Η μεγάλη ανατροπή

Η «ναυμαχία» στον Τάμεση μεταξύ των υποστηρικτών του Brexit και των αντιπάλων τους μπορεί να δημιούργησε ένα κλίμα φαιδρότητας για ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα (καθώς μάλιστα υπήρξαν πολλοί που σχολίασαν ότι με τα καμώματα αυτά θα τρίζουν τα κόκαλα των ενδόξων ναυάρχων του βρετανικού Ναυτικού σερ Φράνσις Ντρέικ και λόρδου Νέλσον), δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι το αποτέλεσμα του περιώνυμου αυτού δημοψηφίσματος θα ταράξει συθέμελα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Σε μια εποχή μάλιστα που ανατρέπεται πλήρως το διεθνές σκηνικό όπως είχε διαμορφωθεί μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ακριβώς επειδή ο Ψυχρός Πόλεμος επανέρχεται, με έντονη δραστηριοποίηση του ΝΑΤΟ σε μια ευρύτατη περιοχή κοντά στα ρωσικά σύνορα, προκαλώντας την εύλογη έντονη αντίδραση της Μόσχας. Ενώ και ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας παίρνει τώρα μια νέα μορφή, μετά τη στρατολόγηση και ριζοσπαστικοποίηση των νέων τζιχαντιστών από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ανεξάρτητα λοιπόν από το ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος (το οποίο, όπως φαίνεται, θα κριθεί από την ψήφο των αναποφάσιστων και την προσέλευση των ψηφοφόρων) η επόμενη ημέρα για την Ευρώπη θα είναι εντελώς διαφορετική. Απλούστατα διότι όλη αυτή η ιστορία, η οποία ξεκίνησε από ένα απλό ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο εσωτερικό των Τόρις, συνέβαλε στην επικράτηση του γενικότερου κλίματος ευρωσκεπτικισμού που είχε ήδη τροφοδοτηθεί από την οικονομική κρίση και τις ογκούμενες προσφυγικές ροές. Ετσι το ερώτημα που τώρα τίθεται είναι ποια θα είναι η επόμενη «Βρετανία», αφού είναι πλέον κοινό μυστικό ότι το βρετανικό δημοψήφισμα άνοιξε την όρεξη και σε άλλες χώρες να προχωρήσουν στη διαδικασία αυτή, καθώς μάλιστα στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν υπάρχουν, τη στιγμή αυτή, οι προσωπικότητες εκείνες που θα μπορούσαν να εμπνεύσουν ένα νέο ξεκίνημα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος ολοκλήρωσης.

Στην Ευρώπη στα πρόθυρα διάλυσης έρχεται τώρα να προστεθεί και η επικίνδυνη αντιπαράθεση ΝΑΤΟ – Μόσχας που μας γυρίζει σε παλαιότερες εποχές και αναδεικνύει έτσι τη γενικότερη αποτυχία της Δύσης να εντάξει τη Ρωσία, μετά το τέλος της Σοβιετικής Ενωσης, στο ευρύτερο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Μπορεί λοιπόν να τελείωσε ο παλαιάς κοπής Ψυχρός Πόλεμος, δεν τελείωσε όμως η ψυχροπολεμική νοοτροπία και των δύο πλευρών στην αντιμετώπιση των μεταξύ τους σχέσεων. Οπως φαίνεται ότι δεν πρόκειται να τελειώσει εύκολα και ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας μόνο με στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των γνωστών τζιχαντιστών. Από τη στιγμή μάλιστα που τα πρόσφατα χτυπήματα στις ΗΠΑ και στη Γαλλία έδειξαν ότι το Διαδίκτυο αποτελεί πλέον τη νέα μορφή για την προσέλκυση των «μοναχικών λύκων» (της νέας, δηλαδή, γενιάς ντόπιων τρομοκρατών) οι οποίοι είναι πολύ δύσκολο να εντοπισθούν, καθώς δεν ανήκουν σε οργανωμένα δίκτυα.