου ή σχεδίου χρήσεων γης για τον Δήμο Μεγαλόπολης, την επένδυση επεξεργασίας λυματολάσπης από μονάδες επεξεργασίας αστικών/οικιακών λυμάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων για συμπράξεις με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια στους τομείς των ΑΠΕ, των έξυπνων ενεργειακών συστημάτων, των εναλλακτικών καυσίμων και τεχνολογιών και της αποθήκευσης ενέργειας. Περιλαμβάνει ακόμη χρηματοδότηση μελετών για την εξάπλωση των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
«Το WWF Ελλάς από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλευρό των τοπικών κοινωνιών και υποστήριξε το δίκαιο αίτημά τους για τη μετάβαση από τη λιγνιτική εξάρτηση σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που θα δίνει περισσότερες δουλειές και θα ενισχύει το τοπικό εισόδημα, ενώ παράλληλα θα σέβεται το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων. Τεκμηριώσαμε με κοστολογημένες προτάσεις ότι η δίκαιη μετάβαση είναι εφικτή και θα στοιχίσει λιγότερο από την κατασκευή των εργοστασίων της Πτολεμαΐδας V και Μελίτης ΙΙ» σημειώνει ο κ. Μαυρογένης.
Και προσθέτει: «Δώσαμε μάχες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό για την αναγκαιότητα εγκατάλειψης του άνθρακα με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις για τις εξαρτώμενες από αυτόν περιφέρειες και αναδείξαμε με τις εκστρατείες μας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι στην καθημερινότητά τους ώστε η φωνή τους να ακουστεί στην Ευρώπη. Η Δίκαιη Μετάβαση είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε όχι μόνο για τις μελλοντικές γενιές, αλλά και για την παρούσα».
