«Πιραντελικές» καταστάσεις στο Εθνικό Θέατρο

«Μάθαμε από μια υπάλληλο του Εθνικού ότι η παράσταση κατεβαίνει άμεσα, πριν την ώρα της. Δεν μας το είχε πει κανείς, δεν μας είχαν ειδοποιήσει. Το αγνοούσαμε όλοι εμείς αλλά και ο σκηνοθέτης» λέει ένας από τους ηθοποιούς της παράστασης «Ετσι είναι αν έτσι νομίζετε» του Λουίτζι Πιραντέλο που παίζεται στην Κεντρική Σκηνή στο Τσίλερ.

Ολα ξεκίνησαν το Σαββατοκύριακο της 8ης και 9ης Μαρτίου και ενώ η πρεμιέρα είχε γίνει μόλις δύο εβδομάδες νωρίτερα. Μετά την τόσο δυσάρεστη έκπληξη ακολούθησε η πρώτη αντίδραση: αγωνία και πανικός. Και μετά η δεύτερη: εκνευρισμός και ερωτήματα. «Γιατί;».

Ο 27χρονος σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς αντέδρασε έντονα και άμεσα μιλώντας (συνέντευξη στην «Εφημερίδα των Συντακτών», 10/3) για «διάθεση υπονόμευσης», «προσβλητική αντιμετώπιση» και αίσθημα «ξεφτίλας», για να καταλήξει: «Δεν θέλω να συναναστρέφομαι ανθρώπους με τέτοια νοοτροπία, νιώθω ένα σφίξιμο στο στομάχι».

Η παράσταση, ως σήμερα, δεν κατέβηκε: η πλευρά του καλλιτεχνικού διευθυντή Σωτήρη Χατζάκη διεμήνυσε ότι «αυτό ήταν ένα κόλπο για να “σφίξει” λίγο και να παρακινηθεί ο κόσμος». Προσέθεσαν δε ότι κατά καιρούς χρησιμοποιούνται τέτοια τερτίπια γιατί… αποδίδουν. Η ανταπόκριση του κοινού πάντως για το «Ετσι είναι…» δεν δικαιολογούσε τον ξαφνικό θάνατο της παράστασης, ενώ και σ΄αυτή την περίπτωση το «κόλπο έπιασε» και πάει καλύτερα…

Ο νεαρός σκηνοθέτης φαίνεται ότι είναι η αφορμή ή η πέτρα του σκανδάλου. Πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να σχολιάσουν την ηλικία του τονίζοντας ότι «πρώτη φορά δίνεται σε τόσο νέο η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού» –αλλά και το θέατρο του Πολυκλείτου, μια που στις αρχές Ιουλίου σκηνοθετεί εκεί την «Ελένη» του Ευριπίδη ανοίγοντας τα Επιδαύρια 2014.

Επειδή η επιλογή του Δημήτρη Καραντζά δεν ανήκε στον νυν καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού θεωρήθηκε ότι γι’ αυτό «εύκολα μπορούσε να τον φάει». Να θυμίσουμε ότι η πρόταση για τη συνεργασία ήρθε από την Ξένια Καλογεροπούλου. Μια πρακτική αδυναμία –άρνηση του Θωμά Μοσχόπουλου – έκανε την πρωταγωνίστρια να καλέσει τον νεαρό σκηνοθέτη. Μαζί του είχε γιορτάσει τα σαραντάχρονα της Μικρής Πόρτας όταν του εμπιστεύθηκε τον «Οδυσσεβάχ».

«Πρόκειται για έναν αυθάδη και αλαζόνα. Εχει υπερτιμηθεί» αφήνουν να διαρρεύσει κύκλοι του Εθνικού. «Ούτε που ήρθε να δει την παράσταση ο Χατζάκης» διατείνονται οι άλλοι. «Την είδε από τον Εξώστη» λένε οι δικοί του, «διάβασε και κάποιες κριτικές και γι’ αυτό σκέφτηκε να την κατεβάσει».

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αλίμονο αν το προσωπικό γούστο ενός διευθυντή, οι καλές ή οι κακές κριτικές, οι ηλικίες και ο χαρακτήρας ενός σκηνοθέτη επηρεάζουν την πορεία μιας παράστασης. Τέτοιες τακτικές παραπέμπουν κυριολεκτικά σε άλλες εποχές και ένα κακό παρελθόν.

Τελικά την περασμένη Τρίτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Σωτήρη Χατζάκη με όλον τον θίασο και τους συντελεστές κατόπιν δικού τους αιτήματος. Ξεκαθάρισε το τοπίο; Δύσκολο να πει κανείς. «Δεν κατάλαβα τι ακριβώς θα γίνει» λέει ηθοποιός που ήταν παρών. Αν και έλαβαν τη διαβεβαίωση ότι η παράσταση δεν θα κατέβει, ωστόσο σήμερα, Κυριακή 23 Μαρτίου, πέφτει η (πρώτη;) αυλαία για να μπει στην Κεντρική Σκηνή ο θίασος της επόμενης παραγωγής («Η τρελή του Σαγιό») που θα κάνει πρεμιέρα στις 4/4. Πρόκειται για συνήθη τακτική του Εθνικού λόγω του εναλλασσόμενου ρεπερτορίου. Ωστόσο ενδιαμέσως θα παίζεται σε απογευματινή ο «Φιλάργυρος» του Μολιέρου.

Και ο Πιραντέλο τι θα απογίνει; Θα ξαναπαιχθεί κυρίως σε απογευματινές: στις 10/4 και από 23/4 ως 4/5 στις 17.30 ενώ μόνον στις 11/4 θα παιχθεί σε βραδινή (20.30).

«Γιατί μας πειράζει ο Καραντζάς; Επειδή είναι νέος;» λέει έμπειρος και επιτυχημένος συνάδελφός του. «Ε, λοιπόν, εγώ προτιμώ να δω δική του δουλειά στην Επίδαυρο παρά μία ακόμη παραγωγή του Κακλέα με τον Χαραλαμπόπουλο. Ακούω να λένε ότι κάποιος πρέπει να τον προστατεύσει, ότι είναι μικρός για μεγάλα θέατρα και θεάματα. Ε, και; Οταν είσαι νέος, πολλά μπορείς να κάνεις. Και αν καείς κάηκες… Αν όμως αντέξεις… Και ίσως αυτό να φοβόμαστε εμείς οι παλιοί».

Γεννημένος στην Αθήνα το 1987, ο Δημήτρης Καραντζάς είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής Εμπρός –θέατρο εργαστήριο και του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέλος της πειραματικής θεατρικής ομάδας Grasshopper, ξεκίνησε να σκηνοθετεί από τις «Δοκιμές» του Αμόρε. Συνέχισε με τα «Ιβάνοφ» και «The New Electric Ballroom». Το 2011 ήταν η χρονιά του «Οδυσσεβάχ» και του «Μικρού Εγιολφ» (Ιψεν). Ανέλαβε τον «Κυκλισμό του τετραγώνου» του Δημήτρη Δημητριάδη στη Στέγη στο αφιέρωμα του περασμένου φθινοπώρου –και με αυτή την παράσταση κλήθηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν 2014 (στα μέσα Ιουλίου), υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση πλέον του Ολιβιέ Πι. Νωρίτερα (5/7) θα ανοίξει τα Επιδαύρια με την «Ελένη» του Ευριπίδη, συνεχίζοντας τη δουλειά που ξεκίνησε και παρουσίασε πέρυσι με μαθητές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου –στο Φουαγέ.

Τελικά κάτι ήξερε ο Πιραντέλο: «Ετσι είναι αν έτσι νομίζετε» ο τίτλος, προφητικός και σε αυτή την περίπτωση…