Μύθοι και πραγματικότητα για τον αγροτικό τομέα

Ενας μύθος που υπάρχει στην Ελλάδα είναι ότι παράγουμε τα καλύτερα αγροτικά προϊόντα και ότι η βιοποικιλότητα στη χώρα μας είναι πολύ μεγάλης αξίας.

Λάθος. Γιατί σε όλες τις χώρες του κόσμου παράγονται προϊόντα από τους σπόρους και τα υβρίδια των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών.

Γιατί στην εποχή της παγκοσμιοποίησης πρωταρχικό ρόλο παίζει η τιμή του προϊόντος και σε αυτό η Ελλάδα είναι πολύ πίσω.

Τι φταίει για αυτό; Κατ’ αρχάς η μοναδική ιδιομορφία του κλάδου. Ενα μείγμα καπιταλισμού (τα μέσα παραγωγής και η γη ανήκουν στους αγρότες) και κομμουνισμού (ο αγρότης παράγει τόσο όσο να καλύψει τις ανάγκες του). Η επί δεκαετίες λανθασμένη αγροτική πολιτική στην Ευρώπη με απίστευτα μέτρα προστατευτισμού και επιδοτήσεων για ψηφοθηρικούς λόγους. Ο μικρός κλήρος, η χαμηλή επιχειρηματικότητα στη χώρα μας και η έλλειψη συνεταιριστικών μορφών οργάνωσης, που έχει εγκλωβίσει τον αγροτικό τομέα στο μη ανταγωνιστικό μοντέλο της εντάσεως εργασίας.

Στην Ελλάδα μετά την οικονομική κρίση η μόνη ελπίδα γενικά αλλά και ειδικά στον αγροτικό τομέα είναι η προσέλκυση επενδύσεων. Αυτό είναι εφικτό να γίνει για τρεις κυρίως λόγους: α) Η αγροτική οικονομία είναι υποτιμημένη (undervalued). Σε μελέτη του Δικτύου που παρουσιάστηκε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, αναφέρεται ότι η αξία παραγωγής στην Ολλανδία ανά στρέμμα είναι 1.700 ευρώ/χρόνο και στην Ελλάδα 190 ευρώ/χρόνο. β) Ενα μεγάλο ποσοστό των «κόκκινων» δανείων αφορά επιχειρήσεις στον αγροτικό τομέα, οι περισσότερες των οποίων είναι επενδύσιμοι στόχοι. γ) Η χαμηλή κατανάλωση στη χώρα έχει αυξήσει την εξωστρέφεια του κλάδου. Τι χρειάζεται να γίνει;

1. Οι επιδοτήσεις να σταματήσουν να δίνονται ανάλογα με τα στρέμματα ή τα δέντρα που έχει κάποιος (ανεξάρτητα αν παράγει ή όχι) και να δίνονται ανάλογα με την παραγωγή. Ετσι θα αυξηθεί η παραγωγή και θα επιβραβευτούν οι πραγματικοί παραγωγοί. Επίσης θα μειωθεί το μαύρο εμπόριο, αφού οι επιδοτήσεις θα συνδεθούν με την έκδοση τιμολογίων.

2. Να οργανωθεί κεντρικός φορέας αξιοποίησης της αγροτικής δημόσιας γης, η οποία με όποιο μοντέλο επιλέξει η πολιτεία (ΣΔΙΤ, ενοικίαση, πώληση κ.λπ.) να δοθεί πράγματι για αξιοποίηση σε ή με τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών και επιχειρηματιών.

3. Να δημιουργηθεί ένα σύστημα κινήτρων και αντικινήτρων (φορολογικών κυρίως) προκειμένου να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν συστάδες (clusters) παραγωγών με επίκεντρο μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Ετσι θα αναβιώσουν οι συνεταιριστικές μορφές –αλλά πλέον με τη σύγχρονη αντίληψη ενός οικοσυστήματος γύρω από μεγάλες εταιρείες, δημιουργώντας δυνατά σχήματα με διεθνή προσανατολισμό.

4. Η ανάπτυξη και εφαρμογή έξυπνων τεχνολογικών λύσεων στον αγροτικό τομέα θα πρέπει να έχει το κύριο βάρος στα επιδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα και στους αναπτυξιακούς νόμους ώστε να οδηγηθούμε σε μοντέλο εντάσεως κεφαλαίου και τεχνολογίας. Αυτά είναι τα 4 πράγματα που θα πρέπει να κάνει η πολιτεία άμεσα, ώστε να υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον για τον αγροτικό κλάδο. Αν συμβεί αυτό τότε τα υπόλοιπα θέματα θα τα αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας.

Ο κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος είναι πρόεδρος της Olympian Green International.