Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) επεξεργάζεται πακέτο μέτρων ενόψει της συνεδρίασης του Ιουνίου, που περιλαμβάνει μείωση όλων των επιτοκίων και στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση των χορηγήσεων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αναφέρει το Reuters.

Πέντε αξιωματούχοι κοντά στην διαδικασία είπαν ότι τα μέτρα αφορούν σε ενδεχόμενη μείωση των επιτοκίων, περιλαμβανομένου του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων από την ΕΚΤ, το οποίο θα γίνει αρνητικό για πρώτη φορά, καθώς και συγκεκριμένα μέτρα για την αύξηση της ρευστότητας προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το πακέτο των μέτρων θα προσφέρει κάποια στήριξη στην οικονομία της Ευρωζώνης, αλλά δεν θα έχει τα μεγάλης κλίμακας αποτελέσματα που θα μπορούσε να επιφέρει η ΕΚΤ με ένα μείζον πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing, QE)- δηλαδή το τύπωμα χρήματος για την αγορά περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών, όπως ομόλογα.

Θα χρειαστεί ακόμη χρόνος για να εφαρμοστεί ένα τέτοιο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αναφέρει το δημοσίευμα.

Η μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο «θεωρείται λίγο ως πολύ δεδομένη», είπε ένας από τους πέντε αξιωματούχους, μιλώντας στο Reuters υπό το καθεστώς ανωνυμίας.

Δεύτερος αξιωματούχος πρόσθεσε: «Θα είναι η πρώτη μεγάλη κεντρική τράπεζα που θα έχει αρνητικά επιτόκια στις καταθέσεις. Αυτό θα μεταβάλει την συναλλαγματική ισοτιμία».

Το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Πέτερ Πρετ δήλωσε στην εβδομαδιαία γερμανική εφημερίδα Die Zeit ότι η ΕΚΤ μπορεί να μειώσει το συγκεκριμένο επιτόκιό της σε αρνητικό έδαφος στο πλαίσιο ενός πακέτου μέτρων που μπορεί να περιλαμβάνουν επίσης στοχευμένα δάνεια προς τις τράπεζες (targeted long-term refinancing operation, LTRO).

Τα δάνεια αυτά θα αποτελούν έναν τρόπο ενίσχυσης της ρευστότητας των τραπεζών στην Ευρωζώνη με τον όρο ότι θα αυξήσουν τη χορήγηση των δανείων τους. «Τα αρνητικά επιτόκια αποτελούν πιθανόν μέρος ενός συνδυασμού μέτρων», δήλωσε ο κ. Πρετ, προσθέτοντας:

«Ετοιμάζουμε ένα φάσμα μέτρων. Μπορεί να δώσουμε πάλι δάνεια στις τράπεζες για έναν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, που θα συνοδεύονται πιθανότατα με όρους». Ο κ. Πρετ δεν θεωρεί ότι η ΕΚΤ θα βασισθεί σε μία ποσοτική χαλάρωση αλά ΗΠΑ, εκτός αν επιδεινωθούν οι οικονομικές συνθήκες: «Νομίζω ότι αυτή θα γίνει, μόνο αν η οικονομία και ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης εξελιχθούν σημαντικά χειρότερα απ’ ότι αναμένουμε», δήλωσε.

Μείωση επιτοκίων κατά 10-20 μονάδες βάσης

Και οι δύο αξιωματούχοι έκαναν λόγο για μια μείωση της τάξης των 10-20 μονάδων βάσης (0,1 έως 0,2 της ποσοστιαίας μονάδας), πιθανόν και στα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο ιστορικό χαμηλό του 0,25%.

Είπαν ακόμη ότι η ισοτιμία του ευρώ θα υποχωρήσει, χωρίς όμως η ΕΚΤ να έχει κάνει κάποια εκτίμηση για το μέγεθος της υποχώρησης ή να έχει θέσει κάποιο στόχο.

Η κεντρική τράπεζα δεν θέλησε να σχολιάσει το θέμα.

Η ΕΚΤ ανησυχεί για την ενίσχυση του ευρώ και το ενδεχόμενο ο πληθωρισμός να παραμείνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, στην «επικίνδυνη ζώνη» κάτω του 1%. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε στο 0,7% τον Μάιο, αρκετά κάτω από το στόχο της ΕΚΤ για πληθωρισμό ελαφρά χαμηλότερο του 2%.

Η τράπεζα ανησυχεί επίσης για τις περιορισμένες χορηγήσεις των τραπεζών προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Πάντως, άλλος αξιωματούχος δήλωσε ότι δεν ήταν τόσο σίγουρος για το αν οι νέες οικονομικές προβλέψεις των υπηρεσιών της ΕΚΤ για την οικονομία θα οδηγήσουν σε λήψη μέτρων και μείωση επιτοκίων. Επιβεβαίωσε ωστόσο ότι το πακέτο των μέτρων είναι υπό συζήτηση.

Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι μια περιορισμένη μείωση επιτοκίων θα έχει περιορισμένες επιπτώσεις. Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ Μπ.Κερέ δήλωσε τον Φεβρουάριο στο Reuters ότι η ιδέα της μείωσης του επιτοκίου καταθέσεων σε αρνητικά επίπεδα είναι «μια πολύ πιθανή επιλογή». Προειδοποίησε όμως ότι «δεν θα πρέπει να περιμένετε και πολλά από αυτό».

Ενισχυση ρευστότητας

Η ΕΚΤ, στο πλαίσιο αυτό, εάν αποφασίσει να μειώσει τα επιτόκια, θα εξετάσει επίσης είτε τη χορήγηση στοχευμένων δανείων στις τράπεζες, είτε να ανακοινώσει ένα πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων ομολόγων, τα οποία θα βασίζονται σε πακέτα δανείων που έχουν χορηγήσει σε ΜμΕ.

Όπως αναφέρει το Reuters, εκτός από την μείωση επιτοκίων, η ΕΚΤ εξετάζει είτε μία στοχευμένη εφαρμογή ενός προγράμματος μακροχρόνιου δανεισμού ή αλλιώς LTRO, είτε ένα πρόγραμμα αγοράς ενυπόθηκων τίτλων (ABS) που θα αποτελούνται από δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Η στοχευμένη χορήγηση δανείων (LTRO), που το προσωπικό της ΕΚΤ επεξεργάζεται εδώ και εβδομάδες, θα συνοδεύεται από όρους για τις τράπεζες, όπως η μετρήσιμη αύξηση των χορηγήσεων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το πρόγραμμα μπορεί να έχει διάρκεια μεγαλύτερη των 3 ετών, όση είχε και το προηγούμενο πρόγραμμα που υλοποίησε η ΕΚΤ στα τέλη του 2011 και στις αρχές του 2012 ως ανάχωμα στην κρίση ρευστότητας.

«Τα τρία έτη θα είναι η ελάχιστη διάρκεια, εάν θέλουμε να έχει επίδραση στις χορηγήσεις προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις», δήλωσε μία από τις πηγές, προσθέτοντας ότι «μπορεί να έχει μεγαλύτερη διάρκεια».

Ως εναλλακτική επιλογή σε ένα στοχευμένο LTRO, το πρόγραμμα αγοράς ενυπόθηκων τίτλων (ABS) θα μπορούσε να ανακοινωθεί τον Ιούνιο με στόχο να εφαρμοστεί αργότερα στο έτος, είπαν δύο πηγές. Η σκέψη πίσω από το μέτρο αυτό είναι να δημιουργηθεί η αγορά τιτλοποιημένων ομολόγων στην Ευρώπη με βάση τα δάνεια σε ΜμΕ.

Ωστόσο, μία από τις πέντε πηγές είπε ότι το πρόγραμμα ABS βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων, αλλά ίσως δεν ανακοινωθεί τον Ιούνιο, καθώς χρειάζεται αρκετό χρονικό διάστημα για να εφαρμοστεί.

«Αυτό που θα πρέπει να περιμένετε είναι ένα LTRO που θα διαρκέσει περισσότερο από τρία έτη με σταθερό επιτόκιο» είπε άλλη πηγή.

Δεν διαβλέπουν ποσοτικη χαλάρωση

Τα μέτρα που εξετάζονται είναι εντός του πλαισίου των μέτρων που περιέγραψε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μ.Ντράγκι, σε ομιλία του στις 24 Απριλίου.

Μεταξύ αυτών είχε αναφέρει και το ενδεχόμενο εφαρμογής ενός «εκτεταμένου προγράμματος αγοράς τίτλων»- ενδεχομένως μιας «ποσοτικής χαλάρωσης» -εάν υπάρξει σημαντική επιδείνωση του πληθωρισμού σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Μερικές ωστόσο ημέρες αργότερα, με νέες δηλώσεις του υποβάθμισε τις προσδοκίες για την εφαρμογή ενός προγράμματος «ποσοτικής χαλάρωσης» σύντομα.

Μία από τις πηγές που μίλησαν στον Reuters είπε ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν νέα μέτρα που θα εξεταστούν αργότερα φέτος. «Δεν είναι ακόμα η ώρα για QE», είπε γ πηγή αναφερόμενη στο πακέτο που ετοιμάζεται τον Ιούνιο.

«Αυτά είναι για τώρα, και το φθινόπωρο είναι αργότερα. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε κάποια ακόμα πράγματα, εάν υπάρχει καλή προετοιμασία» πρόσθεσε.