Εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ημέρες πιλοτική μονάδα για την«εξόρυξη» πολύτιμων πόρων από τα σκουπίδια που καταλήγουν στον ΧΥΤΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων) του Πολυγύρου στη Θεσσαλονίκη.
Η μονάδα στήθηκε στις 20 Μαΐου και αναμένεται ότι θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία ως το τέλος Ιουλίου. Στόχος τηςεταιρείαςENVECO ΑΕ, η οποία συντονίζει το έργο, καθώς και των υπολοίπων δικαιούχων (ΗΛΕΚΤΩΡ, Δήμος Πολυγύρου, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), είναι η επεξεργασίαπερίπου 1.000-1.500 κυβικών μέτρων απορριμμάτων από τα σκουπίδια που έχουν θαφτεί στον ΧΥΤΑ Πολυγύρου την τελευταία πενταετία.
Η διαδικασία, όπως αναφέρει στο «Βήμα» η υπεύθυνη του έργου, μεταλλειολόγος κυρία Ζωή Γαϊτανάρου, περιλαμβάνει το στάδιο της εκσκαφής, κατά το οποίο με μηχανικά μέσα (εκσκαφείς, φορτηγά κ.λπ.) γίνεται εξόρυξη επιφανειακού τύπου. Το συγκεκριμένο υλικό μεταφέρεται στην πιλοτική μονάδα που έχει στηθεί. «Εκεί ξεκινά η επεξεργασία με ένα ειδικό κυλινδρικό κόσκινο περιστροφικής κίνησης τύπουtrommelγια να απομακρυνθούν τα πιο λεπτόκοκκα υλικά, τα οποία θα ξαναπεράσουν στο τέλος για να ανακτηθεί το χώμα που έχουν τα απορρίμματα (υπολογίζεται περίπου στο 40%)» εξηγεί η κυρία Γαϊτανάρου.
Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια μεθοδολογία εφαρμόζεται στην Ελλάδα, οπότε χρειάστηκε να γίνουν αρκετές δοκιμές και προσθήκες στη μονάδα, όπως για παράδειγμα τα ειδικά μαχαίρια στον κύλινδρο του κοσκίνου προκειμένου να σκίζονται οι σακούλες και να γίνεται καλύτερα ο διαχωρισμός

Στο χώμα θα γίνουν ειδικές αναλύσεις για να υπολογιστεί το φορτίο ρύπανσής του. Από τα αποτελέσματα θα κριθεί εάν μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί στον ίδιο ΧΥΤΑ, οοποίος είναι ενεργός, ως υλικό επικάλυψης.

Μετά το κόσκινο, τα υλικά περνάνε σε μια μεταφορική ταινία, γίνεται η διαλογή με το χέρι και απομακρύνονται τα σκληρά πλαστικά (μπουκάλιαΡΕΤ,HDPEκαιPP), οι πλαστικές μεμβράνες και σακούλες, το γυαλί, το αλουμίνιο κ.ά. Τέλος, η ταινία καταλήγει σε μια ειδική μαγνητική διάταξη η οποία ξεχωρίζει τα σιδηρούχα υλικά. Το υπόλειμμα άλλων υλικών (πέτρες και διάφορα μη ανακυκλώσιμα) το οποίο προκύπτει,ζυγίζεται και επανατοποθετείταιστον ΧΥΤΑ, στο τέλος κάθε ημέρας. Επιπλέον, η μονάδα διαθέτει ένα πλυντήριο απορριμμάτων, το οποίο θα καθαρίζει τα ανακυκλώσιμα υλικά και θα τους προσδίδει προστιθέμενη αξία.
Σύμφωνα με την κυρία Γαϊτανάρου, είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια μεθοδολογία εφαρμόζεται στην Ελλάδα, οπότε χρειάστηκε να γίνουν αρκετές δοκιμές και προσθήκες στη μονάδα, όπως για παράδειγμα τα ειδικά μαχαίρια στον κύλινδρο του κοσκίνου προκειμένου να σκίζονται οι σακούλες και να γίνεται καλύτερα ο διαχωρισμός.
Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη πληθώρα ανακυκλώσιμων υλικών στα απορρίμματα (μπουκάλια, αλουμίνιο κ.λπ.), τα οποία μπορούν να απομακρυνθούν ώστε να κερδηθεί πολύτιμος χώρος στο κύτταρο του ΧΥΤΑ.
Τα υλικά αυτά υπάρχει η πιθανότητα να έχουν μια μικρή αγοραστική αξία, αν και σίγουρα χαμηλότερη από εκείνη των καθαρών ανακυκλώσιμων υλικών από τους μπλε κάδους. Γι’ αυτό θα γίνουν και οι δοκιμαστικές πλύσεις στο πλυντήριο της μονάδας.
Το έργο «LIFE12ENV/GR/000427reclaim» έχει συνολικόπροϋπολογισμό 1.377.004 ευρώκαι συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση κατά 50%. Η καινοτομία που εισάγει στη διαδικασία εξόρυξης αποβλήτων είναι η χρήση ορισμένων στοιχείων από την επιστήμη του εμπλουτισμού, τα οποία έως σήμερα χρησιμοποιούνταν κυρίως στη μεταλλευτική.
Οσκοπός, όπως αναφέρει η υπεύθυνη του έργου,είναι να εξακριβωθεί εάν είναι εύκολο να ανακτηθούν πολύτιμα μέταλλα από πλακέτες ηλεκτρονικών αποβλήτων με λειοτρίβηση και επίπλευση. Ομως στη δειγματοληψία αλλά και στη μονάδα ακόμη δεν έχουν βρεθεί ηλεκτρονικά.
Ετσι, οι σχετικές δοκιμές θα γίνουν σε μικρή κλίμακα στα εργαστήρια της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών του ΕΜΠ, που είναι και συνδικαιούχος του έργου.

Τα συμπεράσματα τα οποία αναμένεται να προκύψουν από την πιλοτική μονάδα στον Πολύγυρο αφορούν τη βιωσιμότητα της μεθόδου, την εφαρμοσιμότητά της στην ελληνική πραγματικότητα, το περιβαλλοντικό της όφελος (ή και κόστος), τις κοινωνικοοικονομικές παραμέτρους σχετικά με τέτοια έργα κ.λπ.

Στην πορεία του έργου θα διοργανωθούν πολλές ενημερωτικές εκδηλώσεις όπως το συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου (websiteσυνεδρίου: https://www.erasmus.gr/microsites/1050) στην Αθήνα, καθώς και η συγγραφή ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης το οποίο θα προτείνει την εισαγωγή της μεθόδου στην ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της Ελλάδας.


Ιστορικό εξόρυξης αποβλήτων
  • Πρώτη εφαρμογή: Ισραήλ, 1953.
  • ΗΠΑ: Πιλοτικές μελέτες και έργα μεγάλης κλίμακας κατά τη δεκαετία 1980-1990.
  • Εισήχθη τη δεκαετία του ’90 στην ΕΕ με λίγες εφαρμογές πλήρους κλίμακας στη Γερμανία, στην Ολλανδία, στη Σουηδία και στη Φινλανδία.
  • Κάποιες προσπάθειες στη Βρετανία εγκαταλείφθηκαν.
  • Εγιναν αρκετές μελέτες στην Ασία, κυρίως στην Ινδία και στην Κίνα.
  • Σήμερα υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον στο Βέλγιο (Φλάνδρα) με έρευνα και δημοσιεύσεις.

HeliosPlus