Σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει την επιταχυνόμενη κλιματική κρίση, το ταξίδι αποκτά μια νέα, βαθύτερη διάσταση. Δεν αφορά πια μόνο την εναλλαγή εικόνων και τη σύντομη απόδραση από την καθημερινότητα, αλλά προβάλλει και ως μια επείγουσα γνωριμία με τα τελευταία «ανέγγιχτα» θαύματα της φύσης.

Οι «ύστατοι παράδεισοι», προορισμοί εύθραυστοι, μέρη όπου η μαγεία των οικοσυστημάτων και της άγριας ζωής διατηρείται ακόμα ζωντανή, βρίσκονται υπό άμεση απειλή. Οι φυσιολατρικές εκδρομές σε αυτούς τους τόπους δεν είναι διακοπές – είναι προσκυνήματα, μια ευκαιρία να γνωρίσουμε έναν κόσμο που ίσως σύντομα να υπάρχει μόνο στις φωτογραφίες και στις αναμνήσεις. Είναι πράξη μνήμης και αφύπνισης, καθώς γινόμαστε μάρτυρες μιας Γης που αγωνίζεται, αντιμέτωπη με ωκεανούς αδιαφορίας.

Perito Moreno

Εχει γίνει διάσημος για το πολυφωτογραφημένο φαινόμενο της περιοδικής κατάρρευσης τμημάτων του παγοφράγματός του στη λίμνη Αργεντινή. Ο Perito Moreno είναι ένας εντυπωσιακός παγετώνας στην Παταγονία της Αργεντινής, μέσα στο Εθνικό Πάρκο Los Glaciares. Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αποτελεί μία από τις πιο διάσημες και εύκολα προσβάσιμες παγομάζες στον κόσμο.

Εχει μήκος περίπου 30 χιλιομέτρων και το μέτωπό του φθάνει σε ύψος δεκάδων μέτρων πάνω από την επιφάνεια της λίμνης, δημιουργώντας ένα σχεδόν κάθετο «τείχος» πάγου. Το όνομα Perito Moreno τιμά τον αργεντινό εξερευνητή και γεωγράφο Φρανσίσκο Περίτο Μορένο, του οποίου το έργο στη χαρτογράφηση και την οριοθέτηση της Παταγονίας υπήρξε καθοριστικό για τη χώρα. Για δεκαετίες, σε αντίθεση με την πλειονότητα των παγετώνων της Αργεντινής που συρρικνώνονταν με ανησυχητικό ρυθμό, ο εν λόγω είχε σχετικά σταθερή έκταση, γεγονός που τον καθιστούσε αντικείμενο επιστημονικής μελέτης. Ομως τα τελευταία χρόνια οι μετρήσεις δείχνουν σημαντική επιτάχυνση της απώλειας πάγου, με την επιφάνειά του να χαμηλώνει αισθητά.

Η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση της χιονόπτωσης στην περιοχή διαταράσσουν την όποια ισορροπία μεταξύ συσσώρευσης και τήξης, οδηγώντας σε καθαρή απώλεια μάζας. Η υποχώρηση του Perito Moreno απειλεί τα υδάτινα αποθέματα και τη ροή των ποταμών και των λιμνών που εξαρτώνται από τον παγετώνα, γεγονός που δημιουργεί αλυσιδωτές επιπτώσεις σε οικοσυστήματα, τοπικές κοινωνίες και οικονομία.

Σήμερα, οι τουρίστες επισκέπτονται τον Perito Moreno κυρίως μέσω οργανωμένων εκδρομών από την κοντινή κωμόπολη Ελ Καλαφάτε. Από εκεί μεταφέρονται με λεωφορεία στο Εθνικό Πάρκο Los Glaciares – η απόσταση είναι περίπου 76 χιλιόμετρα. Στη συνέχεια περπατούν σε ειδικά διαμορφωμένες ξύλινες εξέδρες και ακολουθούν διαδρομές παρατήρησης που προσφέρουν πανοραμική θέα στο μέτωπο του παγετώνα, επιτρέποντας την παρακολούθηση της εντυπωσιακής κατάρρευσης πάγου χωρίς κίνδυνο.

Πολλές εκδρομές περιλαμβάνουν κρουαζιέρα στη λίμνη Αργεντινή για κοντινή θέαση του «παγομετώπου», ενώ οι πιο προχωρημένες επιλογές προσφέρουν πεζοπορία πάνω στον πάγο με εξοπλισμό και οδηγούς. Συνιστάται κράτηση εκ των προτέρων λόγω υψηλής ζήτησης. Ο καλύτερος τρόπος πρόσβασης στην Ελ Καλαφάτε είναι το αεροπλάνο, καθώς υπάρχουν συχνές πτήσεις από το Μπουένος Αϊρες. Από εκεί διοργανώνονται εκδρομές και σε άλλα φυσικά αξιοθέατα της Παταγονίας.

Μία από τις πιο δημοφιλείς είναι εκείνη στο μικρό ορεινό χωριό Ελ Τσαλτέν που απέχει περίπου 210 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στους πρόποδες του ορεινού συμπλέγματος Φιτζ Ρόι, μέσα στο Εθνικό Πάρκο Los Glaciares, χαρακτηρίζεται ως η «πρωτεύουσα του trekking της Αργεντινής» και αποτελεί ιδανική βάση για πεζοπορίες σε παγετώνες, λίμνες και γρανιτένιες κορυφές, όπως εκείνη του όρους Σέρο Τόρε.

Αεροφωτογραφία που απεικονίζει τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Υφαλο

Μεγάλος Κοραλλιογενής Υφαλος

Ενας κόσμος εκθαμβωτικών χρωμάτων, χιλιάδων ειδών ψαριών, θαλάσσιων χελωνών, καρχαριών και κοραλλιών. Σαν να βουτάς σε έναν πίνακα ζωγραφικής! Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Υφαλος (Great Barrier Reef) είναι ένας υποβρύχιος παράδεισος ζωτικής σημασίας για τη θαλάσσια ζωή. Στην περίπτωσή του, ο κίνδυνος αφορά πρωτίστως την εύθραυστη ισορροπία των κοραλλιών του, που διαταράσσεται από πολλαπλές απειλές, με την κλιματική κρίση να πρωτοστατεί.

Η άνοδος της θερμοκρασίας των ωκεανών προκαλεί τη λεύκανσή τους, οδηγώντας στον θάνατό τους. Την ίδια στιγμή, η οξίνιση των ωκεανών λόγω της απορρόφησης CO2 απειλεί τη δυνατότητα των κοραλλιών να χτίσουν τους σκελετούς τους.

Γεωργικά φυτοφάρμακα, βιομηχανικά απόβλητα και παράνομη αλιεία επιδεινώνουν την κατάσταση. Το 2023-2024 καταγράφηκε, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το σοβαρότερο επεισόδιο στην ιστορία, με απώλειες που έφτασαν το 1/3 ζωντανών κοραλλιών σε ορισμένες ζώνες, ενώ η συχνότητα τέτοιων γεγονότων αυξάνεται δραματικά. Οι τουρίστες μπορούν να επισκεφθούν τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Υφαλο κυρίως από τις πόλεις Κερνς ή Πορτ Ντάγκλας στο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, μέσω οργανωμένων ημερήσιων ή πολυήμερων εκδρομών με σκάφη ή υδροπλάνα. Μπορούν να κάνουν snorkeling, scuba diving ή glass-bottom boat tours στους εξωτερικούς υφάλους.

Μπορούν επίσης να διαμείνουν σε νησιά, όπως το Χέρον και το Λέιντι Ελιοτ, όπου λειτουργούν κομψά eco-resorts. Η καλύτερη εποχή για ταξίδι στην περιοχή είναι μεταξύ Μαΐου και Νοεμβρίου.

Οι ελέφαντες μοιάζουν εξοικειωμένοι με τους τουρίστες στο Εθνικό Πάρκο του Σερενγκέτι

Εθνικό Πάρκο Σερενγκέτι – Νγκορονγκόρο  

Εδώ η απειλή είναι πολυμέτωπη, ένας συνδυασμός ανθρωπογενών πιέσεων, κλιματικής αλλαγής και παράνομων δραστηριοτήτων που διαταράσσουν τη μετανάστευση άγριας ζωής και την ισορροπία του βιότοπου. Ωστόσο τα οικοσυστήματα της περιοχής Σερενγκέτι και του κρατήρα Νγκορονγκόρο στην Ανατολική Αφρική εξακολουθούν να φιλοξενούν ένα από τα τελευταία μεγάλα χερσαία θεάματα του πλανήτη.

Πρόκειται για τη Μεγάλη Μετανάστευση, την ετήσια κυκλική πορεία περίπου 1.000 χιλιομέτρων στην οποία συμμετέχουν πάνω από 1,5 εκατομμύρια γκνου, ζέβρες και γαζέλες – ακολουθούμενα για ευνόητους λόγους από λιοντάρια, ύαινες και τσιτάχ –
σε μια αέναη αναζήτηση τροφής. Ο κρατήρας Νγκορονγκόρο είναι μια «Κιβωτός του Νώε» που κλείνει σχεδόν όλα τα είδη της αφρικανικής πανίδας μέσα στα όριά του. Ο τουρισμός υψηλής αξίας και χαμηλού περιβαλλοντικού αντικτύπου είναι το κλειδί για την επιβίωση της περιοχής, καθώς όχι μόνο βοηθά τους ντόπιους να κερδίσουν τα προς το ζην, αλλά χρηματοδοτεί και τον αγώνα για την αντιμετώπιση της λαθροθηρίας και τη διατήρηση των οικοτόπων. Την περιοχή επισκέπτονται κυρίως οργανωμένα γκρουπ.

Αεροδρόμια εισόδου είναι το Kilimanjaro International Airport και το Arusha Airport. H μετακίνηση γίνεται κυρίως με οχήματα 4×4. Tα γραφεία που δραστηριοποιούνται εκεί οργανώνουν φωτογραφικά σαφάρι (κατά κανόνα μηχανοκίνητα για λόγους ασφαλείας) με αυστηρούς κανόνες και με διαμονή σε καταλύματα με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα. Τα balloon safari (πτήσεις με αερόστατα) είναι πολύ εντυπωσιακά και δημοφιλή. Η περίοδος μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου είναι η πιο κατάλληλη για να παρακολουθήσετε τη Μεγάλη Μετανάστευση.

Μια πολική αρκούδα που δεν φαίνεται να ενοχλείται ιδιαίτερα από την ανθρώπινη παρουσία, κάπου στον Αρκτικό Κύκλο.

Εθνικό Καταφύγιο Αγριας Ζωής της Αρκτικής  

Ενας αχανής, ανέγγιχτος τόπος όπου κυριαρχεί η τούνδρα. Η πανίδα στο Εθνικό Καταφύγιο Αγριας Ζωής της Αρκτικής (Arctic National Wildlife Refuge – ANWR) στη Βορειοανατολική Αλάσκα περιλαμβάνει πολικές αρκούδες, καριμπού, αρκτικές αλεπούδες και θαλάσσιους ίππους. Η θέα του Βόρειου Σέλαος σε αυτό το παγωμένο και σιωπηλό τοπίο είναι ένα απαράμιλλο θέαμα.

Ωστόσο η Αρκτική, εκτός από περιοχή ιδιαίτερης, εξωπραγματικής ομορφιάς, είναι και η περιοχή του πλανήτη που θερμαίνεται με τον ταχύτερο ρυθμό – πολύ πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Προβάλλει λοιπόν ως ένα από τα πιο άγρια, παρθένα και, ταυτόχρονα, πιο ευάλωτα οικοσυστήματα. Μεταξύ άλλων, η απώλεια του θαλάσσιου πάγου απειλεί άμεσα την επιβίωση της πολικής αρκούδας, του ζώου που κάθε επισκέπτης στην περιοχή ονειρεύεται να δει – από μεγάλη, εννοείται, απόσταση.

Οι τουρίστες φθάνουν στο πάρκο με ελαφρά αεροσκάφη από κοντινές κοινότητες, καθώς δεν υπάρχουν δρόμοι. Τα οργανωμένα ταξίδια των 6-10 ημερών είναι ιδιαίτερα ακριβά (η τιμή τους ξεκινά από 2.500 ευρώ αλλά συχνά ξεπερνά τις 6.000 ευρώ). Συνήθως περιλαμβάνουν πεζοπορίες στην αλπική τούνδρα, ράφτινγκ, καγιάκ και παρατήρηση άγριας ζωής – οι περιοχές πρόσβασης αλλάζουν ανάλογα με την εποχή και τα επίπεδα πάγου. Μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου, δηλαδή τους μήνες με το εικοσιτετράωρο φως (Midnight Sun), ο θαλάσσιος πάγος υποχωρεί, επιτρέποντας την πρόσβαση σε δύσβατες παράκτιες περιοχές, και η τούνδρα ανθίζει.

Εθνικό Πάρκο Βιρούνγκα, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό

Εθνικό Πάρκο Βιρούνγκα 

Οι ένοπλες συγκρούσεις ανάμεσα σε ομάδες όπως οι M23 και ADF με τον στρατό του Κονγκό, η παράνομη θήρα και η αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων που οδηγεί σε απώλεια βιοποικιλότητας είναι οι παράγοντες που έχουν μετατρέψει το Εθνικό Πάρκο Βιρούνγκα (Virunga National Park) της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό σε έναν δυσπρόσιτο, επικίνδυνο και ταυτόχρονα «εύθραυστο» προορισμό.

Οι άνδρες των M23 και ADF ελέγχουν και εκμεταλλεύονται μεγάλα τμήματα του πάρκου χρησιμοποιώντας το ως κρησφύγετο, από το οποίο εξορμούν για επιθέσεις, απαγωγές και λεηλασίες. Η παράνομη εξόρυξη μετάλλων συμβάλλει στη ρύπανση και στον κατακερματισμό πολύτιμων οικοτόπων, ενώ η κλιματική αλλαγή έρχεται για να ολοκληρώσει την καταστροφή. Οι τουριστικές δραστηριότητες έχουν ουσιαστικά παύσει τα τελευταία χρόνια. Οι λίγοι τολμηροί που έχουν καταφέρει να ταξιδέψουν στην περιοχή, κυρίως για να «συναντήσουν» τους υπό εξαφάνιση γορίλες της, για να ανέβουν στο ηφαίστειο Νιραγκόνγκο ή για να κάνουν boat safari στη λίμνη Κίβου για την παρατήρηση ιπποποτάμων, έχουν διαβιώσει σε αρκετά δύσκολες συνθήκες, πάντα με ένοπλη συνοδεία. Εμπειρία υψηλού ρίσκου, που δύσκολα συνιστάται ακόμα και σε έμπειρους ταξιδιώτες.

Απέραντες εκτάσεις με νερό και δέντρα στο δάσος του Αμαζονίου, που εκτείνεται σε τρεις χώρες

Δάσος Αμαζονίου

Η μεγαλύτερη τροπική ζούγκλα του κόσμου, μια ασύγκριτη δεξαμενή βιοποικιλότητας που συμβάλλει αποφασιστικά στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, στέλνει σήμα κινδύνου εδώ και πολλές δεκαετίες. Η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου (για γεωργία και κτηνοτροφία) σε συνδυασμό με την ξηρασία που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή απειλούν να μετατρέψουν μεγάλα τμήματα με πυκνή βλάστηση σε σαβάνα. Οι τεράστιες πυρκαγιές έρχονται να ολοκληρώσουν το κακό, με εκείνες που ξέσπασαν το 2024 να καταγράφονται ως οι πιο καταστροφικές των τελευταίων είκοσι ετών.

Παρά τα προβλήματα, το τεράστιο τροπικό δάσος του Αμαζονίου εξακολουθεί να είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός, με τους επισκέπτες να φθάνουν ως εκεί μέσω πτήσεων σε πόλεις-πύλες, όπως η Μανάους (Βραζιλία), η Ικίτος (Περού) ή η Λετίσια (Κολομβία). Στη συνέχεια συμμετέχουν σε οργανωμένα σαφάρι με πλοία/βάρκες για πρόσβαση στη ζούγκλα, καθώς δεν υπάρχουν δρόμοι. Το πακέτο συχνά περιλαμβάνει την επίσκεψη σε φυλές που ζουν στην περιοχή, ψάρεμα, νυχτερινές βόλτες για την παρατήρηση της άγριας ζωής και άλλες δραστηριότητες. Συνήθως, και σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμόδιων φορέων και γιατρών, συνιστώνται εμβόλια για τον κίτρινο πυρετό, την ηπατίτιδα Α/Β και άλλες ασθένειες. Η περίοδος από τον Ιούλιο ως τον Δεκέμβριο είναι η πιο ευνοϊκή για όποιον ονειρεύεται μερικές ημέρες μέσα στη ζούγκλα.

Η θάλασσα χρόνο με τον χρόνο καταπίνει το εξωτικό Τουβαλού, με τις προβλέψεις για την τύχη του να είναι εξαιρετικά δυσοίωνες

Τουβαλού

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι ο μεγαλύτερος και πιο άμεσος κίνδυνος για το μικρό νησιωτικό κράτος στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το Τουβαλού αποτελείται από πέντε κοραλλιογενείς ατόλες και τέσσερα νησιά, με το μεγαλύτερο υψόμετρο να είναι μόλις 4,6 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Εκτιμάται ότι μέχρι το 2100 μπορεί να έχει χαθεί ως και το 95% της ξηράς του.

Ηδη δύο από τις εννέα ατόλες έχουν υποστεί σοβαρή διάβρωση ή έχουν συρρικνωθεί σημαντικά. Εύλογα πολλοί κάτοικοί του έχουν υποβάλει αίτημα για να ενταχθούν σε πρόγραμμα κλιματικής βίζας προκειμένου να μεταναστεύσουν στην Αυστραλία. Αν και θεωρείται ένα από τα λιγότερο επισκέψιμα νησιά παγκοσμίως, το Τουβαλού εξακολουθεί να υποδέχεται τουρίστες που φθάνουν ως εκεί με εβδομαδιαίες πτήσεις της Fiji Airways από τη Σούβα, πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη των νησιών Φίτζι.

Η ξηρή περίοδος μεταξύ Μαΐου και Νοεμβρίου είναι η καλύτερη για να απολαύσει κανείς τις παραλίες, να βουτήξει στους κοραλλιογενείς υφάλους και στη λιμνοθάλασσα της ατόλης Φουναφούτι και να ζήσει μια εμπειρία διαφορετική από εκείνη που προσφέρει ο μαζικός τουρισμός.

Κάκτοι πάνω στην πέτρα, τοπίο τραχύ αλλά όμορφο, στα μακρινά νησιά Γκαλάπαγκος

Νησιά Γκαλάπαγκος 

Ενα αρχιπέλαγος 13 κύριων ηφαιστειακών νησιών, 6 μικρότερων και δεκάδων βραχονησίδων στον Ειρηνικό Ωκεανό, περίπου 600 ναυτικά μίλια (1.100 χλμ.) δυτικά του Ισημερινού (Εκουαδόρ). Αυτά είναι τα νησιά Γκαλάπαγκος, γνωστά ως ένα «ζωντανό εργαστήριο εξέλιξης», δεδομένου ότι αποτελούν ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον, όπου μπορεί κανείς να παρατηρήσει την εξέλιξη των ειδών – η έννοια αυτή καθιερώθηκε κυρίως λόγω του Κάρολου Δαρβίνου, ο οποίος επισκέφθηκε τα νησιά το 1835 και οι παρατηρήσεις του αποτέλεσαν τη βάση για τη διατύπωση της θεωρίας της Φυσικής Επιλογής. Η τεράστια απόσταση των νησιών από την πιο κοντινή στεριά εμπόδισε τα είδη από την ηπειρωτική χώρα να φθάσουν εύκολα σε αυτά.

Οσα όμως το κατάφεραν βρέθηκαν σε ένα νέο περιβάλλον χωρίς φυσικούς θηρευτές και ανταγωνιστές και αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στις μοναδικές συνθήκες του κάθε νησιού. Λόγω της εξέλιξής τους σε συνθήκες απομόνωσης, το 90% των ερπετών και το 20% των θαλάσσιων ειδών είναι ενδημικά, δηλαδή υπάρχουν μόνο στα Γκαλάπαγκος και πουθενά αλλού στον κόσμο.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι γιγάντιες χελώνες (κάθε νησί είχε το δικό του υποείδος, με διαφορετικό σχήμα καβουκιού, αν και κάποια έχουν εξαφανιστεί), τα θαλάσσια ιγκουάνα και οι κορμοράνοι, οι μοναδικοί στον κόσμο που δεν μπορούν να πετάξουν! Τα νησιά Γκαλάπαγκος, παρόλο που αποτελούν ένα από τα πιο αυστηρά προστατευόμενα εθνικά πάρκα στον κόσμο, αντιμετωπίζουν πολλαπλές απειλές που θέτουν σε κίνδυνο τα μοναδικά ενδημικά είδη τους και την ισορροπία του οικοσυστήματος.

Οι κυριότερες προέρχονται από τον συνδυασμό ανθρωπογενών πιέσεων και κλιματικής αλλαγής. Μεταξύ άλλων, τα τελευταία χρόνια τα θαλάσσια ιγκουάνα πεθαίνουν μαζικά από την πείνα, καθώς τα φύκια που τρώνε εξαφανίζονται όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία του νερού. Την ίδια στιγμή η απορρόφηση CO2 από τους ωκεανούς δυσκολεύει τα κοράλλια και τα μαλάκια να δημιουργήσουν τους ασβεστολιθικούς σκελετούς τους.

Η ευρύτερη θαλάσσια περιοχή αποτελεί χώρο παράνομης αλιείας κυρίως καρχαριών, τους οποίους σκοτώνουν για τα πτερύγιά τους. Στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τα Γκαλάπαγκος, η κυβέρνηση του Ισημερινού και η Διεύθυνση του Εθνικού Πάρκου Γκαλάπαγκος θέτουν αυστηρούς κανόνες και περιορισμούς στους επισκέπτες.

Οι τουρίστες φθάνουν στην περιοχή με πτήσεις από το Κίτο ή το Γκουαγιακίλ του Εκουαδόρ. Ενας δημοφιλής τρόπος προσέγγισης των νησιών είναι η κρουαζιέρα από το Εκουαδόρ. Οποιος όμως θέλει να σχεδιάσει ένα τέτοιο ταξίδι θα πρέπει να έχει κάνει κράτηση πολλούς μήνες πριν, καθώς έχει τεθεί το όριο των 250.000 επισκεπτών ανά έτος.

Η ηθική του ταξιδιού

Είναι ωραία και συγκινητικά αυτού του είδους τα ταξίδια. Ομως, η επίσκεψη σε αυτούς τους «τελευταίους παραδείσους» εγείρει και ένα κρίσιμο ερώτημα: μήπως η παρουσία μας επιταχύνει την καταστροφή τους;

Η απάντηση βρίσκεται στον ηθικό, αειφόρο τουρισμό. Αν λοιπόν σχεδιάζετε ένα τέτοιο μακρινό και οικολογικά υπεύθυνο ταξίδι, ενημερωθείτε για τους κινδύνους αλλά και τους τοπικούς κανόνες. Μην αφήνετε πίσω σας ίχνη της παρουσίας σας, φροντίστε ώστε το πέρασμά σας να είναι όσο γίνεται πιο διακριτικό και «αθόρυβο».

Σεβαστείτε την άγρια ζωή και παρατηρήστε την από απόσταση. Τέλος, επιλέξτε ταξιδιωτικά γραφεία και (οικολογικά) καταλύματα που απασχολούν την τοπική κοινωνία. Τα χρήματά σας – γιατί όλα αυτά τα ταξίδια είναι ακριβά – μπορούν και πρέπει να γίνουν εργαλείο προστασίας, όχι καταστροφής.