H νέα επιδείνωση στις πιστωτικές αγορές και η απρόσμενη συρρίκνωση, για δεύτερο κατά σειρά μήνα, της αγοράς εργασίας στις ΗΠΑ- εξέλιξη η οποία σηματοδοτεί τη διολίσθηση της αμερικανικής οικονομίας προς την ύφεση- έσπειραν τον πανικό στα χρηματιστήρια και στις αγορές ομολόγων και βύθισαν το δολάριο. Το ευρώ, σκαρφαλώνοντας νωρίς χθες ως τα 1,5455 δολ., έδειξε να έχει τη δυναμική ώστε να φθάσει στα ιστορικά ύψη των 1,55 δολαρίων. Το αμερικανικό νόμισμα κατρακύλησε σε νέα ιστορικά χαμηλά έναντι και του ελβετικού φράγκου, στα 1,0208 ελβ. φράγκα, και σημείωσε κατακόρυφη πτώση και έναντι του ιαπωνικού νομίσματος, στα 101,43 γεν.
Οι επενδυτές τράπηκαν σε νέα φυγή από τα χρηματιστήρια, βλέποντας ότι αντί να κοπάζει η θυελλώδης πιστωτική κρίση, αντιθέτως έχει διαχυθεί από τα ρισκαδόρικα σύνθετα ομόλογα και σε ασφαλείς τίτλους, οδηγώντας στη χρεοκοπία funds και πιστωτικά ιδρύματα. Η φυγή αυτή έλαβε ανησυχητικές διαστάσεις όταν τα στοιχεία έδειξαν ότι η μείωση των θέσεων εργασίας τον Φεβρουάριο στις ΗΠΑ ήταν η μεγαλύτερη από τον Μάρτιο του 2003. Ούτε η μικρή υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας στάθηκε ικανή να απαλύνει το ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα. Τα χρηματιστήρια της Ασίας είχαν ήδη κλείσει με απώλειες πάνω από 3%, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έχαναν γύρω στο 2% και η Wall Street άνοιξε με έντονα πτωτικές τάσεις.
Οι απώλειες των θέσεων απασχόλησης για δεύτερο στη σειρά μήνα δυνάμωσαν τους ήδη έντονους φόβους των επενδυτών ως προς την κατάσταση της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, καθώς βλέπουν ότι τώρα παραπαίει και η άλλοτε σταθερά ισχυρή αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Ηλπιζαν ότι τα δραματικά στοιχεία της αγοράς εργασίας τον μήνα Ιανουάριο θα αποτελούσαν, ενδεχομένως, εξαίρεση του κανόνα. Πράγματι ξάφνιασε η δημοσιοποίηση των πολύ ασθενέστερων των αναμενόμενων κρίσιμων στοιχείων, κυρίως από τον τομέα της απασχόλησης τον Φεβρουάριο στις ΗΠΑ, καθώς είναι η δεύτερη φορά από τον Μάρτιο του 2003 που παρουσιάζει συρρίκνωση ο τομέας της απασχόλησης. Τα παραπάνω προκάλεσαν νέα επανεκτίμηση ως προς την υγεία της αμερικανικής οικονομίας και τις προοπτικές των αμερικανικών επιτοκίων.
Ορισμένοι μάλιστα αναλυτές έσπευσαν να δηλώσουν ότι τα χθεσινά στοιχεία υποστηρίζουν το σενάριο της απότομης πρόσκρουσης και όχι της ήπιας προσγείωσης της οικονομίας των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, χάθηκαν 63.000 θέσεις εργασίας από όλους, εκτός του αγροτικού, τομείς της αμερικανικής οικονομίας τον Φεβρουάριο, ενώ οι οικονομολόγοι μιλούσαν για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ηδη είχαν χαθεί 22.000 θέσεις εργασίας τον Ιανουάριο. Ευτυχώς που υπήρξε μικρή υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας στο 4,8% τον ίδιο μήνα (Φεβρουάριο) από 4,9% τον Ιανουάριο.
Επιπλέον η συνεχιζόμενη δραματική έλλειψη ρευστότητας έχει ήδη δημιουργήσει μια ασύμμετρη κρίση. Πάλι χθες η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ανακοίνωσε ότι σχεδόν θα διπλασιάσει τα κεφάλαια δανεισμού των τραπεζών τον τρέχοντα μήνα ώστε να απαλύνει τους κραδασμούς στην οικονομία από το βάθεμα της πιστωτικής κρίσης. Η νέα προσπάθεια της κεντρικής τράπεζας ώστε με τον διπλασιασμό σχεδόν της ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά να καταπολεμήσει την άρνηση των τραπεζών να δανείσουν τους επιχειρηματίες και στους καταναλωτές, υποδηλώνει τις ανησυχίες των τραπεζιτών της Fed ότι το συνεχιζόμενο πάγωμα των πιστώσεων έχει σχεδόν διαλύσει την ήδη εξασθενημένη αμερικανική οικονομία. Ωστόσο παρά τις νέες προσπάθειες και παρά τη δραματική χαλάρωση της νομισματική της πολιτικής- έχει ήδη μειώσει από το 5,25% στο 3% τα επιτόκια-«κλειδιά» και προγραμματίζει νέες μειώσεις στις συνεδριάσεις του Μαρτίου και του Απριλίου- η Fed δεν έχει καταφέρει να αποτρέψει τη διάχυση της πιστωτικής κρίσης στην ευρύτερη οικονομία.
Απλώς, παίζονται οι πιθανότητες ώστε η κατακόρυφη εξασθένιση της αμερικανικής οικονομίας να μην εξελιχθεί σε βαθιά ύφεση. Μια τέτοια δυσοίωνη εξέλιξη θα ενίσχυε περαιτέρω τον φαύλο κύκλο διότι: Πρώτον, θα αύξανε με κατακόρυφο ρυθμό τις αθετήσεις πληρωμών των στεγαστικών δανείων, ακόμη και από φερέγγυους δανειολήπτες- ήδη μαζί με τις κατασχέσεις έφθασαν σε επίπεδα ρεκόρ το τέταρτο τρίμηνο. Δεύτερον, θα επιδείνωνε την αποστροφή των επενδυτών για αγορές χρεογράφων που εμπεριέχουν ακόμη και ασφαλέστερα δάνεια και έτσι θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο την επικίνδυνη διστακτικότητα των τραπεζών να μην δανείζουν. Και τρίτον, θα αύξανε κατακόρυφα τις διαγραφές ζημιών που θα εξαναγκάζονταν να κάνουν οι τράπεζες, καθώς τα χαρτοφυλάκιά τους είναι γεμάτα από μη εξυπηρετούμενα δάνεια και από άχρηστα χρεόγραφα.
