Σύγκρουση με τα συμφέροντα

Στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους πιστωτές οι ηγεσίες των δύο συγκυβερνόντων κομμάτων ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ διαπίστωσαν από πρώτο χέρι ότι τα περιθώρια ελιγμού απέναντι στους πιστωτές είναι πολύ στενά, αν όχι ανύπαρκτα. Καλώς ή κακώς, για να παραμείνει η χώρα στο ευρώ και ώσπου να «στρίψουν» το Βερολίνο και η υπόλοιπη Ευρώπη, η πορεία της είναι δεδομένη. Πράγμα που σημαίνει ότι για να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά η σημερινή κυβέρνηση από τις προηγούμενες, θα πρέπει να αποδειχθεί αποτελεσματικότερη στην εφαρμογή της πολιτικής που θα βγάλει τη χώρα από την κρίση.

Και η πάταξη της φοροδιαφυγής αποτελεί έναν τομέα που μπορεί να κάνει τη διαφορά. Προεκλογικά ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεσμεύθηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «θα εντοπίσει, προκειμένου να πληρώσει, το 1% που συστηματικά φοροδιαφεύγει και παρανομεί με το λαθρεμπόριο στα καύσιμα και στα τσιγάρα, με το μαύρο χρήμα και την ανομία».

Μόνο που το πρόβλημα δεν είναι ο εντοπισμός του 1%. Μακάρι να το βρει και να τα πάρει από αυτό. Ομως το παγκόσμιο κύκλωμα με τις offshore, τα εξειδικευμένα δικηγορικά γραφεία, τις χαώδεις διαδρομές του τραπεζικού συστήματος συνθέτουν ένα πλέγμα που διευκολύνει το 1% να κινείται γρήγορα και να εξαφανίζει τα ίχνη του. Μόνο με τις παραπάνω εξαγγελίες, ο ιδιοκτήτης π.χ. ενός πολυτελούς γιοτ το έχει πάρει και το έχει πάει στην Κροατία, στο Μαυροβούνιο ή όπου αλλού είναι πρόθυμοι να του προσφέρουν καταφύγιο.

Μοιραία η προσπάθεια θα εστιαστεί στο υπόλοιπο 99%. Η Ελλάδα π.χ. βρίσκεται στη δεύτερη θέση της ΕΕ (μετά τη Ρουμανία) όσον αφορά την απώλεια εσόδων από ΦΠΑ, η οποία υπολογίζεται σε περίπου 10 δισ. ευρώ ετησίως. Πρόκειται για φόρους που έχουν πληρωθεί από τους πολίτες και δεν αποδίδονται. Και αυτό δυστυχώς δεν αφορά το 1%, αλλά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό, ιδιαίτερα μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επαγγελματιών.

Αλλά και το λαθρεμπόριο δεν αφορά μόνο τα «μεγάλα ψάρια». Στο κύκλωμα βρίσκονται και πολλά «μικρά» που συνολικά μπορεί να βγάζουν περισσότερα από τα «μεγάλα». Διότι για να βαφτιστεί νόμιμο και να διακινηθεί π.χ. το λαθραίο πετρέλαιο χρειάζονται κυκλώματα στον χώρο της διακίνησης (βυτιοφόρα, πρατήρια, δεξαμενές κ.λπ.) και στη δημόσια διοίκηση (τελωνεία, λιμενικό, υπουργεία κ.λπ.) που αριθμούν χιλιάδες εργαζομένους και πολλαπλάσια μέλη των οικογενειών τους που «τρώνε» ψωμί από μια αγορά στην οποία το όφελος από την κατάχρηση των φόρων υπολογίζεται σε 1 δισ. ευρώ ετησίως. Το ίδιο ισχύει και για τα τσιγάρα.

Και όλα αυτά τα χρόνια έχει αναπτυχθεί μια ειδική σχέση μεταξύ αυτών των κυκλωμάτων και του πολιτικού συστήματος. Διαφορετικά, τόσα χρόνια θα είχαν μπει τουλάχιστον GPS στα βυτιοφόρα, όπως έκανε η Ισπανία και αύξησε τα έσοδά της. Να λοιπον πεδίον δόξης λαμπρόν για την κυβέρνηση: η σύγκρουση με όλα αυτά τα συμφέροντα.