Πώς ένα μικρό προοδευτικό κόμμα σκεπτόμενων ανθρώπων κατέληξε καθεστωτικό μόρφωμα που βιάζει την έλλογη σκέψη; Είναι η τελευταία τερατογένεση της ελληνικής κρίσης. Η πρόκληση στην κοινή λογική μπορεί να είναι ανώδυνη όταν παράγεται από ποικίλους φορείς στη δημόσια σφαίρα. Όταν όμως ο βιασμός της λογικής παράγεται από την πολιτική εξουσία, τότε συνιστά μαζική ψυχολογική βία, δηλαδή βία πολιτική. Η πρακτική αυτή είναι ασύμβατη με το δημοκρατικό πολίτευμα. Κατά τη διαπίστωση του Συμβουλίου της Ευρώπης, το δημοψήφισμα, όπως στήθηκε, παραβιάζει τα δημοκρατικά δικαιώματα των ελλήνων πολιτών.
«Την Κυριακή επιλέγουμε αν θα αποδεχτούμε τη συγκεκριμένη συμφωνία» είπε επί λέξει στο χτεσινό του διάγγελμα ο έλληνας πρωθυπουργός. Όλοι γνωρίζουμε ότι η «συγκεκριμένη συμφωνία» (α) ήταν υπό διαπραγμάτευση όταν ο ίδιος την παρουσίασε ως τελεσίγραφο, (β) αποσύρθηκε από την διαπραγμάτευση και σε καμία περίπτωση δεν υφίσταται πλέον, (γ) ο ίδιος επί της ουσίας ένα εικοσιτετράωρο πριν από το διάγγελμά του την προσυπέγραψε, όταν είχε πια αποσυρθεί.
Παρά ταύτα, ο έλληνας πρωθυπουργός ζητά από τους έλληνες πολίτες να αναστείλουν την έλλογη κρίση τους. Να κάνουν τους χαζούς, αφού αυτό ζητά η εξουσία. Η υποτίμηση της νοημοσύνης του πολίτη οδηγεί τον πολίτη σε αναξιοπρέπεια, όταν εκείνος την αποδέχεται. Η βίαιη υποτίμηση της νοημοσύνης του πολίτη, όμως, ήταν ο δρόμος για να συναντηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ και, τώρα, με τη Χρυσή Αυγή.
Έγινε εξαρχής προφανές ότι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση προκήρυξε το συγκεκριμένο δημοψήφισμα στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ήταν για να καλύψει τη δραματική στιγμή της χρεοκοπίας της χώρας με το πέπλο της εξωτερικής επιβουλής. Και μ’ αυτό να συγκαλύψει τη δική της ευθύνη. Οι Ευρωπαίοι δανειστές «κλείνουν τις τράπεζες, ακριβώς επειδή η κυβέρνηση αποφάσισε να δοθεί ο λόγος στο λαό» είπε στο διάγγελμά του ο πρωθυπουργός.
Ο παιδαριώδης λαϊκισμός έχει ενσωματωθεί από καιρό στη ρητορική της κυβερνώσας πλέον Αριστεράς – Ακροδεξιάς. Αλλά η ιδιαίτερη συνεισφορά της λαϊκιστικής Αριστεράς έγκειται στο συμφυρμό των διεθνών σχέσεων με την πάλη των τάξεων. «Με τους δανειστές βρισκόμαστε σε πόλεμο ταξικό» έλεγε προ καιρού ο Νίκος Βούτσης από το βήμα της Βουλής.
Ποιοι είναι, όμως, οι «δανειστές»; Μετά την τελευταία αναδιάρθρωσή του, το χρέος της Ελλάδας δεν είναι πλέον προς τους διεθνείς τοκογλύφους και τις αιμοβόρες αγορές. Είναι προς τους λαούς της Ευρώπης και τους λαούς του πλανήτη. Αλλά η αγκυλωμένη Αριστερά έχει κι εδώ μια εξίσου παλιά απάντηση: η ίδια είναι ο γνήσιος εκφραστής των συμφερόντων των λαών. Όπως επανέλαβε ο έλληνας πρωθυπουργός σπάζοντας τη διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες, ο ΣΥΡΙΖΑ κουβαλά τα οράματα των ευρωπαϊκών λαών. Προφανώς, τα οράματα που δεν είδαν ακόμα. Διότι η μεσσιανική Αριστερά γνωρίζει το συμφέρον των λαών καλύτερα από τους ίδιους. Επιφυλάσσει στον εαυτό της το προνόμιο να ορίζει τον ιδεότυπο των λαών. Η μεσσιανική Αριστερά αποβλέπει στη διόρθωση του Ανθρώπου, ακόμα κι αν οι πραγματικοί άνθρωποι χρειαστεί να λιώσουν για να χυθούν στο καλούπι ενός ιδεοτύπου.
Γράφει ο Μπέρτολντ Μπρέχτ, στις Ιστορίες του κ. Κόυνερ: «Τι κάνετε όταν αγαπάτε έναν άνθρωπο;» ρώτησαν τον κ. Κόυνερ. «Του φτιάχνω ένα σκίτσο και φροντίζω να του μοιάζει».
«Ποιο; Το σκίτσο;». «Όχι, ο άνθρωπος» είπε ο κ. Κόυνερ».
Η μεσσιανική Αριστερά σχεδιάζει τον ορθό Άνθρωπο από λευκό χαρτί. Από δω προέρχεται η σοκαριστική στάση των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην καθημερινή ταλαιπωρία και την αγωνία των απλών ανθρώπων του μόχθου και των συνταξιούχων, μια αντιμετώπιση που οι περισσότεροι προσλαμβάνουν ως χλεύη ή κυνισμό. Από δω προέρχεται, όμως, επίσης, η ευθεία και απερίφραστη αμφισβήτηση της δημοκρατικής νομιμότητας των ηγεσιών των χωρών της Ευρώπης.
Τι κι αν οι ηγεσίες των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών είναι δημοκρατικά εκλεγμένες από τις πλειοψηφίες των δεκαοκτώ κρατών – μελών της Ευρωζώνης; Εκπροσωπούν «μια Ευρώπη κολλημένη σε λογικές αυταρχισμού, σε λογικές μη σεβασμού στη δημοκρατία» είπε στο διάγγελμά του ο έλληνας πρωθυπουργός. Αυτοί, οι «άτολμοι πολιτικοί, που αδυνατούν να σκεφτούν ως Ευρωπαίοι» είναι εκείνοι με τους οποίους θα διαπραγματευθεί την επαύριο του υπερήφανου «όχι». Έως ότου ανατραπούν και τη θέση τους καταλάβουν ο Μπέπε Γκρίλο, η Μαρίν Λεπέν και τα πολιτικά απομεινάρια της σοβιετικής Ανατολικής Γερμανίας – όταν οι κοιμισμένοι Ιταλοί, Γάλλοι, Γερμανοί, αφυπνιστούν επιτέλους μπροστά στα πραγματικά τους συμφέροντα.
Εν ολίγοις, ο κ. Τσίπρας φτύνει κατά πρόσωπο τα υπόλοιπα τριακόσια τριάντα εκατομμύρια πολιτών της Ευρωζώνης. Δεν έχει καμιά εξουσιοδότηση να το κάνει, εκ μέρους των έντεκα εκατομμυρίων ελλήνων πολιτών. Όπως είναι αυτονόητο, δεν είναι αποδεκτός συνομιλητής των δημοκρατικά εκλεγμένων ηγετών των ευρωπαϊκών χωρών τους οποίους απειλεί και καθυβρίζει.
Θα ήταν τουλάχιστον συνεπής αν ο ίδιος με την κυβέρνησή του δεν πραγματοποιούσε την πιο ακραία αντίφαση: Πέραν της απλοϊκής θεωρίας, στην πράξη αποδεικνύεται ο πιστότερος υπηρέτης του πελατειακού συστήματος του κρατικοδίαιτου καχεκτικού ελληνικού καπιταλισμού, του οποίου επέλεξε να εκπροσωπήσει τις πιο αρρωστημένες αποφυάδες. Και αυτό το σύστημα απορρίπτεται από την «αντιδημοκρατική» Ευρώπη.
Η Ευρώπη έχει πολλά ελαττώματα. Η Ευρώπη πρέπει να μεταρρυθμισθεί. Αλλά δεν θα το κάνει προς την κατεύθυνση που δείχνει και με τους όρους που θέτει ο κ. Τσίπρας. Η Ελλάδα του κ. Τσίπρα, η εριστική αυτοκαταστροφική Ελλάδα του «όχι», δεν θα μπορεί να είναι ευρωπαϊκή. Η κατάφαση του μόνου βιώσιμου περιβάλλοντος για την Ελλάδα είναι η προϋπόθεση για να ξαναχτίσουμε τη χώρα και να αλλάξουμε την Ευρώπη, μαζί με τους άλλους πραγματικούς ευρωπαϊκούς λαούς.
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός διδάσκει στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης.