Οι επιθέσεις κατά των μέσων ενημέρωσης, που επεκτείνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλαπλασιάζονται τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, μία στρατηγική που παραπέμπει απευθείας στον Ντόναλντ Τραμπ.
Η υποψήφια της γαλλικής άκρας δεξιάς Μαρίν Λεπέν, που διαμαρτύρεται συστηματικά για την μεταχείριση που της επιφυλάσσουν τα μέσα ενημέρωσης, έχει ενισχύσει τις επιθέσεις της κατά της τέταρτης εξουσίας τις τελευταίες εβδομάδες.
Η πρόεδρος του Εθνικού Μετώπου κατηγόρησε την Κυριακή από τη Ναντ τους δημοσιογράφους ότι κάνουν «με υστερικό τρόπο καμπάνια» υπέρ του χαϊδεμένου παιδιού τους, του κεντρώου Εμανουέλ Μακρόν, επικεντρώνοντας τα βέλη της κυρίως στον επιχειρηματία Πιερ Μπερζέ, τον έναν από τους τρεις ιδιοκτήτες της εφημερίδας Le Monde.
Στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος, ο υποψήφιος της ριζοσπαστικής αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν, που έτσι κι αλλιώς έχει χαρακτηρίσει «σάπιο» το δημοσιογραφικό επάγγελμα από το 2010, πολλαπλασιάζει τις επιθέσεις του κατά των μέσων ενημέρωσης.
Ο υποψήφιος της «ανυπότακτης Γαλλίας», που έχει δημιουργήσει το δικό του κανάλι στο ΥouTube, για να παρακάμψει «τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης», κατηγόρησε πρόσφατα το δημόσιο ραδιοφωνικό δίκτυο France Inter για «απιστία» και το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι μετέδωσε «ψεύτικα τηλεγραφήματα» σχετικά με τις θέσεις του για τη Συρία.
Τον Νοέμβριο 2016, επετέθη κατά δημοσιογράφου της εφημερίδας Le Monde, κάνοντας λόγο για «φουκαράδες ρουμπρικογράφους που μένουν προσκολλημένοι στο θέμα τους όπως τα μουλάρια στον βράχο».
Για τον ιστορικό των μέσων ενημέρωσης Πατρίκ Εβενό, «οι επιθέσεις κατά των δημοσιογράφων δεν είναι κάτι καινούργιο: συναντώνται στη δεκαετία του ’30», αλλά και στις εποχές των προέδρων ντε Γκολ, Πομπιντού, Μιτεράν.
Ομως η κατάσταση είναι περισσότερο βίαιη, σημειώνει. «Οι πολιτικοί έχουν όλο και λιγότερο κύρος, το ίδιο και οι δημοσιογράφοι, και καθένας ρίχνει στον άλλο το μπαλάκι απέναντι στην κοινή γνώμη».
«Εμετική κατάσταση»
Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο υποψήφιος της γαλλικής δεξιάς Φρανσουά Φιγιόν κατηγόρησε τα μέσα ενημέρωσης για «λιντσάρισμα» σχετικά με την εικονική απασχόληση της συζύγου του. «Εγώ δεν είχα ποτέ ευνοϊκή φορολογική προσαρμογή» δήλωσε αναφερόμενος στη Mediapart. Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα έκαναν λόγο για «εμετική κατάσταση».
Σύμφωνα με τον Ντομινίκ Βολτόν, ειδικό σε θέματα Πολιτικής Επικοινωνίας, η κατάσταση συνοψίζεται ως απόπειρα των πολιτικών να συμμαχήσουν με την κοινή γνώμη κατά των μέσων ενημέρωσης εν είδει «εκδίκησης» και παραπέμπει στο μοντέλο Τραμπ.
Στις ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ έβαλε τη σφραγίδα του στην εκστρατεία κατά των «ανέντιμων» μέσων ενημέρωσης, χαρακτηρίζοντας ορισμένα «εχθρούς του λαού». Η κυβέρνησή του απέκλεισε από το μπρίφινγκ του Λευκού Οίκου σειρά έγκυρων μέσων, όπως οι New York Times, το Politico, το CNN και οι Los Angeles Times.
Πρόσφατα, ο αντιπρόεδρος του Εθνικού Μετώπου Φλοριάν Φιλιπό δανείσθηκε το γνωστό σχήμα Τραμπ για να κατηγορήσει το AFP για «fake news» αναφορικά με γράφημα για το πρόγραμμα των υποψηφίων.
«Ο τρόπος, με τον οποίο ο Τραμπ κατηγορεί τη δικαιοσύνη και καθυβρίζει τα μέσα ενημέρωσης, με το σχήμα fake news, έχει βρει μιμητές στον Φιγιόν και την Μαρίν Λεπέν» λέει ο πανεπιστημιακός Ερβέ Λε Μπρα.
Σύμφωνα με τη διευθύντρια ενημέρωσης του AFP Μισέλ Λεριντόν, «από την εκλογή Τραμπ, οι επικρίσεις που φθάνουν μέχρι την παρενόχληση των μέσων ενημέρωσης, έχει μετατραπεί σε στρατηγική από ορισμένους πολιτικούς».
«Χρησιμοποιούν τον όρο fake news για να χαρακτηρίσουν ακριβείς πληροφορίες, που όμως δεν τους αρέσουν. Δεν απαντάμε σε κάθε μία επίθεση για να μην συμμετάσχουμε σε αυτήν την παρτίδα του εικονικού και αρρωστημένου πινγκ πονγκ. Η καλύτερη απάντηση είναι να είμαστε όσο πιο αυστηροί γίνεται», λέει.
Ο Ζερόμ Φενολιό, διευθυντής της εφημερίδας Le Monde, τονίζει ότι «για να δώσει κανείς την εντύπωση ότι είναι αντισυστημικός, το απλούστερο είναι να επιτεθεί στα μέσα ενημέρωσης», ενώ αυτή η ευθεία επίθεση από τους πολιτικούς «μέσω των μπλογκ και του Twitter» δημιουργεί κλίμα έντασης γύρω από τους δημοσιογράφους.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση Odax, στην ερώτηση εάν οι Γάλλοι αμφιβάλλουν για την αντικειμενικότητα των δημοσιογράφων, το 74% θεωρεί ότι οι επικρίσεις των πολιτικών τις περισσότερες φορές αποτελούν μέσον για να αποφύγουν ερωτήσεις που τους ενοχλούν.
