Σαφές και ενιαίο μήνυμα προς τη Μόσχα εξέπεμψαν οκτώ χώρες της βόρειας και ανατολικής Ευρώπης, δηλώνοντας ότι η Ρωσία συνιστά «την πιο σημαντική, άμεση και μακροπρόθεσμη απειλή» για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρωατλαντική περιοχή. Φινλανδία, Σουηδία, Εσθονία, Λετονία, Πολωνία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Λιθουανία υπέγραψαν κοινό ανακοινωθέν μετά τη σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο Ελσίνκι, με αντικείμενο την άμυνα της ανατολικής πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Άμεση προτεραιότητα» η ενίσχυση της ανατολικής πλευράς της ΕΕ
Στο κοινό κείμενο, οι ηγέτες των οκτώ κρατών υπογραμμίζουν ότι η υπεράσπιση της ανατολικής πτέρυγας της Ευρώπης πρέπει να αποτελέσει άμεση πολιτική και στρατηγική προτεραιότητα. «Η Ρωσία παραμένει απειλή σήμερα, αύριο και στο άμεσο μέλλον», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Φινλανδός πρωθυπουργός Πέτερι Όρπο, δίνοντας τον τόνο μιας συζήτησης που κινήθηκε ξεκάθαρα στη λογική της αποτροπής και της ετοιμότητας.
Οι συμμετέχουσες χώρες ζητούν μια «επιχειρησιακή, συντονισμένη και πολυτομεακή προσέγγιση», με έμφαση στην ενίσχυση των δυνατοτήτων για χερσαίες μάχες, την άμυνα έναντι μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και την αεροπορική και πυραυλική άμυνα. Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην προστασία των εξωτερικών συνόρων και των κρίσιμων υποδομών, τόσο στο πλαίσιο της ΕΕ όσο και σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ.
Ο ρόλος της ΕΕ και η συνεργασία με το ΝΑΤΟ
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων των κρατών-μελών. Όπως τόνισε ο Σουηδός πρωθυπουργός Ούλφ Κρίστερσον, η ΕΕ μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά μέσω της χρηματοδότησης, της απλοποίησης των κανονισμών και της ενίσχυσης της στρατιωτικής κινητικότητας, διευκολύνοντας την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ανάπτυξη δυνάμεων.
Το ανακοινωθέν έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, καθώς η Ουκρανία, με τη στήριξη ευρωπαϊκών χωρών, επιχειρεί να καταλήξει σε συμβιβασμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες για ένα ειρηνευτικό σχέδιο, το οποίο στην αρχική του εκδοχή κρίθηκε ιδιαίτερα ευνοϊκό για τη Μόσχα. «Δεν βλέπουμε κανένα σημάδι ότι η Ρωσία επιθυμεί ειρήνη» στην Ουκρανία, υπογράμμισε ο Πέτερι Όρπο, αποτυπώνοντας τον βαθύ σκεπτικισμό που κυριαρχεί στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Η σύνοδος του Ελσίνκι καταγράφεται ως ακόμη ένα βήμα προς μια πιο σκληρή και ρεαλιστική ευρωπαϊκή στάση απέναντι στη Ρωσία. Με την ανατολική πτέρυγα να αναδεικνύεται σε κεντρικό άξονα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, το μήνυμα των οκτώ χωρών είναι σαφές: η αποτροπή, ο συντονισμός και η στρατηγική ετοιμότητα αποτελούν πλέον μονόδρομο για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ευρώπη.
