«Το 99% των Σύρων που έρχονται στην Ελλάδα δεν επιθυμεί να παραμείνει εδώ. Σκοπός τους είναι να περάσουν στη Γερμανία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο, στη Δανία. Στην Ελλάδα καταθέτουν αίτηση για άσυλο μόνο όσοι έχουν “εγκλωβιστεί” επειδή, για παράδειγμα, δεν έχουν χρήματα» λέει στο «Βήμα» Σύρος που ζει στην Αθήνα μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου στη χώρα του και έχει πολλές επαφές με «διερχόμενους» συμπατριώτες του.
Τα δίκτυα των λαθρεμπόρων που οδηγούν τους Σύρους από την Ελλάδα στην Ευρώπη τούς περνούν πλέον μέσω πΓΔΜ. «Τους τελευταίους τρεις ως έξι μήνες οι έλεγχοι στο αεροδρόμιο έγιναν πιο αυστηροί και σταματούν όσους Σύρους προσπαθούν να περάσουν στην Ευρώπη με πλαστά διαβατήρια. Δεν τους συλλαμβάνουν, τους αφήνουν ελεύθερους. Η μέθοδος αυτή εγκαταλείφθηκε επειδή μπορεί να προσπαθούσαν και 20 φορές και να τους έπιαναν όλες» συνεχίζει η ίδια πηγή.
Αυτό δεν έγινε επειδή η Ελλάδα αποφάσισε να πάψει να κάνει τα στραβά μάτια αλλά επειδή «πονηρεύτηκαν» τα αεροδρόμια της Ευρώπης –αρχικά των πρωτευουσών και στη συνέχεια τα μικρότερα. Αλλά και η Ιταλία δυσκολεύεται πλέον να κάνει τα στραβά μάτια (ως πρόσφατα δεν κατέγραφε τους πρόσφυγες που συνελάμβανε στο έδαφός της, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να αιτηθούν άσυλο σε άλλη χώρα): σήμερα «εποπτεύουν» την καταγραφή Γερμανοί και Αυστριακοί.
Το τελευταίο δίμηνο ή τρίμηνο άνοιξε μια νέα δίοδος από Ελλάδα προς Ευρώπη: οι λαθρέμποροι στέλνουν τους Σύρους διά θαλάσσης στην Ιταλία, όχι με τα φέρι μποτ (αυτά πλέον τα ελέγχουν εξονυχιστικά οι Ιταλοί και στέλνουν πίσω όσους συλλαμβάνουν) αλλά με δικές τους βάρκες. «Χρεώνουν 2.000-4.000 ευρώ το κεφάλι. Μερικοί φεύγουν με ταχύπλοα που κάνουν έξι ώρες, άλλοι με βάρκες 11-18 μέτρων που κάνουν από δύο ως τέσσερις μέρες. Οι περισσότεροι συλλαμβάνονται στην Ιταλία, κυρίως στο μετρό και στα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς, και καταγράφονται εκεί» συνεχίζει ο Σύρος.
Οι «εγκλωβισμένοι» Σύροι στην Ελλάδα καταθέτουν αίτηση για άσυλο και ήδη από τον Οκτώβριο εφαρμόζονται διαδικασίες ταχείας διεκπεραίωσης για αυτούς. Δείχνουν διαβατήριο, ταυτότητα, δίπλωμα οδήγησης ή στρατιωτική ταυτότητα και αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες εντός ελάχιστων ημερών (με την προϋπόθεση ότι θα κατορθώσουν να μπουν στο κτίριο της Υπηρεσίας Ασύλου ξεπερνώντας τις χαοτικές ουρές). Οντας αναγνωρισμένοι πρόσφυγες στην Ελλάδα, έχουν δικαίωμα διαμονής και εργασίας στη χώρα καθώς και να ταξιδεύουν τρεις μήνες ανά εξάμηνο στα κράτη-μέλη της Σένγκεν, χωρίς όμως να μπορούν να εργαστούν εκεί.
Αν αποφασίσουν να παραμείνουν παράνομα στην Ευρώπη, είναι δική τους ευθύνη και όχι της Ελλάδας. Αν τους συλλάβουν, θα μας τους γυρίσουν πίσω. Μέχρι στιγμής δεν έχει συμβεί αυτό, εν μέρει διότι μόλις το τελευταίο επτάμηνο αρχίσαμε να χορηγούμε πολλά και γρήγορα άσυλα.
Περισσότεροι από τους μισούς σύρους πρόσφυγες που έρχονται στην ΕΕ από την έναρξη του εμφυλίου λαμβάνουν άσυλο στη Γερμανία και στη Σουηδία. Η πρώτη δέχεται τη μερίδα του λέοντος: το 2014 οι συνολικές αιτήσεις για άσυλο ξεπέρασαν τις 200.000. Οσοι έχουν καταθέσει αίτηση για άσυλο φιλοξενούνται σε προσωρινές δομές και λαμβάνουν τα απαραίτητα για να ζήσουν καθώς και περίθαλψη. Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες αποκτούν προσωρινή άδεια παραμονής και τα ίδια δικαιώματα με τους Γερμανούς στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Στη Σουηδία λαμβάνουν μόνιμη άδεια παραμονής και εργασίας, επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, περίθαλψη, δωρεάν μαθήματα σουηδικών και την ευκαιρία να φέρουν στη χώρα στενούς συγγενείς τους στο πλαίσιο της οικογενειακής επανένωσης. Σε πέντε χρόνια έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τη σουηδική υπηκοότητα. Το πρώτο τρίμηνο του 2015 κατατέθηκαν συνολικά 13.150 αιτήσεις για άσυλο στη Σουηδία. Η χώρα έχει δεχθεί περισσότερους από 40.000 Σύρους από την αρχή του εμφυλίου.
Τελευταίως ξεσηκώνονται έντονες αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη εναντίον των προσφύγων. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, σημειώνονται επιθέσεις και εμπρησμοί σε κέντρα φιλοξενίας, ενώ σε αρκετές χώρες ακροδεξιοί (και μη) πολιτικοί ζητούν περικοπές στα επιδόματα πρόνοιας που λαμβάνουν οι πρόσφυγες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ