Η Ουκρανία παρέδωσε στην κυβέρνηση Τραμπ την απάντησή της στο πιο πρόσφατο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ, την ώρα που αρχίζουν να διαμορφώνονται τα πρώτα περιγράμματα μιας εύθραυστης πιθανής συμφωνίας για το τέλος του πολέμου με τη Ρωσία.
Οι προσπάθειες για τον τερματισμό του πολυετούς πολέμου έχουν επιταχυνθεί θεαματικά τις τελευταίες εβδομάδες. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι μια λύση θα μπορούσε σύντομα να «βρεθεί», λέγοντας στους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο ότι «πολλοί λένε πως είμαστε πιο κοντά από ποτέ».
«Δεν θέλουμε να σπαταλάμε χρόνο»
Πρόσθεσε ότι «συζήτησε για την Ουκρανία με πολύ έντονους όρους» με τους Βρετανούς, Γάλλους και Γερμανούς ομολόγους του, οι οποίοι, όπως είπε, του πρότειναν να έρθει στην Ευρώπη για μια συνάντηση αυτό το Σαββατοκύριακο, μαζί με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
«Θα αποφασίσουμε ανάλογα με το τι θα μας δώσουν πίσω», είπε ο Τραμπ. «Δεν θέλουμε να σπαταλάμε χρόνο».
Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε στο CNN πως η συζητήσεις προχωρούν ταχύτατα, εν μέσω της διαρκούς πίεσης για αποτελέσματα από τον Αμερικανό πρόεδρο.
Έχει σημειωθεί διπλωματικός πυρετός από τότε που αποκαλύφθηκε, πριν από λιγότερο από έναν μήνα, το αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου.
Μετά από σειρά διαβουλεύσεων με το Κίεβο και συνάντηση στη Μόσχα, το αρχικό σχέδιο των 28 σημείων περιορίστηκε σε ένα νέο 20 σημείων κείμενο, ώστε να γίνει πιο αποδεκτό και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης. Πρόκειται για ένα από τα τρία έγγραφα που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση, μαζί με ένα για τις εγγυήσεις ασφαλείας και ένα για την οικονομική ανάκαμψη. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι είχε συνάντηση για το δεύτερο την Τετάρτη.
Οι συζητήσεις συνεχίζονται και δεν είναι σαφές ποιες αλλαγές έκανε και αν έκανε το Κίεβο στο τελευταίο κείμενο που παρέδωσε.
Τι περιλαμβάνει το σχέδιο
Ωστόσο, δύο Ευρωπαίοι διπλωμάτες που γνωρίζουν το περιεχόμενο του σχεδίου των 20 σημείων ανέφεραν ότι αυτό προβλέπει τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης κατά μήκος της γραμμής επαφής.
Το σχέδιο ζητά επίσης εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία αντίστοιχες με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο προβλέπει αμοιβαία άμυνα. Προτείνει ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2027.
Αφαιρεί τη διατύπωση που απαγόρευε στην Ουκρανία να ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ· αντίθετα, δεν αναφέρεται καθόλου στο θέμα της πιθανής μελλοντικής ένταξης.
Προβλέπει επίσης τη διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία, κάτι που τόσο ο Τραμπ όσο και το Κρεμλίνο έχουν θέσει στο τραπέζι. Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι θα ήταν ανοικτός στη διεξαγωγή εκλογών μέσα στις επόμενες 60 έως 90 ημέρες εφόσον μπορούν να διασφαλιστούν οι συνθήκες ασφαλείας.
Σύμφωνα με τους διπλωμάτες, το επικαιροποιημένο σχέδιο εξακολουθεί να περιλαμβάνει στοιχεία από το αρχικό σχέδιο που πιθανότατα θα προκαλέσουν ανησυχία στους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους.
Μεταξύ αυτών είναι και μια πρόβλεψη για επίσημη αναγνώριση από τις ΗΠΑ των εδαφών που τελούν υπό ρωσική κατοχή — κάτι που θα αποτελούσε εντυπωσιακή ανατροπή της πάγιας αμερικανικής πολιτικής υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας.
Το νέο αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ακόμη ανώτατο όριο 800.000 ατόμων για τον ουκρανικό στρατό, μια μικρή αύξηση από το όριο των 600.000 στο προηγούμενο 28-σημείο έγγραφο.
Περιγράφει επίσης έναν μηχανισμό όπου οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα αποφασίσουν για την τύχη των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων.
Εύθραυστες οι συνομιλίες
Παρά τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις, υπάρχει αναγνώριση εντός της αμερικανικής κυβέρνησης και μεταξύ συμμάχων ότι οι συνομιλίες είναι εύθραυστες και ζητήματα όπως οι εδαφικές παραχωρήσεις μπορεί να εκτροχιάσουν τις προσπάθειες ειρήνευσης.
Ευρωπαίοι και αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ σημειώνουν ότι δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη πως ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει πραγματικά μια ειρηνευτική συμφωνία.
«Αν υπάρχει τρόπος να γεφυρώσουμε το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές, είμαστε οι μόνοι στον κόσμο που μπορούμε να το κάνουμε — και αυτό προσπαθούμε», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. «Τελικά, όμως, εξαρτάται από αυτούς. Αν αποφασίσουν ότι δεν θέλουν να τελειώσει ο πόλεμος, τότε ο πόλεμος θα συνεχιστεί».
