” Η μουσική μοιάζει με το ποδόσφαιρο ”
Εντεκα χρόνια ζωής μετράει εφέτος η Καμεράτα και ο μόνιμος μαέστρος της Αλέξανδρος Μυράτ έχει κάθε λόγο να αισθάνεται υπερήφανος. Με σταθερή «βάση» το Μέγαρο, όπου οι τακτικές εμφανίσεις της – είτε αυτόνομη είτε συμπράττοντας με αξιόλογους αρχιμουσικούς και σολίστ – αποτελούν ένα αναμφίβολα δυναμικό κομμάτι του ετήσιου προγραμματισμού, η Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής έχει πλέον «καταγραφεί» ως ένα ευέλικτο μουσικό σύνολο με πολλά πρόσωπα.
Τον περασμένο Φεβρουάριο οι επιτυχημένες εμφανίσεις της Καμεράτα στην Ισπανία, όπου πλαισίωσε τον περίφημο βιολοντσελίστα Μστισλάβ Ροστροπόβιτς στις εκδηλώσεις που έγιναν εκεί για τα 75χρονά του, σήμαναν ένα ακόμη βήμα προς τη διεθνή της καταξίωση. Την ίδια στιγμή η «εξόρμησή» της στους δήμους της Αττικής – την περυσινή χρονιά εγκαινίασε μια σειρά εκπαιδευτικές συναυλίες – υπογράμμισε μια ακόμη άκρως ενδιαφέρουσα διάσταση της ορχήστρας.
Σχολιάζοντας όλα αυτά ο Αλέξανδρος Μυράτ εκπλήσσει τον συνομιλητή του: «Ξέρετε τι θα ήταν καταπληκτικό; Να είχαμε τον Ροστροπόβιτς στο Αιγάλεω και έναν νεαρό, πολλά υποσχόμενο βιολοντσελίστα στο Μέγαρο. Τότε τα πράγματα θα γίνονταν στ’ αλήθεια εκρηκτικά. Τι θέλω να πω με αυτό; Οι συναυλίες που κάνουμε στην Αττική δεν είναι σε καμία περίπτωση σκόντο, η αντιμετώπιση από τους μουσικούς είναι ακριβώς η ίδια. Η κοινωνική διάσταση μιας συναυλίας δεν επηρεάζει καθόλου την προετοιμασία μας, δεν έχουμε τέτοιου είδους προτεραιότητες».
Πόσο εφικτή θεωρεί άραγε την πραγμάτωση του «ονείρου»; «Καλλιτέχνες διεθνούς βεληνεκούς που να είναι έτοιμοι για κάτι τέτοιο σίγουρα θα βρούμε. Κάποτε το να πούμε ότι είμαστε μια καλή ορχήστρα και ερχόμαστε από την Αθήνα ακουγόταν κατά κάποιο τρόπο σουρεαλιστικό. Είναι σαν να έρθει σήμερα σε εμένα κάποιος από τα Κουφονήσια και να ισχυριστεί ότι είναι καταπληκτικός σολίστ έχοντας σπουδάσει και ζήσει εκεί. Μπορεί βέβαια να συμβαίνει, αλλά θα ακουστεί σουρεαλιστικό. Τώρα με τη φήμη που έχει αποκτήσει το Μέγαρο στο εξωτερικό, ο κόσμος ξέρει ότι τα πράγματα εδώ δεν γίνονται τυχαία. Η κίνηση που έγινε εξάλλου με τον Νέβιλ Μάρινερ ήταν πολύ σημαντική για την ορχήστρα…».
Τις προσεχείς ημέρες η Καμεράτα θα πρωταγωνιστήσει σε ένα ακόμη ενδιαφέρον εγχείρημα αναλαμβάνοντας το μουσικό μέρος στο οπτικοακουστικό υπερθέαμα υπό τον τίτλο «Στο φως της μουσικής» που θα παρουσιαστεί στο Ηρώδειο και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών. Τη σύλληψη και υλοποίηση του όλου εγχειρήματος υπογράφει ο καταξιωμένος στο εξωτερικό σκηνογράφος Παντελής Δεσύλλας. «Η αλήθεια είναι ότι έχουμε καιρό να εμφανιστούμε αυτόνομα στο Ηρώδειο» λέει ο Αλέξανδρος Μυράτ. «Δεν υπήρχε λόγος να το κάνουμε. Κάποια στιγμή τα πράγματα είχαν φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε ήταν σχεδόν δυσφήμηση το να συμμετάσχεις στο Φεστιβάλ. Τώρα βλέπουμε μια ανοδική πορεία, οπότε το κάνουμε με χαρά. Εν προκειμένω δεν έχουμε να κάνουμε με μια απλή συναυλία αλλά με ένα θέαμα σκηνοθετημένο. Προσωπικά μου αρέσουν αυτά τα πράγματα, ειδικά όταν γίνονται από ανθρώπους με την εμπειρία του Δεσύλλα».
Μιλώντας γενικότερα για τη δουλειά του στην Καμεράτα ο Αλέξανδρος Μυράτ δηλώνει ευτυχισμένος. «Κάθε φορά που διευθύνω αλλού έχω την ευκαιρία να “μετρήσω” τη διαφορά. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά πραγματικά αισθάνομαι ότι αρχίζουμε εκεί που τελειώνουν οι άλλοι. Δεν μπορείτε να φανταστείτε με τι βαρβαρότητα βιώνουν το επάγγελμά τους οι μουσικοί στο εξωτερικό. Ελλειψη χρόνου για πρόβες, πίεση από παράγοντες για να γίνουν θεαματικά πράγματα χωρίς βάση… Οι περισσότερες συναυλίες που έχω διευθύνει στην Αγγλία έχουν δοθεί με μία μόνο πρόβα. Συναυλίες μπορείς να κάνεις κάθε μέρα, πόσο συχνά όμως μπορείς να κάνεις μουσική;».
Πώς ορίζει ο ίδιος τη διαφορά; « Η συναυλία είναι μια αναπαραγωγική διαδικασία. Εχω φτάσει σε ένα υψηλό τεχνικό επίπεδο, τοποθετώ γρήγορα και όμορφα τα πράγματα και κάνω μια συναυλία η οποία μπορεί να είναι πράγματι πολύ καλή. Τι έχει μείνει όμως από αυτό; Εχω ανακαλύψει κάτι καινούργιο; Η μουσική έχει μια άλλη διάσταση. Παίζω για να ανακαλύψω κάτι που δεν ξέρω». Στο πλαίσιο αυτό θεωρεί ότι η παραπάνω διαφοροποίηση γίνεται αντιληπτή από το «μυημένο» μόνο κοινό; «Είμαι σίγουρος ότι οποιοσδήποτε μπορεί να την αντιληφθεί» απαντά ο Αλέξανδρος Μυράτ. «Ορχήστρες που παίζουν γρήγορα και δυνατά υπάρχουν πολλές. Δεν είμαι σίγουρος ότι είναι η Καμεράτα».
Μιλώντας γενικότερα για μουσική και για τα πρώτα του ερεθίσματα ο Αλέξανδρος Μυράτ ισχυρίζεται ότι αυτά υπήρξαν πολύ διαφορετικά. «Τα παιδικά μου χρόνια είχαν πολύ Καζαντζίδη και Μπιθικώτση· επίσης πολύ ποδόσφαιρο» λέει χαρακτηριστικά. Οσο για αυτό το τελευταίο, πιστεύει ότι έχει άμεση σχέση με την τέχνη που υπηρετεί σήμερα. «Και στα δύο προτού αρχίσει η διαδικασία δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί και ποτέ δεν εξελίσσεται όπως το περιμένεις. Αν ήξερα προτού αρχίσω μια συναυλία πού θα με πάει αυτή, θα είχα αλλάξει επάγγελμα. Οταν λοιπόν βλέπω ποδόσφαιρο, ακούω μουσική. Μια κακοφωνία, μια διαφωνία, οτιδήποτε. Απόλυτη πρόκληση…».
Το οπτικοακουστικό υπερθέαμα με τίτλο «Στο φως της μουσικής» αποτελεί συμπαραγωγή του Ελληνικού Φεστιβάλ και της Καμεράτα – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής και θα παρουσιαστεί στο Ηρώδειο στις 26 Σεπτεμβρίου. Το μουσικό μέρος περιλαμβάνει τα έργα «Μουσική των Νερών» και «Μουσική για τα Βασιλικά Πυροτεχνήματα» του Γκέοργκ -Φίντριχ Χέντελ καθώς και το «Te Deum» του Μαρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ. Την Καμεράτα διευθύνει ο Αλέξανδρος Μυράτ και συμμετέχει η Χορωδία του Φεστιβάλ Αθηνών υπό τον Αντώνη Κοντογεωργίου.
