Για τους περισσότερους είναι απλώς σάρκα από τη σάρκα της καθημερινότητάς τους, αφού υπολογίζεται ότι ψυχή του 71% των ηλεκτρονικών υπολογιστών που λειτουργούν στον πλανήτη είναι το λειτουργικό πρόγραμμα της Microsoft. Για άλλους θα μείνει για πάντα μια ανεξίτηλα χαραγμένη παιδική ανάμνηση που αναμοχλεύεται από τη μνήμη στο άκουσμα και μόνο παλιών αλλά καθόλου ξεχασμένων προγραμμάτων.

Η ιδρυτική ομάδα της Microsoft το 1976

Ποιος δε θυμάται το πρωτόλειο αλλά αποτελεσματικό στο σκοπό του, δηλαδή την online επικοινωνία, MSN Messenger, ποιος δεν ένιωσε τα βλέφαρά του να βαραίνουν μέχρι υπνηλίας παίζοντας «Age of Empires», ποιος δε νιώθει οικειότητα με τον ήχο εκκίνησης των Windows και την εμβληματική ταπετσαρία οθόνης με το καταπράσινο λιβάδι των Windows XP και – κυρίως- ποιος δεν έκανε τα πρώτα του μπουσουλήματα στο διαδίκτυο μέσω του Internet Explorer;

Η φωτογραφία με τίτλο «Bliss» του φωτογράφου Τσαρλς Ο’Ρίαρ έγινε σάρκα από τη σάρκα του συλλογικού ασυνείδητου χάρη στα Windows XP

Η εκδίκηση των nerds

Για πολλούς είναι ένα δυσθεώρητο success story, από εκείνα που κάποτε γέμιζαν τις ιλουστρασιόν σελίδες των περιοδικών με απίστευτα κι όμως αληθινά trivia και έπαιρναν εκδίκηση για λογαριασμό των όπου γης geeks, αλλά και από αυτά που έχουν σχεδόν απόκοσμη διάρκεια. Η Microsoft όχι μόνο συμπλήρωσε 50 έτη ζωής και λειτουργίας στις 4 Απριλίου, αλλά προβάλει ως η δεύτερη πιο πολύτιμη εταιρία στον κόσμο, με κεφαλαιοποίηση που αγγίξει τα 2,7 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που θεωρούν την εταιρία που ίδρυσε ο Μπιλ Γκέιτς με τον επιστήθιο παιδικό φίλο του Πολ Άλεν την άνοιξη του 1975 ως δούρειο ίππο, οποίος κατασκευάστηκε με ειμαρμένη να εκμαυλίσει τον κόσμο. Αλλά αρκετό μελάνι έχει χυθεί για τους κάθε λογής «ψεκασμένους».

Ο υπολογιστής Altair 8800 ή αλλιώς η μούσα του Μπιλ Γκέιτς και του Πολ Άλεν για τη δημιουργία του πρώτου τους λογισμικού

Μπορεί πολλοί να μη διανοούνται ή ούτε καν να φαντάζονται πώς θα έμοιαζε ο κόσμος χωρίς κινητά τηλέφωνα, διαδίκτυο, κοινωνικά δίκτυα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές, όμως η αλήθεια είναι πως κάποτε – όχι τόσο παλιά, ώστε να θεωρεί κανείς πως έχει μεσολαβήσει χρονολογική άβυσσος- οι άνθρωποι δεν είχαν τίποτα από όλα αυτά – κυριολεκτικά- του χεριού τους. Σε αυτόν τον μεταπολεμικό, πλήρως αναλογικό κόσμο μεγάλωσαν και γαλουχήθηκαν ο Μπιλ Γκέιτς και ο κολλητός του Πολ Άλεν. Αλλά ήταν αποφασισμένοι να τον αλλάξουν – ακόμα κι αν δεν είχαν ιδέα πως θα το πετύχαιναν.

Το εξώφυλλο του τεύχους Ιανουαρίου 1975 του περιοδικού Popular Electronics οδήγησε τον Γκέιτς εκτός Harvard αλλά εντός Microsoft

Την άγνοια κινδύνου που τους διακατείχε περιέγραψε με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο ο ίδιος ο Μπιλ Γκέιτς στο κείμενο που δημοσίευσε με αφορμή τα πενηντάχρονα της Microsoft – εσωκλείοντας μάλιστα και τον πρώτο κώδικα και τον πιο cool, όπως σημειώνει, που δημιούργησε ποτέ.

Μάλιστα, αν και δε θέλει πολύ κανείς για να πιστέψει πως ευφυείς, βαθύπλουτοι και αληθινά επιδραστικοί τύποι σαν τον 69χρονο Αμερικανό δεν διαθέτουν ευαισθησίες και δεν καταλαβαίνουν από συναισθήματα, το μήνυμά του απέπνεε μια υποψία συγκίνησης. Ειδικά στο σημείο που χαρακτήριζε τη συνειδητοποίηση πως πέρασαν κιόλας 50 χρόνια από την ημέρα που ένα ψέμα ή καλύτερα μια μπλόφα θα άλλαζε την ζωή του, τον κόσμο, τελικά την ιστορία.

Πες το ψέματα

Θα μπορούσε – καθ’ υπερβολήν και ως δείγμα σεβασμού στη μυθολογία της εταιρίας που ξεκίνησε ως Micro-Soft- να υποστηρίξει κανείς πως τίποτα δε θα ήταν ίδιο, χωρίς το τεύχος Ιανουαρίου 1975 του περιοδικού Popular Electronics. Στο εξώφυλλο φιγούραρε φαρδύς πλατύς ο υπολογιστής Altair 8800 ή, όπως τον σύστηναν οι συντάκτες του περιοδικού, το πρώτο micro-computer kit της ιστορίας.

Ναι, το πάρτι της κοσμογονίας των υπολογιστών είχε αρχίσει. Αλλά κανείς δεν είχε στείλει πρόσκληση στους Γκέιτς και Άλεν, οι οποίοι ήδη από τα σχολικά τους χρόνια είχαν όχι μόνο εκπεφρασμένες ανησυχίες αναφορικά με τους υπολογιστές και τον προγραμματισμό τους αλλά και δεξιότητες που δεν είχαν περάσει απαρατήρητες.

«Συμβαίνει χωρίς εμάς». Αυτή ήταν η φράση που ο αείμνηστος σήμερα Άλεν – αποχαιρέτησε τον μάταιο τούτο κόσμο τον Οκτώβριο του 2018 ως ο 44ος πλουσιότερος πολίτης του κόσμου και αφήνοντας πίσω του μεταξύ των άλλων και μια σημαντική συλλογή έργων τέχνης- απηύθυνε μεταξύ ενθουσιασμού, απόγνωσης και επιτακτικότητας στον Γκέιτς.

Πολ Άλεν και Μπιλ Γκέιτς το 2013 στο «φυσικό» τους περιβάλλον

Το ράπισμα που έδωσε η δημιουργία του πρώτου υπολογιστή στους δύο φίλους ήταν τέτοιο, ώστε ο δεύτερος εγκατέλειψε έπειτα από μόλις τρία εξάμηνα φοίτησης το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και αφοσιώθηκε μαζί με τον Άλεν στο να βρει τον τρόπο που η τεχνολογικά εξελιγμένη για την εποχή μηχανή θα μπορούσε να «συνομιλήσει» με τον άνθρωπο.

Πριν βέβαια ξεκινήσουν να περνούν μερόνυχτα καταναλώνοντας κάθε ικμάδα φαιάς ουσίας που διέθεταν και επιστρατεύοντας όλη τους τη γνώση, είχαν δώσει μια υπόσχεση, θεμελιωμένη σε ένα ψέμα. Ο Άλεν ήταν τόσο κάθετος ότι έπρεπε να επιβιβαστούν στο τρένο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης ακόμα και ως λαθρεπιβάτες, ώστε απέστειλε ένα γράμμα στην κατασκευάστρια εταιρία του Altair 8800, την MITS στο οποίο την ενημέρωνε πως μαζί με τον συνεργάτη του είχαν ήδη έτοιμη μια γλώσσα προγραμματισμού για το πετράδι του τεχνολογικού τους στέμματος. Το πρόβλημα ήταν ότι Γκέιτς και Άλεν δεν είχαν την παραμικρή ιδέα.

Το πρώτο λογότυπο της εταιρίας που έμαθε στις μηχανές να «συνομιλούν» με τον άνθρωπο

Και δεν θα μάθαιναν εάν εκείνο πάνω στο οποίο ρίχτηκαν με εργώδη προσπάθεια αλλά και με ενθουσιασμό θα δούλευε πριν το δοκιμάσουν το Φεβρουάριο του 1975 στον υπολογιστή της MITS. Το πρόβλημα ήταν ότι οι δύο φίλοι έκαναν απλώς σχέδια επί χάρτου και δεν είχαν τη δυνατότητα να τεστάρουν εάν το λογισμικό τους δούλευε, αφού δεν είχαν στη διάθεσή τους έναν Altair.

Και εγένετο Micro-soft

Η πρώτη φορά που το έργο τους, δηλαδή η γλώσσα προγραμματισμού BASIC, δοκιμάστηκε ήταν κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε ο Άλεν στην Αλμπουκέρκη με τους υπεύθυνους της MITS. Το πρόγραμμα εν τέλει δούλεψε και η συμφωνία έκλεισε – κι ας έγιναν όλα με κεκτημένη ταχύτητα, την οποία μπορεί να αντιληφθεί κανείς από το γεγονός πως ο Άλεν έβαλε τις τελευταίες πινελιές στον κώδικα την ώρα που το αεροπλάνο του προσγειωνόταν στο Νέο Μεξικό.

Τα πρώτα γραφεία της εταιρίας στην Αλμπουκέρκη του Νέου Μεξικού.

Παρεμπιπτόντως, εκεί δημιουργήθηκαν και τα πρώτα γραφεία της νεότευκτης εταιρίας λογισμικού, την οποία αρχικά είχαν αποφασίσει να ονομάσουν «Άλεν & Γκέιτς». Αναθεώρησαν όμως όταν σκέφτηκαν πως ο τίτλος παρέπεμπε περισσότερο σε δικηγορική εταιρία – οι γονείς του Γκέιτς θα ήταν παραπάνω από χαρούμενοι, αφού ονειρεύονταν πάντα να καμαρώσουν τον μοναχογιό τους νομικό-, πάντρεψαν τις λέξεις microprocessor και software και δημιούργησαν τη Microsoft.

Αξίζει να σημειώσουμε πως ήδη από το 1976, την ιουρασική περίοδο των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του λογισμικού, ο Γκέιτς έθεσε το ζήτημα της πειρατείας και της αμοιβής των δημιουργών λειτουργικών συστημάτων.

Βρήκε μάλλον ευήκοα ώτα, αφού μόλις τρία χρόνια μετά την ίδρυση της Microsoft οι εργασίες της είχαν ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο δολάρια χάρη στη συμφωνία με τη MITS και, παρότι το δυναμικό της ήταν μόνο 13 υπάλληλοι, ξεκίνησε η επέκταση εκτός των αμερικανικών συνόρων. Το πραγματικό ορόσημο ωστόσο ήρθε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 με τη συμφωνία μεταξύ της IBM και της Microsoft, αυτή δηλαδή που γέννησε το θρυλικό Ms DOS.

18 φορές στην ζωή του, μεταξύ του 1995 και του 2017, ο Γκέιτς είδε το όνομά του να φιγουράρει στην κορυφή της λίστας των πιο εύπορων πολιτών του κόσμου. Η προσωπική περιουσία του υπολογίζεται σήμερα σε 107 δισεκατομμύρια δολάρια

Για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια η εταιρία, από το δυναμικό της οποίας αποχώρησε το 1982 ο Άλεν λόγω του σοβαρού προβλήματος υγείας που τον ταλαιπώρησε έως το τέλος της ζωής του, το μόνο που θα είχε να κάνει ήταν να ξεπερνά τον πήχη που η ίδια έθετε και να παίζει εν πολλοίς χωρίς ανταγωνισμό, παρά το αντίπαλον δέος του Στιβ Τζομπς της Apple, το όραμα του οποίου δυσκολευόταν ακόμα τότε να πάρει θελκτικό και κατανοητό από τη μάζα σχήμα και μορφή.

Ανοίγοντας «παράθυρα»

Το 1985 και με επικεφαλής της τον Γκέιτς – ο ίδιος κράτησε τον τίτλο του CEO από το 1981 έως το 2000, όταν και παρέδωσε τα ινία στον αλλοτινό συμφοιτητή του Στιβ Μπάλμερ- η Microsoft παρουσίασε την πρώτη, πρωτόλεια εκδοχή των Windows, στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 έδωσε στην οικουμένη τη θρυλική έκδοσή τους 3.11 και το Ms Office ενώ μόνο ως κοσμογονικά θα μπορούσε να περιγράψει κανείς για την επικοινωνία ανθρώπου και υπολογιστή τα Windows 95 που κυκλοφόρησαν στις 24 Αυγούστου 1995.

Καλοκαίρι του 1995. Ο Μπιλ Γκέιτς στην παρουσίαση των Windows 95

Ήταν μια από κάθε άποψη κομβική χρονιά για τον Γκέιτς, αφού τότε το όνομά του τοποθετήθηκε για πρώτη φορά στο libro d’oro του περιοδικού Forbes, δηλαδή στη λίστα με τους πιο εύπορους πολίτες του κόσμου. Μάλιστα βρέθηκε στην κορυφή της 18 φορές – μεταξύ 1995 και 2017. Συνηθισμένα τα βουνά στα χιόνια, μια και ήδη από το 1987 είχε γίνει ο νεότερος δισεκατομμυριούχος στην ιστορία του κόσμου σε ηλικία 31 ετών, ρεκόρ που κατέρριψε πολλά χρόνια αργότερα ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ και λίγο μετά αποδόθηκε στην Κάιλι Τζένερ. O tempora, o mores.

Ο Γκέιτς διαθέτει κι ένα ακόμα ρεκόρ, αφού ακριβώς στην εκπνοή του προηγούμενου millennium, το 1999 έγινε ο πρώτος centibillionaire της ιστορίας, κατείχε δηλαδή περιουσία μεγαλύτερη των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ενας αληθινός influencer

Μπορεί μάλιστα από το 2000 να μην κρατά ο ίδιος το τιμόνι της Microsoft και από το 2008 να διατηρεί μια σχέση ημιαπασχόλησης με την εταιρία που ίδρυσε, γιγάντωσε και καθιέρωσε, όμως ο Γκέιτς, η εικόνα του οποίου συνδέθηκε με αυτό που έχει κανείς αποκρυσταλλωμένο στο νου του ως αρχέτυπο nerd, συνέχισε να καθοδηγεί με τη σκιά του, να εμπνέει με το πνεύμα του και να μιλά μέσω των πράξεών του, όπως λόγου χάρη με την ίδρυση το 2010 του The Giving Pledge από κοινού με τον Γουόρεν Μπάφετ.

Σε κάθε περίπτωση η κοσμοθεωρία και η φιλοσοφία του συνέχισαν να λειτουργούν ως ρότα για τη Microsoft.

Δε θα μπορούσε για παράδειγμα να παραγνωρίσει κανείς τη συνεισφορά του στη δημιουργία του X-Box, το οποίο λανσαρίστηκε το 2001 – την παρουσίαση είχε κάνει μάλιστα ο Ντουέιν Τζόνσον, όταν ακόμα διέτεθε πλούσια κόμη- και έβαλε δυναμικά τη Microsoft στην αρένα του video gaming.

Ο The Rock χαιρετίζει την είσοδο της Microsoft στο video gaming το 2001

Ή να παραβλέψει το σημερινό ρόλο του ως γκουρού όχι μόνο για την εταιρία του που απασχολεί περισσότερους από 220 χιλιάδες εργαζόμενους σε 190 χώρες αλλά για τον κόσμο. Ο Γκέιτς είναι αναντίρρητα ένας παρεμβατικός δημόσιος ομιλητής που λέει σκληρές αλλά απαραίτητες αλήθειες, όπως έκανε με την πρόβλεψή του ότι σε 10 χρόνια από σήμερα η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει αντικαταστήσει τους ανθρώπους σε μια πληθώρα επαγγελματικών πεδίων.

Όχι, ο Γκέιτς, ο οποίος μόλις το Φεβρουάριο κυκλοφόρησε τα απομνημονεύματά του, δεν τρέμει τη δυσαρέσκεια ή ακόμα και την απαρέσκεια των ανθρώπων. Άλλωστε θεωρούσε πάντα τους πιο δυσαρεστημένους πελάτες του την καλύτερη και ασφαλέστερη πηγή μάθησης για εκείνον. Αφήστε δηλαδή που κατά βάθος όλοι τον μακαρίζουμε – κι ας μην το συνειδητοποιούμε.

Μια από τις πιο οικείες εικόνες για όσους γαλουχήθηκαν με την κοσμογονία των ηλεκτρονικών υπολογιστών τη δεκαετία του ’90

Όσοι τουλάχιστον από εμάς σκοτώσαμε κάποτε στην ζωή μας αμέτρητες εργατοώρες στη θρυλική πασιέντζα των Windows, η οποία επ’ ευκαίρια της 50ης επετείου επανέκαμψε σε ειδική, εορταστική έκδοση.