Μια «πράσινη» πόλη πνιγμένη στα… αυτοκίνητα
«Το Βήμα» αρχίζει από σήμερα μια σειρά ρεπορτάζ στους δήμους της Αθήνας επιχειρώντας μια ανατομία των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν: από τα βόρεια ως τα νότια προάστια, από τη Δυτική ως την Ανατολική Αθήνα, από τις δημοτικές αρχές ως τους απλούς πολίτες, από τα σχολεία ως τους εξωραϊστικούς συλλόγους, από τα πάρκα ως τα εργοστάσια, από τις αθλητικές εγκαταστάσεις ως τους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, από τις πλατείες ως τα κέντρα υγείας, τα ρεπορτάζ αυτά φιλοδοξούν να καταγράψουν το προφίλ των δήμων της Αθήνας όπως αυτό διαγράφεται λίγο πριν από το 2000.
Ποια είναι τα προβλήματα που επισημαίνουν οι κάτοικοι; Ποιες είναι οι λύσεις που προτείνουν οι δημοτικές αρχές; Πού σταματούν οι υποσχέσεις και πού αρχίζουν τα έργα; Τι έχει γίνει ως σήμερα και τι πρέπει να γίνει στο μέλλον; Ποιο θα είναι το πρόσωπο του μητροπολιτικού κέντρου στη νέα χιλιετία;
Σήμερα παρουσιάζουμε το προφίλ του Χαλανδρίου, ενός από τους μεγαλύτερους δήμους της Βόρειας Αθήνας, ο οποίος συνδυάζει τα θετικά ενός αναβαθμισμένου προαστίου με τα αρνητικά μιας περιοχής που καθημερινά παραλύει από ένα κυκλοφοριακό χάος χωρίς προηγούμενο.
Ωρα 12.30 το μεσημέρι στο Χαλάνδρι. Η λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου, ο δρόμος που περνάει μέσα από το εμπορικό κέντρο της περιοχής και οδηγεί στην κεντρική πλατεία, είναι γεμάτη ακινητοποιημένα αυτοκίνητα. Η κυκλοφορία έχει σταματήσει πολλά τετράγωνα πιο πίσω ως τη λεωφόρο Παλαιολόγου. Οι οδηγοί αρχίζουν να κορνάρουν. Η αιτία του προβλήματος είναι ένα μικρό φορτηγό το οποίο έχει σταματήσει για να ξεφορτώσει «στα γρήγορα» εμπορεύματα για ένα μεγάλο κατάστημα ηλεκτρικών ειδών.
Μια διαδρομή μόλις 200 μέτρων καταλήγει να γίνει μια ιδιαίτερα ψυχοφθόρος περιπέτεια που διαρκεί μισή ώρα. Στην πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου ένα λεωφορείο έχει σταματήσει στη στροφή της οδού Κολοκοτρώνη. Δύο μηχανάκια και ένα αυτοκίνητο έχουν παρκάρει ακριβώς επάνω στη στροφή του δρόμου, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να στρίψουν τα μεγάλα οχήματα. Μέσα στο πανδαιμόνιο που δημιουργείται εμφανίζεται ένας τροχονόμος ο οποίος, αφού λογομαχεί με τους οδηγούς, τους διώχνει χωρίς να τους δώσει κλήση. Εν τω μεταξύ τα υπόλοιπα οχήματα που κατακλύζουν τη διασταύρωση έχουν μπλεχθεί σε έναν ανελέητο αγώνα προτεραιότητας.
Από όπου και αν φθάσει κανείς με αυτοκίνητο στον Δήμο Χαλανδρίου αντιλαμβάνεται αμέσως ότι το πρωταρχικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όσοι κατοικούν ή εργάζονται εδώ είναι το κυκλοφοριακό. Καθημερινά το κέντρο του Χαλανδρίου παραλύει από ένα κυκλοφοριακό χάος που γίνεται ημέρα με την ημέρα όλο και πιο οξύ.
Η αύξηση της συγκέντρωσης του πληθυσμού στο Λεκανοπέδιο της Αττικής και η τρομακτική αύξηση του αριθμού των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους της πρωτεύουσας, σε συνδυασμό με το ανεπαρκές και παλαιωμένο οδικό και συγκοινωνιακό δίκτυο, έχουν ως αποτέλεσμα το απόλυτο μποτιλιάρισμα σε πολλούς από τους κόμβους αυτής της πόλης. Ενας από τους κόμβους στους οποίους η κατάσταση είναι πραγματικά δραματική είναι το κέντρο του Χαλανδρίου.
Τα διαπλατυσμένα πεζοδρόμια και οι δρόμοι που λόγω του παλιού σχεδίου ρυμοτομίας είναι ούτως ή άλλως στενοί αφήνουν μόνο μία ελεύθερη λωρίδα κυκλοφορίας στα οχήματα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται συμφόρηση σχεδόν όλες τις ώρες της ημέρας.
* Πεζοδρόμια ως πάρκινγκ
Ενώ το εμπορικό κέντρο της περιοχής είναι ένα από τα πλέον επαρκή κέντρα των βορείων προαστίων, με αποτέλεσμα να έρχονται εδώ και πολλοί καταναλωτές από άλλες περιοχές, εν τούτοις τα ψώνια στο Χαλάνδρι μπορεί να αποδειχθούν μια υπόθεση με μεγάλη ταλαιπωρία. «Είναι ενδεικτικό ότι πριν από πέντε χρόνια στο Χαλάνδρι υπήρχαν μόνο δύο τράπεζες ενώ σήμερα υπάρχουν 12. Οπως καταλαβαίνετε, δεν έχουν αυξηθεί μόνο οι κάτοικοι αλλά και οι εργαζόμενοι στον δήμο, με αποτέλεσμα το κυκλοφοριακό να επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κ. Παττακός, δήμαρχος του Χαλανδρίου.
Το δεύτερο σε σημασία πρόβλημα της περιοχής έχει να κάνει επίσης με τα αυτοκίνητα και αυτό είναι η έλλειψη επαρκών θέσεων στάθμευσης. Τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα καταλαμβάνουν τα πεζοδρόμια σε όλους τους δρόμους του κέντρου, με αποτέλεσμα να παρακωλύουν την κυκλοφορία όχι μόνο των αυτοκινήτων αλλά και των πεζών.
Η κατασκευή του δημοτικού υπογείου σταθμού αυτοκινήτων στην κεντρική πλατεία είναι ένα έργο που όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητά του αλλά ακόμη δεν έχει αρχίσει η κατασκευή του. Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι ο σταθμός αυτός θα ανακουφίσει την περιοχή, ενώ κάποιοι άλλοι επισημαίνουν ότι η κατασκευή ενός μεγάλου γκαράζ στην καρδιά της πόλης μπορεί να κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα.
Μια άλλη δυσάρεστη διαπίστωση, όπως επισημαίνουν και μέλη συλλόγων της περιοχής, είναι ότι λόγω της κακής κατάστασης των πεζοδρομίων τα άτομα με ειδικές ανάγκες είναι πρακτικά αδύνατον να μετακινηθούν με ασφάλεια. Διαφημιστικές πινακίδες, κάγκελα, μεταλλικές μπάρες και παρκαρισμένα αυτοκίνητα δυσχεραίνουν τη διέλευση των πεζών, πόσο μάλλον αυτών των ανθρώπων.
* Οικοδομικός οργασμός
Το Χαλάνδρι προσπαθεί να διατηρήσει τον προαστιακό χαρακτήρα του προκειμένου να συνεχίσει να είναι μια περιοχή ελκυστική στα μεσαία και ανώτερα εισοδήματα. Οι νέοι κάτοικοι της περιοχής τη δεκαετία του ’90 είναι κατά 30% περισσότεροι από τους νέους κατοίκους της προηγούμενης δεκαετίας. Ενα ποσοστό που φθάνει το 15% της συνολικής έκτασης του δήμου ήταν ως πρόσφατα εκτός σχεδίου πόλεως. Το 1995 μπήκε στο σχέδιο μια περιοχή που ονομάζεται Πάτημα 1, έκτασης 1.500 στρεμμάτων, η οποία τώρα οικοδομείται και παρουσιάζει μια ελκυστική ανάπτυξη. Με πρωτοβουλία του δήμου η έκταση αυτή μπήκε στο σχέδιο με χαμηλό συντελεστή δόμησης (0,8), με ύψος όχι άνω των εννέα μέτρων και με υποχρεωτική κεραμοσκεπή.
Στην περιοχή επικρατεί ένας οικοδομικός οργασμός και οι δημοτικές αρχές διαβεβαιώνουν ότι έχουν κατοχυρωθεί όλοι οι απαιτούμενοι δημόσιοι χώροι, οι αθλητικές εγκαταστάσεις, η εκκλησία και τα σχολεία. Δεν υπάρχει όμως σχεδόν καθόλου ένα οδικό δίκτυο που να μπορεί να εξυπηρετήσει μια αστική περιοχή. Οι δρόμοι είναι στενοί, ενώ ήδη φαίνεται ότι δεν έχει ληφθεί καμία μέριμνα για πεζοδρόμια.
«Το Χαλάνδρι, εκτός από τον προαστιακό χαρακτήρα του, έχει και το πλεονέκτημα, λόγω της ρεματιάς, η οποία αποτελεί έναν πολύ σημαντικό πνεύμονα πρασίνου, να παρουσιάζει 16,5 τετραγωνικά μέτρα ελεύθερου χώρου και πρασίνου ανά κάτοικο» επισημαίνει ο κ. Παττακός. Το ελκυστικό γεγονός της ύπαρξης αυτού του πνεύμονα πρασίνου όμως σκιάζεται από τη διαπίστωση ότι και εδώ, όπως και οπουδήποτε αλλού, αυτός ο πνεύμονας πρασίνου έχει αφεθεί τόσο στις αυθαιρεσίες των κατοίκων όσο και στην ανικανότητα των αρμοδίων αρχών να τον προστατέψουν αποτελεσματικά και να τον αξιοποιήσουν.
Παρ’ όλο που η Ρεματιά Χαλανδρίου έχει χαρακτηριστεί με προεδρικό διάταγμα «τοπίο ιδιαίτερου κάλλους», σε πολλά σημεία τα αυθαίρετα κτίσματα φθάνουν ως την κοίτη, μάντρες με υλικά οικοδομών ρυπαίνουν τις πλαγιές της και μαντριά που αποτελούν εστίες μόλυνσης χαρακτηρίζονται διατηρητέα. Οπως επισημαίνει ο κ. Ν. Καυκάλας, εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης του δήμου, έχει καθυστερήσει τραγικά η κατασκευή του συστήματος πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος της ρεματιάς να καεί ολοσχερώς το 1998. Οι κάτοικοι καταγγέλλουν ότι ως σήμερα δεν έχει γίνει ακόμη καμία προσπάθεια αναδάσωσης. Το σημείο αυτό έχει διαμορφωθεί σε αυτοσχέδια πίστα μοτοκρός από τους νεαρούς μηχανόβιους της περιοχής.
Ο δήμος έχει εξωραΐσει τμήμα της ρεματιάς με λιθόστρωτα μονοπάτια και χώρους αναψυχής, μια αξιόλογη προσπάθεια, η οποία όμως πρέπει να επεκταθεί και στην υπόλοιπη ρεματιά. Οπως επισημαίνει ο κ. Παττακός, το πρόβλημα με τη ρεματιά είναι η βροχή της εξηκονταετίας, η δυνατή νεροποντή που πέφτει κάθε 60 χρόνια και η οποία, όταν θα συμβεί ξανά, θα απειλήσει όχι μόνο τις περιουσίες αλλά και τις ζωές των πολιτών.
Το προφίλ της εγκληματικότητας στην περιοχή
Ιδιαίτερα αυξημένος σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές της Ανατολικής Αττικής παρατηρείται στην περιοχή του Χαλανδρίου ο αριθμός των κλοπών και των διαρρήξεων που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία της Αστυνομίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι το 1997 έγιναν 2.623 κλοπές και διαρρήξεις, ενώ έναν χρόνο μετά σημειώθηκαν 2.997 παρόμοια περιστατικά.
Ωστόσο υπάρχει μείωση στον αριθμό των συλλήψεων για χρήση ναρκωτικών ενώ το αστυνομικό τμήμα της περιοχής σπανίως ασχολείται με περιπτώσεις εκβιαστών και εγκλημάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1997 συνελήφθησαν για υποθέσεις ναρκωτικών 107 άτομα ενώ το 1998 55. Οι 100 περίπου αστυνομικοί που υπηρετούν αυτή την περίοδο στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής θα πρέπει καθημερινά να περιπολούν μια περιοχή που ξεκινά από το Νέο Ψυχικό και φθάνει ως και τα Βριλήσια, ενώ επιτηρούν και περιοχές όπως το Κάτω Χαλάνδρι και το Πολύδροσο Αμαρουσίου. Αντιστοιχεί δηλαδή ένας αστυνομικός σε 1.000 κατοίκους αν αναλογισθεί κανείς ότι στην περιοχή που έχει αρμοδιότητα το Αστυνομικό Τμήμα Χαλανδρίου μένουν περίπου 100.000 πολίτες. Επίσης στα καθήκοντά τους είναι να φρουρούν σε καθημερινή βάση κατοικίες πρέσβεων, υπουργών και άλλους στόχους, με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των ανδρών της ΕΛ.ΑΣ. που έχουν κύριο μέλημα την αστυνόμευση της περιοχής.
Καθημερινά στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής καταγράφονται περιστατικά όπως κλοπές τσαντών, αρπαγές πορτοφολιών και διαρρήξεις σπιτιών και αυτοκινήτων. Τις κλοπές τσαντών τις κάνουν συνήθως νεαροί που επιβαίνουν σε μοτοσικλέτες μεγάλου κυβισμού, κυρίως στους παράδρομους της λεωφόρου Κηφισιάς, καθώς μέσω αυτού του δρόμου καταφέρνουν να διαφεύγουν πιο εύκολα, τις αρπαγές πορτοφολιών συνήθως τσιγγάνες από τη Βουλγαρία, ανήλικες ή ενήλικες, ενώ τις διαρρήξεις αυτοκινήτων νεαροί χρήστες ναρκωτικών και σπιτιών αλλοδαποί, κυρίως Ρουμάνοι και Αλβανοί.
Επίσης πονοκέφαλο αποτελούν καθημερινά για τους τροχονόμους οι δρόμοι του Χαλανδρίου καθώς ιδιαίτερα τις ώρες αιχμής αλλά και τις ώρες λειτουργίας του εμπορικού κέντρου διέρχονται από την περιοχή εκατοντάδες αυτοκίνητα. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται πολλά προβλήματα γιατί σχηματίζονται στους κεντρικούς δρόμους ουρές πολλών μέτρων, ενώ δεν υπάρχουν επαρκείς χώροι στάσης και στάθμευσης οχημάτων. Οι αξιωματικοί της Τροχαίας σημειώνουν ότι δεν έχει γίνει ορθή υποδομή στην κατασκευή δρόμων, όπως π.χ. στη συμβολή των οδών Αγίας Παρασκευής και Αριστοτέλους, και καθημερινά τα λεωφορεία του ΟΑΣΑ αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα στη διέλευσή τους λόγω της παράνομης στάθμευσης οχημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περιοχή του Χαλανδρίου καθημερινά οι τροχονόμοι της Τροχαίας Αγίας Παρασκευής δίνουν περισσότερες από 50 κλήσεις που αφορούν παράνομη στάση και στάθμευση.
Τι καταγγέλλουν οι κάτοικοι
* Στην αρχή της οδού Πρ. Ηλία οι πεζόδρομοι που δημιουργήθηκαν έχουν γίνει πάρκινγκ.
* Η παιδική χαρά που βρίσκεται κοντά στο ξενοδοχείο «Ακροπόλ» έχει εδώ και πολύ καιρό εγκαταλειφθεί και έχει γίνει επικίνδυνη για όσα παιδιά συχνάζουν εκεί.
* Στο γεφυράκι της οδού Πολυδρόσου, το οποίο εξυπηρετεί καθημερινά μεγάλο αριθμό διερχομένων οχημάτων, δεν υπάρχει πεζοδρόμιο, με αποτέλεσμα οι διερχόμενοι πεζοί να περνούν ανάμεσα από τα αυτοκίνητα. Οπως εξηγούν οι περίοικοι, στο σημείο αυτό υπάρχει χώρος για να δημιουργηθεί ένας παράδρομος για το ασφαλές πέρασμα των πεζών.
* Καταστηματάρχες αλλά και κάτοικοι λένε ότι οι αφετηρίες των λεωφορείων στην οδό Κολοκοτρώνη επιβαρύνουν πολύ το κυκλοφοριακό πρόβλημα και υποβαθμίζουν την περιοχή.
* Οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι, ενώ τα απορριμματοφόρα του δήμου κάνουν καλή δουλειά, υπάρχει εν τούτοις πρόβλημα με τους οδοκαθαριστές, οι οποίοι αδυνατούν να καθαρίσουν επαρκώς τους δρόμους. Οπως επισημαίνει ο κ. Παττακός, για την αντιμετώπιση του προβλήματος της καθαριότητας ο δήμος προβλέπει την πρόσληψη 25 επιπλέον εργατών στην υπηρεσία καθαριότητας.
* Στο Πολύδροσο ο χώρος δίπλα στον Αγιο Αθανάσιο μένει ουσιαστικά αναξιοποίητος, ενώ, όπως λένε οι περίοικοι, εκεί θα μπορούσε να γίνει πάρκο πρασίνου.
* Τα μεγάλα έργα κατασκευής των οδών Σταυρού – Ελευσίνας και Ελευθέρας – Πεντέλης πρόκειται να επηρεάσουν αρνητικά το κυκλοφοριακό πρόβλημα της περιοχής.
Η ταυτότητα του δήμου
Πληθυσμός (Στοιχεία 1996): 75.158
Προβολή για το 1999: 100.909
Εκταση: 12.000 τετραγωνικά χλμ.
Εισόδημα
Νοικοκυριά: 24.894
Ως 200.000: 5.551
Από 200.000 ως 400.000: 9.728
400.000 και πάνω: 6.523
Δεν απαντούν: 3.092
Ιδιοκτησία ΙΧ
Χωρίς ΙΧ: 5.906
Ενα ΙΧ: 14.142
Δύο και άνω ΙΧ: 4.846
ΙΧ ανά 1.000 κατοίκους: 317
Νέες οικοδομικές άδειες το 1998
Κατοικίες: 103.000 τ.μ.
Επαγγ. χρήση: 52.000 τ.μ.
Θέσεις εργασίας
Πρωτογενής τομέας: 65
Δευτερογενής τομέας: 2.734
Τριτογενής τομέας: 17.519
Σύνολο 20.318
Στο Χαλάνδρι αντιστοιχούν 16 τετραγωνικά μέτρα πρασίνου ανά κάτοικο (στην Κηφισιά 20 τ.μ., ενώ στο Ν. Ψυχικό 6,5 τ.μ.).
Ο δήμος έχει συνολική έκταση 12.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Το Χαλάνδρι είναι κατά 85% οικιστική περιοχή αμιγούς κατοικίας και στο υπόλοιπο 15% συγκαταλέγονται βασικοί οδικοί άξονες που εξυπηρετούν πολλές επιχειρήσεις.
Το ένα στρέμμα γης κοστίζει περίπου 150 εκατ. δραχμές.
Σύμφωνα με τις δημοτικές αρχές, τουλάχιστον 200 οικογένειες ζουν σήμερα στο Χαλάνδρι κάτω από τα όρια της φτώχειας. Στον δήμο ζουν επίσης 400 πολύτεκνες οικογένειες.
Λειτουργούν: 4 παιδικοί σταθμοί, 1 βρεφονηπιακός, 16 δημοτικά σχολεία και αντίστοιχα νηπιαγωγεία, 7 γυμνάσια, 4 λύκεια και 7 τεχνικά επαγγελματικά εκπαιδευτήρια. Σε αυτά φοιτούν σε ποσοστό 20% παιδιά δημοτών και 80% παιδιά από άλλους δήμους.
Το ποσοστό επιτυχίας των μαθητών των δημόσιων σχολείων του Χαλανδρίου στις πανελλήνιες ήταν 48%.
Λειτουργούν 2 δημοτικές βιβλιοθήκες με 8.000 εγγεγραμμένα παιδιά-μέλη.
Λειτουργούν 2 κλειστά γυμναστήρια, ένα κλειστό κολυμβητήριο στο οποίο αθλούνται περίπου 5.000 παιδιά, 18 ελεύθεροι χώροι άθλησης και 2 γήπεδα ποδοσφαίρου.
Η Φιλαρμονική Ορχήστρα του δήμου δίνει δωρεάν μαθήματα μουσικής σε 200 παιδιά.
Αντιστοιχεί περίπου 1 υπάλληλος καθαριότητας ανά 1.300 κατοίκους.
Την ηλεκτρονική σελίδα του Δήμου Χαλανδρίου στο Internet, στη διεύθυνση www. otenet. gr/halandri, έχουν επισκεφθεί ως σήμερα 3.889 χρήστες του δικτύου.
Χρήσιμα τηλέφωνα
Δημαρχείο: 6800.000
Κέντρο Πληροφόρησης Πολιτών: 6814.492 – 6843.999
Δημοτικό Ιατρείο: 6894.444 – 6894.944
Αετοπούλειο Πολιτιστικό Ιδρυμα: 6820.464
Δημοτική Βιβλιοθήκη: 6801.654
Καθαριότητα: 6815. 251
Κέντρο Νεότητας: 6840.033
Αστυνομικό Τμήμα:
6812.023 – 6812.133
