Το πλαστικό χρήμα φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αποκτά πολλούς οπαδούς στην Ελλάδα. Μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί το πλήθος των πιστωτικών καρτών αλλά και η ποικιλία εναλλακτικών λύσεων που μπορούν να προσφέρουν οι κάρτες αυτές ανάλογα με τις καταναλωτικές συνήθειες, τις ανάγκες αλλά και τα βαλάντια των κατόχων τους.
Οι πιστωτικές κάρτες, που σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες ελληνικών τραπεζών αποτελούν πλέον κοινό μέσο συναλλαγής για 700.000 Ελληνες, δεν θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστες από τις αλλεπάλληλες μειώσεις των επιτοκίων μέσα στο τελευταίο δωδεκάμηνο, όπως δηλαδή συνέβη και με τα άλλα καταναλωτικά τραπεζικά προϊόντα, δηλαδή τα προσωπικά και καταναλωτικά δάνεια καθώς επίσης και τα στεγαστικά δάνεια.
Ετσι, οι δύο βασικές τάσεις που είναι αρκετά εμφανείς στην αγορά των πιστωτικών καρτών σήμερα είναι τα χαμηλά σχετικά επιτόκια, το πλήθος των πιστωτικών καρτών αλλά και το πλήθος των co-branded πιστωτικών καρτών, δηλαδή αυτών που εκδίδονται με τη συνεργασία τραπεζών και άλλων επιχειρήσεων και οι οποίες φθάνουν τις 11 μέχρι στιγμής.
Από έρευνα του «Βήματος» στην οποία περιελήφθησαν 49 πιστωτικές κάρτες που εκδίδονται από 22 ελληνικές και ξένες τράπεζες, εξάγονται αρκετά σημαντικά συμπεράσματα. Το πρώτο από αυτά έχει να κάνει με το ύψος του ονομαστικού επιτοκίου. Το τελευταίο εξάμηνο σε ορισμένες κάρτες η μείωση του επιτοκίου είναι αρκετά μεγάλη. Για παράδειγμα, οι πιστωτικές κάρτες Visa Classic και Gold της Τράπεζας Πειραιώς, που έχουν ονομαστικό ετήσιο επιτόκιο 19% και 17%, αντίστοιχα, έναντι 26% πριν από έξι μήνες περίπου. Σημαντική είναι η μείωση και των ετήσιων επιτοκίων των πιστωτικών καρτών Visa Classic και Prestige της Citibank, που διαμορφώνονται σε 26,48% έναντι 29,96% πριν από έξι μήνες.
Αξιοσημείωτες μειώσεις των επιτοκίων των πιστωτικών καρτών έχουν κάνει ακόμη η τράπεζες Εθνική, Εμπορική, Ιονική, Αγροτική, Κρήτης, Εγνατία και Alpha Πίστεως.
Σε γενικές γραμμές οι μειώσεις των ονομαστικών ετήσιων επιτοκίων των πιστωτικών καρτών ξεκινούν από 2 και φθάνουν ως και 4 περίπου ποσοστιαίες μονάδες.
Ας δούμε, όμως, πώς σχολιάζει ο διευθυντής της Διεύθυνσης Πιστωτικών Καρτών της Εμπορικής Τράπεζας κ. Σ. Ασλόγλου προς «Το Βήμα» τις τελευταίες εξελίξεις στην αγορά των πιστωτικών καρτών. «Τα τελευταία χρόνια ο χώρος των πιστωτικών καρτών παρουσιάζει σημαντική αύξηση τζίρου όλων των εργασιών του. Ο αριθμός των τραπεζών που εκδίδουν κάρτες συνεχώς αυξάνεται. Τελευταία απόδειξη του γεγονότος αυτού είναι ότι οι εκδότριες τράπεζες Visa έχουν φθάσει τις 18. Η είσοδος στην αγορά νέων ανταγωνιστικών προϊόντων και προσφορών θα συνεχισθεί για αρκετό διάστημα», συνεχίζει ο κ. Ασλόγλου, «ενώ η έκδοση νέων καρτών σε συνεργασία τραπεζών και επιχειρήσεων (co-branded ή affinity κάρτες) μεγιστοποιεί το περιθώριο ανάπτυξης και διευκολύνει τους τρόπους πώλησης – διάθεσης του προϊόντος».
Σε ό,τι αφορά το ύψος της αξίας των υπηρεσιών που προσφέρουν στους κατόχους τους οι πιστωτικές κάρτες ο κ. Ασλόγλου επισημαίνει ότι «η άποψη πως η πιστωτική κάρτα είναι «ακριβό» προϊόν δεν ευσταθεί. Μπορούν να αναφερθούν αρκετοί λόγοι για να αποδείξουν αυτή την άποψη (τεχνολογία, διαδικασίες, επιφάνειες κλπ.). Σημαντικότερος ίσως λόγος είναι η δυνατότητα που δίνει η πιστωτική κάρτα των περισσοτέρων αν όχι όλων των τραπεζών να αντικαθιστά τα μετρητά λειτουργώντας όχι ως δάνειο – πίστωση, αλλά ως ένα «εργαλείο» συναλλαγών χωρίς τόκους, με μόνο κόστος την ετήσια συνδρομή. Προσφέρονται πολλά ακόμη οφέλη ασφαλιστικών καλύψεων, προσφορών, ατόκων δόσεων κλπ. Επίσης, η άτοκη – χαριστική περίοδος, η οποία μπορεί να φθάσει και τις 50 ημέρες, μετά τις οποίες ο κάτοχος καλείται να πληρώσει την οφειλή του για αγορές που έχει πραγματοποιήσει, μολονότι η τράπεζα έχει καταβάλει τα αντίστοιχα χρήματα στις επιχειρήσεις.
Η σύγκριση ακόμη με επιτόκια άλλων χωρών», καταλήγει ο κ. Ασλόγλου, «όπως η Αγγλία, αποδεικνύει ότι τα επιτόκια στη χώρα μας είναι ικανοποιητικά. Παρ’ όλα αυτά, όλοι έχουμε ζήσει την τελευταία περίοδο τις μειώσεις των επιτοκίων, οι οποίες στον χώρο των καρτών κυμάνθηκαν στο επίπεδο των 2 ως 3 μονάδων το τελευταίο εξάμηνο. Η πρόβλεψη για τους μήνες που έρχονται είναι ότι θα ακολουθήσουν και άλλες μειώσεις, αφού οι τράπεζες προσπαθούν αυτοματοποιώντας και εκσυγχρονίζοντας τις διαδικασίες να μειώνουν το κόστος τους προς όφελος και των πελατών τους». Ειδικές παροχές
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε τις ειδικές παροχές που προσφέρουν ορισμένες πιστωτικές κάρτες, απλές ή co-branded, προς τους κατόχους τους. Ετσι, οι κάτοχοι των καρτών Εθνοκάρτα Mastercard και Visa στην περίπτωση όπου εξοφλούν κανονικά τις δόσεις τους καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου ή πραγματοποιούν τζίρο άνω του 50% του πιστωτικού ορίου που έχουν στην αρχή του εξαμήνου αυτού, δικαιούνται μείωση του ονομαστικού ετήσιου επιτοκίου κατά 3 μονάδες για το εξάμηνο. Ακόμη, την ίδια έκπτωση δικαιούνται οι κάτοχοι των παραπάνω καρτών που εξοφλούν τις δόσεις τους με χρέωση λογαριασμού καταθέσεων.
Η Dynamic Visa, η οποία είναι κάρτα co-branded και εκδίδεται από την Alpha Τράπεζα Πίστεως με τη συνεργασία του ομίλου Μαρινόπουλου και της Continent Hellas, προσφέρεται στους κατόχους της με δωρεάν συνδρομή για το πρώτο εξάμηνο χρήσης και με ονομαστικό επιτόκιο 18,9% για την ίδια περίοδο έναντι 22,9% που ισχύει. Το επιτόκιο της κάρτας FireStar Visa της Γενικής Τράπεζας για τους στρατιωτικούς, όσους υπηρετούν στα Σώματα Ασφαλείας αλλά και για τους μετοχομερισματούχους διαμορφώνεται σε 21,25% με ΕΠΕ 25,06% έναντι 25,5% και ΕΠΕ 29,63%, που ισχύει για τους υπόλοιπους κατόχους, ενώ για την ίδια κατηγορία πελατών της η συνδρομή της κάρτας για το πρώτο εξάμηνο χρήσης είναι δωρεάν.
Σε ό,τι αφορά την Eurobank, η οποία κάνει μια δυναμική είσοδο στην αγορά των πιστωτικών καρτών, με την ασημένια και χρυσή Visa, προσφέρει μια σημαντική δυνατότητα στους πελάτες της, αφού τους διευκολύνει, είτε είναι κάτοχοι της ασημένιας είτε της χρυσής κάρτας, να δανεισθούν μετρητά ως 300.000 δρχ. τον μήνα με επιτόκιο 18% (19% αν συμπεριληφθεί και η εισφορά του νόμου 128/75).
Ακόμη, οι κάτοχοι της ασημένιας κάρτας Eurobank Visa στην περίπτωση όπου πραγματοποιήσουν συναλλαγές με την κάρτα τους ύψους ενός εκατ. δρχ. μέσα σε ένα χρόνο δικαιούνται επιστροφής 3%. Αυτό στην πράξη σημαίνει, όπως τονίζει ο κ. Γ. Αλβέρτης, διευθύνων σύμβουλος της Eurocard, ότι αν κάποιος πελάτης της κάρτας έκανε συναλλαγές σε ένα χρόνο αξίας ενός εκατομμυρίου, τότε η τράπεζα στο τέλος της περιόδου του ανοίγει ένα λογαριασμό όπου του τοποθετεί το ποσόν των 30.000 δρχ. Πρόκειται δηλαδή για μια κάρτα – «κουμπαρά».
Με την ίδια σχεδόν φιλοσοφία λειτουργεί και η co-branded κάρτα Κ-Visa της Τράπεζας Πειραιώς σε συνεργασία με την αλυσίδα ηλεκτρικών ειδών Π. Κωτσόβολος ΑΕΒΕ. Ο κάτοχος της κάρτας για οποιεσδήποτε αγορές που κάνει από οποιεσδήποτε επιχειρήσεις δικαιούται ανάλογη επιστροφή χρημάτων υπό μορφή δωροεπιταγής, την οποία μπορεί να εξαργυρώσει στα καταστήματα της αλυσίδας Κωτσόβολος ή σε άλλες συμβεβλημένες επιχειρήσεις. Τι πρέπει να προσέχετε
Η επιλογή πιστωτικής κάρτας δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση όσο φαίνεται. Για τον λόγο αυτόν προτού αποφασίσετε ποια κάρτα σάς ταιριάζει θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας αρκετές παραμέτρους. Κατ’ αρχάς, αν ανήκετε στην κατηγορία των καταναλωτών που προγραμματίζουν τις αγορές τους και έτσι χρεώνετε την κάρτα σας κάθε μήνα με ένα όχι μεγάλο ποσόν, το οποίο έχετε τη δυνατότητα να το εξοφλείτε επίσης κάθε μήνα, εκμεταλλευόμενοι την περίοδο χάριτος που μπορεί να διαμορφώνεται από 30 ως και 50 ημέρες, δεν πρέπει να σας ενδιαφέρει τόσο πολύ το ονομαστικό ετήσιο επιτόκιο ή το ΕΠΕ, αφού δεν επιβαρύνεστε με τόκους. Αντίθετα θα πρέπει να επιλέξετε μια κάρτα με σχετικά χαμηλή συνδρομή.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι οι κάρτες με σχετικά υψηλή συνδρομή είναι ακριβές. Συνήθως οι κάρτες με κάπως υψηλή ετήσια συνδρομή προσφέρουν στους κατόχους τους ασφαλιστικές καλύψεις και άλλες παροχές, όπως έκπτωση σε ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα, δωρεάν διεθνείς τηλεφωνικές κάρτες κλπ. Προτού λοιπόν συγκρίνετε τις ετήσιες συνδρομές καλό θα ήταν να πληροφορηθείτε τι παραπάνω παροχές και καλύψεις προσφέρουν. Από την άλλη πλευρά, αν κάνετε πολλές «μαζεμένες» αγορές και δεν έχετε τη δυνατότητα να εξοφλείτε κάθε μήνα το υπόλοιπο της κάρτας αλλά μόνο την ελάχιστη καταβολή, που διαμορφώνεται ανάλογα με την κάρτα από 7% ως 12%, τότε σας συμφέρει να επιλέξετε μια κάρτα με χαμηλό ονομαστικό επιτόκιο ή ΕΠΕ, αφού επιβαρύνεστε ούτως ή άλλως με τόκους.
Ενα άλλο σημείο που πρέπει να προσέχετε είναι το πιστωτικό όριο. Στην περίπτωση δηλαδή όπου κάποιο μήνα κάνετε συναλλαγές και υπερβείτε το πιστωτικό σας όριο θα πρέπει εκτός από την ελάχιστη καταβολή, στην επόμενη περίοδο, να εξοφλήσετε και το ποσόν υπέρβασης του πιστωτικού ορίου. Δηλαδή, αν έχετε ένα όριο 500.000 δρχ., για παράδειγμα, και έχετε κάνει αγορές συνολικής αξίας 600.000 δρχ., τότε θα πρέπει την επόμενη περίοδο πληρωμής να καταβάλετε ολόκληρο το ποσόν της υπέρβασης, δηλαδή 100.000 συν την ελάχιστη καταβολή, για το ποσόν ως τις 500.000, που προβλέπεται από τους όρους συναλλαγής. Στην περίπτωση όπου δεν καταβληθεί το ποσόν της υπέρβασης του πιστωτικού ορίου, συνεχίζει να τοκίζεται με το ετήσιο επιτόκιο της κάρτας, ενώ σε περίπτωση όπου η καθυστέρηση υπερβεί τους δύο μήνες, τότε ο κάτοχος επιβαρύνεται και με τους τόκους υπερημερίας.
Σε ό,τι αφορά τα θέματα ασφαλείας ο κάτοχος της πιστωτικής κάρτας πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός. Μόλις παραλάβει την κάρτα του από την τράπεζα, θα πρέπει να υπογράψει στην ειδική θέση στο πίσω μέρος της κάρτας. Ετσι εξασφαλίζεται κατά κάποιο τρόπο ότι η κάρτα του δεν θα χρησιμοποιηθεί από τρίτον, σε περίπτωση όπου θα πέσει θύμα κλοπής ή χάσει την κάρτα του. Βέβαια, όταν διαπιστώσει απώλεια της κάρτας του θα πρέπει να ενημερώσει με ένα τηλεφώνημα την ειδική υπηρεσία, όπου και θα ζητήσει το «μπλοκάρισμα» της κάρτας. Αν ο κάτοχος της κάρτας διαθέτει και κάποιον αριθμό ΡΙΝ για να δανείζεται μετρητά από ΑΤΜ ή να πληρώνει μέσω λογαριασμού την κάρτα του, θα πρέπει να τον φυλάσσει χωριστά από την κάρτα. Είναι ευνόητο ότι αν χάσει τον αριθμό ΡΙΝ και την κάρτα ταυτόχρονα είναι δυνατόν να μπει σε περιπέτειες.
Οι υπάλληλοι των επιχειρήσεων που δέχονται συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυστηροί και να ελέγχουν αν η υπογραφή του κατόχου επάνω στην κάρτα είναι ίδια με την υπογραφή στο παραστατικό της συναλλαγής. Αν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία θα πρέπει να ζητούν την ταυτότητα του κατόχου της κάρτας για έλεγχο της υπογραφής.
Ακόμη, οι κάτοχοι πιστωτικών καρτών θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι κάρτες δεν δανείζονται ακόμη και σε συγγενικά πρόσωπα. Είναι προτιμότερο και ασφαλέστερο αντί να δανείσει κάποιος την κάρτα του σε κάποιο συγγενικό πρόσωπο ή στη σύζυγό του, για παράδειγμα, να εκδώσει μια πρόσθετη κάρτα έναντι μιας ελάχιστης ετήσιας επιβάρυνσης, που τις περισσότερες φορές είναι το μισό της συνδρομής της κύριας κάρτας.
