Μειώσεις φόρων και στοχευμένες παροχές στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του κρατικού προϋπολογισμού εξετάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προκειμένου κάποια από τα μέτρα αυτά να εφαρμοστούν εντός του 2025 και άλλα από το επόμενο έτος και μετά.
Ωστόσο, βαρόμετρο για το πότε θα ανακοινωθούν και, το σημαντικότερο, πότε τελικά θα ισχύσουν συγκεκριμένα μέτρα για μισθωτούς, συνταξιούχους, επαγγελματίες, αγρότες και ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι ο χρόνος διεξαγωγής των εθνικών εκλογών. Αν τελικά ο Πρωθυπουργός αποφασίσει να προσφύγει σε κάλπες νωρίτερα από το 2027, τότε είναι σίγουρο ότι οι όποιες αποφάσεις φοροελαφρύνσεων, και όχι μόνο, θα επισπευσθούν.
Αμυντικές δαπάνες
Το εύρος των μέτρων θα εξαρτηθεί από την αύξηση των εσόδων του προϋπολογισμού, την περαιτέρω περιστολή της φοροδιαφυγής αλλά και το πώς θα εφαρμοστεί η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Πρόσφατα δεσμεύτηκε δημοσίως ότι θα προχωρήσει την εν λόγω διαδικασία η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν.
Από μια πρώτη ανάγνωση το ετήσιο «κέρδος» για τον κρατικό προϋπολογισμό μπορεί να είναι της τάξεως του 1 δισ. ευρώ, δηλαδή να μπορέσει η κυβέρνηση να προχωρήσει σε παροχές χωρίς να ταράξει τα νερά του ελλείμματος και του χρέους. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί την περίοδο του κορωνοϊού με τα διάφορα επιδόματα και τις έκτακτες παροχές που δίνονταν σε πολίτες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις.
Εκτακτες ανάγκες
Οπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη στο «Βήμα της Κυριακής», θα μπορούσε μέρος των χρημάτων που θα εξασφαλιστούν από τη ρήτρα διαφυγής των αμυντικών δαπανών να πάνε για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους (ιδιαίτερα του ρεύματος) αλλά και να καλύψει έκτακτες ανάγκες ευάλωτων νοικοκυριών στο τέλος του χρόνου.
Ομως, εκτός από την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής που θα δώσει «ανάσα» στον προϋπολογισμό, υπάρχει και ένα ακόμη όπλο στη φαρέτρα του υπουργείου Οικονομικών, και δεν είναι άλλο από τα μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής όπου κάθε μήνα αποδίδουν ακόμη περισσότερο.
Δεν είναι τυχαίο ότι πλέον στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών μελετούν φοροελαφρύνσεις οι οποίες μπορεί να ισχύσουν από εφέτος και όχι από το 2026, όπως αρχικώς είχαν δηλώσει αρμοδίως και δημοσίως.
Οι συντελεστές
Οσον αφορά τις αλλαγές στη φορολογία, ήδη έχει ανοίξει η κουβέντα για τους συντελεστές που επιβαρύνουν μισθωτούς, συνταξιούχους, επαγγελματίες, αγρότες, με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος να παραμένει η ίδια από τα εισοδήματα του 2020 και ούτε να έχει τιμαριθμοποιηθεί ούτε να έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, που δεν είναι άλλα από τη ραγδαία αύξηση των εσόδων του κράτους από την πάταξη της φοροδιαφυγής.
Το 3ο Φόρουμ
Ενδεικτικό του πόσο έχει βελτιωθεί η εικόνα στο μέτωπο της φοροδιαφυγής είναι τα πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο 3ο Φόρουμ για την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη που πραγματοποιήθηκε στα μέσα της εβδομάδας στην Αλεξανδρούπολη από τη City Hub Events του ομίλου Alter Ego και την Tsomokos Communication με στρατηγικό συνεργάτη την Περιφέρεια.
Περιγράφοντας τη μεγάλη πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής χάρη στον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο κ. Πιτσιλής ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «το myDATA έχει ήδη ένα σημαντικό αποτύπωμα στη μάχη αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής με 3,6 εκατομμύρια συναλλαγών, 1,5 εκατομμύρια επιχειρήσεις και τη προσυμπλήρωση των δηλώσεων ΦΠΑ. Εχουμε καταφέρει να μειώσουμε το κενό ΦΠΑ, που είναι ο ευρωπαϊκός δείκτης για το ύψος της φοροδιαφυγής, από το 29% όπου βρισκόταν το 2017 σε 13,7% σήμερα, και στόχος μας είναι να φτάσουμε στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δηλαδή στο 5%, το 2029». Αυτό εφόσον συμβεί σημαίνει ότι τα έσοδα του κράτους θα αυξηθούν με τέτοιους ρυθμούς που θα μπορεί η πολιτεία να λάβει αποφάσεις για μειώσεις φόρων αλλά και εισφορών.
Επιδόσεις
Αξίζει να τονιστεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του Ιανουαρίου παρουσίασε υπέρβαση κατά 600 εκατ. ευρώ από τον στόχο του προϋπολογισμού. Στην επίδοση αυτή συνέβαλε η υπέρβαση κατά 400 εκατ. ευρώ των δημοσίων εσόδων. Το πρωτογενές πλεόνασμα του Ιανουαρίου ανήλθε σε 2 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πλεόνασμα 1,4 δισ. ευρώ. Στο ίδιο διάστημα τα έσοδα ανήλθαν στα 5,974 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 7,3% έναντι του στόχου.
Πάντως, μεταξύ των μέτρων που βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων και το πιθανότερο είναι να τα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της επόμενης ΔΕΘ (εκτός αν προκύψουν νωρίτερα πολιτικές εξελίξεις και προκηρύξει εκλογές) είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων για όσους έχουν ετήσια εισοδήματα άνω των 10.000 ευρώ, ενώ εξετάζεται και η διαμόρφωση περισσότερων κλιμακίων προκειμένου να υπάρξει καλύτερη κατανομή των φορολογικών βαρών.
Οι κερδισμένοι
Από τις αλλαγές στη φορολογία του 2026 θα ωφεληθούν λόγω μειωμένης παρακράτησης φόρου οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι που θα δουν από τον Ιανουάριο του 2026 αύξηση του μισθού ή της σύνταξης, εφόσον η νέα κλίμακα εφαρμοστεί από το επόμενο έτος, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι εισοδηματίες θα πρέπει να περιμένουν την υποβολή της φορολογικής δήλωσης του 2027 (εισοδήματα 2026).
Δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται η σταδιακή μείωση έως 30% των τεκμηρίων διαβίωσης, ενώ παραμένει στο τραπέζι η μείωση του ΕΝΦΙΑ, εφόσον προχωρήσει το σχέδιο για αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του και παγώσουν προσωρινά οι αντικειμενικές αξίες.
Οσον αφορά τις μειώσεις συντελεστών Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, εκεί η κυβέρνηση λέει όχι σε οριζόντιες μειώσεις αλλά ναι σε ελαφρύνσεις σε συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες.
Σενάρια
Τα αναδρομικά των συνταξιούχων
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ανοίξει και το ζήτημα των αναδρομικών των συνταξιούχων για εκείνους που είχαν ακούσει τις προτροπές της πολιτικής ηγεσίας και δεν είχαν προσφύγει στις δικαστικές αρχές για να τα διεκδικήσουν.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής» αμέσως μετά τον επικείμενο ανασχηματισμό που ενδεχομένως να πραγματοποιηθεί λίγες ημέρες μετά την ορκωμοσία του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, θα εξεταστούν όλα τα σενάρια και το τι τελικά μπορεί να επιστρέψει το κράτος σε όλους εκείνους που δεν έχουν κάνει προσφυγή αλλά επί τους ουσίας δικαιούνται να λάβουν τα δώρα των επικουρικών και κύριων συντάξεων του 11μήνου Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 αλλά και τις όποιες περικοπές έχουν υποστεί στις επικουρικές συντάξεις τους.
Το συνολικό κόστος για τον προϋπολογισμό αν αποφασίσει η κυβέρνηση να επιστρέψει όλα σε όλους είναι περίπου 1,5 δισ. ευρώ, ενώ αν δώσει μόνο τα κομμένα δώρα των επικουρικών είναι περίπου 200 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς.
