«Scheng-end» εν όψει!

Το 1985 στο Σένγκεν, ένα μικρό χωριό του εξίσου μικρού Λουξεμβούργου, μαζεύτηκαν πέντε χώρες της τότε ΕΟΚ, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Γαλλία, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία, και υπέγραψαν μια συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση των συνόρων ανάμεσα στις χώρες της Ενωμένης Ευρώπης. Το μικρό αυτό χωριό έμελλε να γίνει διάσημο, όταν η συμφωνία που υπεγράφη εκεί απέκτησε το όνομά του. Ενα μικρό χωριό για μια τεράστιας συμβολικής σημασίας συμφωνία, καθώς η Συμφωνία του Σένγκεν, που ετέθη σε πλήρη ισχύ το 1999 με τη Συνθήκη του Αμστερνταμ, αποτέλεσε μαζί με την καθιέρωση του ευρώ την πιο χειροπιαστή απόδειξη της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Σήμερα όμως και μετά τις τεκτονικές αναταράξεις που έχουν προκληθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η συμφωνία αυτή απειλείται με κατάρρευση, με αποτέλεσμα πολλοί να μιλούν ήδη για ένα επικείμενο «Scheng-end». Δηλαδή το τέλος της ζώνης Σένγκεν και την επιστροφή στα παλαιά σύνορα.

Δεν είναι μάλιστα τυχαίο ότι ήδη πέντε χώρες της ΕΕ, η Γερμανία, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Δανία και η Σουηδία επανέφεραν τους ελέγχους στα σύνορά τους, προκειμένου να αποτρέψουν τις αυξανόμενες ροές των προσφύγων. Δεν είναι επίσης καθόλου τυχαίο ότι ο ολλανδός υπουργός Εξωτερικών, η χώρα του οποίου ασκεί την προεδρία της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, προειδοποίησε από το περιώνυμο Νταβός ότι αν μέσα στο επόμενο δίμηνο δεν τεθεί υπό έλεγχο η ροή των προσφύγων, από τα μέτωπα των συγκρούσεων της Μέσης Ανατολής, τότε η Συνθήκη Σένγκεν θα καταρρεύσει, καθώς με τη βελτίωση των καιρικών συνθηκών θα αυξηθούν δραματικά οι προσφυγικές ροές. Ετσι, το ερώτημα που τίθεται είναι αν έως τότε θα έχει κατορθώσει η διεθνής κοινότητα να λύσει όχι μόνον το πρόβλημα της Συρίας, αλλά και τα υπόλοιπα τεράστια, επιμέρους προβλήματα που έχει προκαλέσει η τρομοκρατική δράση των τζιχαντιστών. Και τα οποία αποτελούν την κύρια γενεσιουργό αιτία των μαζικών προσφυγικών κυμάτων.

Επόμενο είναι, λοιπόν, να μην αρκεί απλώς να εξασφαλιστεί ο επαρκής έλεγχος στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στόχος που ήδη αναδεικνύεται εξαιρετικά δυσχερής, για να θωρακιστεί η Συνθήκη Σένγκεν, αλλά απαιτείται κυρίως μια ειλικρινής συνεννόηση μεταξύ όλων εκείνων που επηρεάζουν τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή, τα συμφέροντα των οποίων αλληλοσυγκρούονται. Και είναι η σύγκρουση των συμφερόντων αυτών, που έχουν βαθιές ρίζες στην πρόσφατη, αλλά και στην παλαιότερη Ιστορία, που δεν επιτρέπει τελικά την εξεύρεση κάποιας λύσης. Αυτό είναι, δυστυχώς, το τίμημα που καλείται σήμερα να πληρώσει η Ευρώπη, η οποία βλέπει τώρα να καταρρέει το μεταπολεμικό όραμα για μια όλο και πιο ισχυρή ένωση, προς όφελος όλων των μελών της. Οταν μάλιστα καραδοκεί στη γωνία και η γνωστή απειλή του Brexit.