Ολο και περισσότερες εταιρείες διατηρούν στη θέση τους τούς ηλικιωμένους επικεφαλής τους, ή, αναζητώντας τους επόμενους, προσπερνούν μια ολόκληρη γενιά. Οταν πρόκειται για την κορυφή της εταιρικής ιεραρχίας (τις στελεχικές θέσεις «C-suite»), η γενιά Χ κινδυνεύει να επιβεβαιώσει το προσωνύμιο της «ξεχασμένης γενιάς». Ολο και περισσότεροι baby boomers συνεχίζουν να εργάζονται πέρα από την παραδοσιακή ηλικία συνταξιοδότησης.

Και όταν τελικά είναι έτοιμοι να παραδώσουν τη σκυτάλη, είναι οι millennials που θα απλώσουν το χέρι να την πάρουν. Το φαινόμενο παρατηρείται ήδη σε όλο και περισσότερες εταιρείες. Από τις εταιρείες του δείκτη Russell 3000, το 41,5% των διευθυνόντων συμβούλων είναι τουλάχιστον 60 ετών, αυξημένο από 35,1% το 2017. Την ίδια περίοδο, το ποσοστό των CEOs που βρίσκονται στην ηλικιακή ομάδα των 30-40 ετών αυξήθηκε ελαφρώς, από 13,8% σε 15,1%, σύμφωνα με έρευνα των Conference Board και ESGAUGE.

Αυτό αφήνει στη γενιά X (δηλαδή σε όσους γεννήθηκαν μεταξύ 1965 και 1980) λιγότερες ευκαιρίες να κατακτήσουν τις ανώτερες ηγετικές θέσεις. Οκτώ χρόνια πριν, το 51,1% των CEOs ήταν στη δεκαετία των πενήντα τους. Σήμερα, το ποσοστό αυτό έχει πέσει στο 43,4%.

Πολλοί από αυτούς πίστευαν ότι αν δούλευαν σκληρά θα ερχόταν και η σειρά τους. Ωστόσο, καθώς φτάνουν στο σημείο που παραδοσιακά θεωρείται η κορυφαία ηλικία για ανάληψη C-level ρόλων, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις είτε κρατούν τους μεγαλύτερους σε ηλικία επικεφαλής είτε προσπερνούν μια γενιά, αναζητώντας κατευθείαν ηγετικά στελέχη στην επόμενη.

Το φαινόμενο του «αλτήρα»

«Αρχίζουμε να βλέπουμε το φαινόμενο του “αλτήρα” (barbell phenomenon) στον ρόλο του CEO, όπου η γενιά Χ πιέζεται από τις δύο πλευρές» λέει ο Ματέο Τονέλο, επικεφαλής του Τμήματος Ανάλυσης και Αξιολόγησης στην Conference Board. Ισως φαίνεται να βγάζει νόημα ότι οι εργαζόμενοι που αποκαλούνταν «τεμπέληδες» στα νιάτα τους φτάνουν σπανιότερα στην κορυφή, αν και ο Τονέλο σημειώνει πως το θέμα δεν είναι ότι οι επιχειρήσεις δεν έχουν εμπιστοσύνη στους εκπροσώπους της γενιάς X. Το πρόβλημα είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα κακού timing.

Αντιμέτωπες με την πανδημία, την ύφεση και προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες τα τελευταία χρόνια, οι εταιρείες εκτίμησαν ιδιαίτερα την εμπειρία των boomers. Τώρα, κάποιες στρέφονται στους millennials για να ηγηθούν στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Οι εκπρόσωποι της γενιάς X, ειδικά όσοι πλησιάζουν τα 60, ίσως έχασαν το παράθυρο ευκαιρίας.

Αδιέξοδο εν όψει

Το πιο σκληρό είναι ότι πολλοί εκπρόσωποι της γενιάς X δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει πως βρίσκονται σε αδιέξοδο. «Ενας τύπος ανθρώπου που συναντώ συνέχεια στη δουλειά μου είναι ο “υπό αναμονή διευθυντής”» λέει ο Σον Κόουλ, πρόεδρος της Cowen Partners Executive Search. «Ο υπό αναμονή διευθυντής πιστεύει ότι όταν συνταξιοδοτηθεί το αφεντικό του, θα πάρει τη θέση. Πολλοί πρόκειται να απογοητευτούν». Οι πιο ευάλωτοι είναι όσοι βρίσκονται ανάμεσα σε νεότερους boomers και φιλόδοξους, δυναμικούς millennials με ηλικία στο πάνω όριο της πληθυσμιακής αυτής ομάδας.

Ας πούμε ότι είστε 55 ετών, έμπιστο στέλεχος, με έναν προστατευόμενο 44 ετών και CEO 63 ετών. Αν το αφεντικό παραμείνει άλλα πέντε χρόνια, το διοικητικό συμβούλιο θα μπει στον πειρασμό να επιλέξει όχι εσάς αλλά τον νεότερο υποψήφιο.

Φωτεινό σημείο για τα στελέχη της γενιάς Χ αποτελεί το ότι οι εταιρείες όπου υπάρχει παρουσία επενδυτικών κεφαλαίων εξακολουθούν να θέλουν να τους προσλάβουν, λέει ο Μπο Μπουρτς, CEO της Human Capital Solutions. Κάποιο επενδυτικό fund που σκοπεύει να αποεπενδύσει μέσα σε τρία-πέντε χρόνια συνήθως επιθυμεί έναν έμπειρο μάνατζερ για σύντομη θητεία. Ενα στέλεχος με ηλικία 50 και κάτι συχνά ταιριάζει ιδανικά σε αυτό το προφίλ. Αντίθετα, σε άλλα περιβάλλοντα, τα στελέχη της γενιάς X μένουν συχνά κολλημένα σε ρόλους «Νο 2». Πρέπει να δώσουν μάχη για να πείσουν τα διοικητικά συμβούλια, τα οποία θέλουν ανερχόμενα αστέρια με σπουδαίες ιδέες, ότι είναι σε θέση να μετασχηματίσουν την εταιρεία για την επόμενη δεκαετία.

«Υπάρχει μια προκατάληψη υπέρ των νεότερων, “φτιαγμένων για το μέλλον” ηγετών – ακόμα κι αν οι εκπρόσωποι της γενιάς X έχουν τα πραγματικά προσόντα» λέει ο Μπουρτς.

Ο Μπράιαν Μπουκάλεφ πέρασε όλη την 34χρονη καριέρα του στη Majestic Steel USA, της οποίας τον ιδρυτή, έναν baby boomer, διαδέχθηκε ο γιος του, ένας millennial. Ο Μπουκάλεφ, ο οποίος τώρα είναι 56 ετών, έχει οργώσει επί δεκαετίες τις ΗΠΑ, ταξιδεύοντας παντού από την Τζόρτζια όπου κατοικεί, για να συναντά πελάτες. Αν και ξεκίνησε ως βοηθός πωλήσεων και πλέον είναι αντιπρόεδρος στρατηγικών πωλήσεων, κάποιες φορές ένιωσε παραγκωνισμένος. «Με απασχολούσε μέχρι πρόσφατα το “γιατί δεν με επέλεξαν για εκείνο ή για το άλλο”» λέει ο ίδιος.

Οι πρόεδροι των ΗΠΑ

Πιστεύει ότι οι εκπρόσωποι της γενιάς X συχνά θεωρούνται περισσότερο τακτικιστές παρά οραματιστές. Σημειώνει μάλιστα ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν εκλέξει ποτέ πρόεδρο από τη γενιά Χ και αμφιβάλλει αν αυτό θα συμβεί ποτέ. Οι boomers έχουν κερδίσει τις οκτώ από τις εννέα τελευταίες εκλογές – ο Τζο Μπάιντεν ανήκει στην προ-boomer, λεγόμενη «σιωπηλή γενιά» –, ενώ οι βασικοί υποψήφιοι για το 2028 είναι κυρίως millennials.

Ο Μπουκάλεφ λέει πως πλέον εκτιμά το ότι έχει χρόνο για τα χόμπι του, τα οποία πιθανώς θα έπρεπε να εγκαταλείψει αν ανέβαινε πιο ψηλά στην εταιρική ιεραρχία. Τον βοηθά επίσης το ότι θεωρεί τον millennial προϊστάμενό του άξιο για τη θέση. Ωστόσο, ο Μπουκάλεφ, που μεγάλωσε επιστρέφοντας από το σχολείο σε ένα άδειο σπίτι, θεωρεί ότι η αυτάρκεια των εκπροσώπων της γενιάς X είναι υποτιμημένη. Η λεγόμενη «γενιά με το κλειδί στον λαιμό» – ονομάστηκε έτσι επειδή μεγάλωσε σε εποχή που οι μητέρες εισέρχονταν μαζικά στην αγορά εργασίας και τα παιδιά επέστρεφαν μόνα τους στο σπίτι – δεν χρειάζεται κάποιον να της κρατά το χέρι.

Αυτή η άνεση που έχουν οι εκπρόσωποί της με το να εργάζονται χωρίς επίβλεψη είναι ίσως πιο πολύτιμη στην αβέβαιη εποχή της τεχνητής νοημοσύνης απ’ ό,τι η ψηφιακή εγγραμματοσύνη των millennials, λέει η Μέγκαν Γκέρχαρντ, ιδρύτρια της Gentelligence, που συμβουλεύει εταιρείες στη διαχείριση πολυγενεακών ομάδων. Αν η τεχνητή νοημοσύνη είναι η μεγαλύτερη αναταραχή στον χώρο εργασίας μετά το Internet, τότε οι εκπρόσωποι της γενιάς X που επέζησαν της προηγούμενης επανάστασης μπορούν να αποτελέσουν δύναμη σταθερότητας, υποστηρίζει. «Η στάση τους είναι: “Bρήκα την άκρη τότε, θα τη βρω και τώρα”» λέει η Γκέρχαρντ, μέλος και η ίδια της γενιάς X.

Και αυτό είναι ίσως ένα αξιοπρεπές σημείο αυτοπλασαρίσματος κάθε φιλόδοξου στελέχους για το οποίο η δημογραφική πραγματικότητα… δαγκώνει.