Φωτογραφίες: Ανδρέας Σιμόπουλος

«Ολες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, όμως, είναι δυστυχισμένη με τον δικό της τρόπο». Aυτό λέει ο Τολστόι στην αρχή του έργου. Συμφωνείτε; «Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι η ευτυχία, γιατί δεν νομίζω ότι κανείς το έχει βιώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό στη ζωή του. Στιγμές υπάρχουν. Γαλήνη προσωπική μπορεί, αλλά τώρα ευτυχία; Λέει επίσης ο Τολστόι για τον Βρόνσκι ότι έκανε το λάθος να πιστεύει ότι ευτυχία είναι η πραγματοποίηση της επιθυμίας του. Οταν επιθυμούμε κάτι και το κατακτήσουμε, θα είμαστε ευτυχισμένοι; Στην πραγματικότητα, όπως λέει και ο Καβάφης στο ποίημα «Η Πόλις», τα κουβαλάς όλα μέσα σου. Οπότε κάποια στιγμή αυτό θα τελειώσει και θα βγει στην επιφάνεια ό,τι αρνητικό και δύσκολο, ό,τι μη δουλεμένο, και θα αρχίσει να υποσκάπτει ό,τι είχες κατακτήσει και θεωρούσες ευτυχία».

Είστε ευτυχισμένη; «Νομίζω ότι υπάρχουν –αυτό που έλεγε η συχωρεμένη η μαμά μου – στιγμές. Είναι τόσο πλατιές, βαθιές και μεγαλειώδεις, που η ανάμνησή τους, ή αυτό που μας προσφέρουν, μας τροφοδοτεί για τα δύσκολα».

Τι είναι δυστυχία; «Αναλόγως τι θεωρεί κανείς δυστυχία. Αλλοι θεωρούν την απώλεια μιας περιουσίας ή την απώλεια υλικών αγαθών. Για εμένα αυτά δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία, παρά το γεγονός ότι με προβληματίζουν και με αγχώνουν όπως όλον τον κόσμο. Για εμένα μεγάλη σημασία έχει η απώλεια αγαπημένων προσώπων και η απώλεια της υγείας. Νομίζω ότι οι άνθρωποι έχουν τόσο μεγάλο ένστικτο επιβίωσης, σωματικής και ψυχικής, που στο τέλος κάπως τα καταφέρνουν».
Είναι ο έρωτας πηγή ευτυχίας ή δυστυχίας; «Πιστεύω ότι ο έρωτας δεν είναι συναίσθημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι τεράστια ευλογία όταν συμβαίνει και είναι αμοιβαίο, αλλά οι πραγματικές σχέσεις θα πρέπει να ξεπεράσουν αυτό το στάδιο και να τα καταφέρουν στα επόμενα, που είναι τα δύσκολα και τα σκοτεινά. Ο έρωτας δεν μπορεί να είναι από μόνος του πηγή ευτυχίας, αλλά, όσο διαρκεί, όταν είναι αμοιβαίο, αυτό το λίγο, ναι. Ομως, μπορεί να μετατραπεί εύκολα και γρήγορα σε τραγωδία».
Κάπου εκεί μπαίνει η «Καρένινα»… «Ακριβώς αυτό πραγματεύεται και το έργο. Αν οι άνθρωποι δεν έχουν τα εφόδια να καταλάβουν τι είναι αυτό που τελειώνει, τι είναι αυτό που βιώνουμε ως απώλεια, και να προχωρήσουμε παρακάτω. Η αποκαθήλωση που συνοδεύει τον έρωτα είναι ίσως, ως μέγεθος, μεγαλύτερη από το αίσθημα του έρωτα. Κι αυτό είναι κάτι που οι άνθρωποι δεν το αντέχουν».
Υπάρχουν σήμερα τέτοιοι έρωτες; «Ναι, φυσικά και υπάρχουν. Δεν γίνεται ο άνθρωπος να ζήσει χωρίς αυτή τη μεγαλειώδη ψευδαίσθηση και πραγματικότητα συγχρόνως… Παίζουν ρόλο και οι εποχές, παίζει ρόλο και η ηλικία».
Ερωτευόμαστε πάντα με την ίδια ένταση; «Οσο είμαστε πιο μικροί αντέχουμε, επειδή ακριβώς αγνοούμε, να ερωτευτούμε στον υπέρτατο βαθμό. Είμαστε διατεθειμένοι να ρισκάρουμε και να ζήσουμε το απόλυτο πάθος. Οσο μεγαλώνουμε έχουμε άλλες ανάγκες, πιο βαθιές από αυτό. Και τις αδιέξοδες καταστάσεις, πιο συχνά, τις αποφεύγουμε ή δεν τις αντέχουμε ή είμαστε αρκετά μεγάλοι για αυτές».
Δηλαδή μου λέτε ότι μεγαλώνοντας ερωτευόμαστε λιγότερο για να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις; «Φοβόμαστε περισσότερο αυτή την επώδυνη διαδικασία και το δέσιμο, γιατί φοβόμαστε περισσότερο την απώλεια, γιατί την έχουμε γνωρίσει».
Προσωπικά, πιστεύω το αντίθετο… «Ισως. Κι εγώ δεν είμαι τόσο σίγουρη. Ακόμη κι αν επιτρέψεις μια αδιέξοδη, πανέμορφη κατάσταση, μέσα σου ξέρεις ότι θα τελειώσει, κι αυτό σε κάνει αμέσως λιγότερο ευάλωτο. Ενώ όταν είσαι πιο μικρός, δεν διανοείσαι ότι θα τελειώσει. Επίσης, μπορεί να υπάρχει διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών. Οι άνδρες νομίζω ότι φοβούνται περισσότερο από τις γυναίκες. Κάποιον ρόλο μπορεί να παίζουν οι εποχές, αλλά οι άνθρωποι πάντα θα ερωτεύονται, ό,τι και να συμβαίνει».
Τι είναι έρωτας; «Αυτό το σπάνιο πράγμα που σε κάνει να χάνεις τον κόσμο…».
Ερωτας και θάνατος, δύο έννοιες συνδεδεμένες; «Ναι, είναι συνδεδεμένες. Στην πραγματικότητα, ο έρωτας έτσι κι αλλιώς εκφυλίζεται. Και το θέμα είναι πώς διαχειρίζεσαι το τέλος. Αυτό είναι το δύσκολο. Γιατί ο έρωτας πεθαίνει».
Ποια είναι η Αννα Καρένινα; «Η Καρένινα είναι μια αυτοκαταστροφική ηρωίδα που ανήκει σε μια συγκεκριμένη εποχή. Νομίζω ότι ο Τολστόι οραματίστηκε τη γυναίκα του μέλλοντος. Μια γυναίκα που όσα λάθη κι αν έχει κάνει, όσο ανώριμη είναι ή δεν είναι, αποφασίζει να ζήσει αληθινά, χωρίς προσποίηση και ψευτιά, τον έρωτα που αισθάνεται. Και η κοινωνία τη διαλύει. Τη φτάνει σε ένα σημείο τρομερού εγκλωβισμού. Η Καρένινα αυτοκτονεί. Δεν νομίζω ότι έχει άλλη επιλογή. Πρώτον, για τα δικά της αδιέξοδα και δεύτερον, γιατί δεν της το επιτρέπουν. Τόσο απλά».
Σας δυσκολεύει ο ρόλος, ως ηθοποιό αλλά και ως γυναίκα; «Με έχει δυσκολέψει στη ζωή μου το πώς προχωράει κανείς παρακάτω ύστερα από ένα ξαφνικό άδειασμα. Πώς ο έρωτας μετατρέπεται σε βαθιά αγάπη, σε δέσιμο, σε επικοινωνία, και πώς κάποια ψήγματα εκείνης της πρώτης φλόγας διατηρούνται.
Η Καρένινα είναι ένας πολύ αναγνωρίσιμος ρόλος. Είναι ένα μπεστ σέλερ της εποχής, ένας ρόλος σελέμπριτι, αλλά και πολύ περίπλοκος. Είναι μεγάλη πρόκληση. Δουλεύω με τα προαισθήματά μου. Ψάχνω να μάθω πώς ζει για να ζήσω κι εγώ μαζί της».
Της μοιάζετε; «Κοιτάξτε, είναι ένας ρόλος στον οποίο τη μία στιγμή συναντάς τον εαυτό σου και την άλλη δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Συναντάω εμπειρίες της μητέρας μου, γυναικών που μου έχουν εμπιστευτεί πράγματα. Αυτές τις περίπλοκες ηρωίδες, με την αμφισημία και την κυκλοθυμία τους να είναι τρομερά έντονες, καλό είναι να τις ακολουθήσεις χωρίς να ρωτάς γιατί. Δεν βγάζεις άκρη με την Καρένινα. Οι αντιδράσεις, ακόμη και οι πλέον εξωφρενικές, έχουν πάντα μια βάση, τη βάση του ανθρώπου που αποζητά απεγνωσμένα το πιο μεγάλο και δυνατό που έχει η ζωή. Κι αυτό είναι μια ουτοπία. Κρύβει μέσα της ένα μικρό, ανώριμο, γοητευτικό παιδί, το οποίο αναζητά συνεχώς τα πάντα. Μπερδεύει τους άλλους και τρελαίνει τον εαυτό της. Με βοήθησε πολύ μια φράση που διάβασα: Οταν ο Τολστόι συνέλαβε τον χαρακτήρα της Καρένινα, είπε στη γυναίκα του ότι συνέλαβε μια γυναίκα άξια λύπησης και όχι ενοχής».
Γιατί ένας έρωτας προκαλεί ενοχές; «Η Καρένινα είναι μια επαναστάτρια. Είναι σαν τις γυναίκες που πέφτουν στα τανκς στην Κίνα, στα οδοφράγματα τον Μάη του ’68, μια γυναίκα της Γαλλικής Επανάστασης. Είναι γοητευτική, έξυπνη και τρελή, γιατί ένας κανονικός άνθρωπος που ζυγιάζει τα πράγματα δεν θα τα έκανε ποτέ αυτά. Χωρίς αυτούς τους ανθρώπους ο κόσμος δεν θα άλλαζε ποτέ. Τι έχει κάνει η Αννα που δεν έχουν κάνει όλες οι άλλες γυναίκες, κρυφά; Τουλάχιστον εκείνη λέει «Θέλω έναν άνδρα και θέλω να φύγω μαζί του». Αλλά δεν την αφήνουν. Εχει μια ειλικρίνεια, όσο κι αν σε θυμώνει γιατί εσύ μπορεί να μην την έχεις, και χαλάει την ισορροπία, εκτιμάται… Ερωτεύτηκε έναν άνδρα και ήθελε να ζήσει μαζί του».
Θα πεθαίνατε για έναν άνδρα; «Οταν ήμουν ανάμεσα στα είκοσι και τα τριάντα, ήθελα να ζήσω πολύ μεγάλα πάθη. Και αργότερα, όμως. Χρειάζεται αυτό να είναι αμοιβαίο. Ναι, όταν ένιωθα μεγάλα συναισθήματα, ήθελα να δοκιμάσω αυτόν τον δρόμο, και είναι του χαρακτήρα μου αυτό. Αλλωστε, μεγάλος έρωτας ήταν για μένα η υποκριτική και για αυτήν απάτησα τον χορό».
Μιλάω για έρωτες προσωπικούς… Στην προσωπική μου ζωή έχω κάνει άλματα και πετάγματα. Απλώς εκεί το άλμα χρειάζεται δύο για να γίνει ένα επίτευγμα. Είμαι λίγο πιο λογική. Η λογική μου μού επιτρέπει να αποφεύγω την καταστροφή. Είμαι διατεθειμένη, αλλά… Στις ράγες του τρένου εγώ δεν θα πέσω, όχι… Βέβαια, έχουμε μέλλον ακόμη…».
Είστε άπιστη; «Εμένα η καταγωγή μου είναι από την Κρήτη. Η μαμά μου ήταν Κρητικιά. Και το χωριό που γεννήθηκε και μεγάλωσε, όπου εγώ πέρναγα όλα μου τα καλοκαίρια, εξ ου και αισθάνομαι πολύ έντονα την κρητική ανατροφή, είναι στους πρόποδες του Ψηλορείτη. Είναι η ορεινή Κρήτη. Εκεί που οι άνθρωποι είναι πολύ ωραίοι, με μεγάλα αισθήματα, αλλά και με κάτι που είναι απόλυτο πολλές φορές και μη ευέλικτο. Βάσει, λοιπόν, αυτού, εγώ δεν απατώ. Ούτε είμαι άνετη με την απιστία. Μεγαλώνοντας, όμως, καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο να μη νιώσεις έλξη ή να μη γοητευτείς από κάποιον άλλον άνθρωπο. Και πιθανώς να ενδώσεις».
Πώς διαχειρίζεστε την απιστία; «Εγώ δεν έχω μπει σε ένα σύστημα, δεν έχω οικογένεια και παιδιά, δεν έχω να σκεφτώ τη διάλυση για χάρη ενός έρωτα. Δεν έχω μπει σε αυτό το δίλημμα. Μπορώ να επιλέξω, ανά πάσα στιγμή, χωρίς επιπτώσεις. Για μια γυναίκα-μητέρα είναι τεράστιο το θέμα. Για μια ανεξάρτητη όπως είμαι εγώ, είναι πιο προσωπικό. Εκεί προτιμώ να είμαι ξεκάθαρη. Γιατί εγώ δεν αντέχω να μην είμαι ξεκάθαρη. Τώρα αν μέσα σε μια μεγάλη συντροφική σχέση γεννηθεί ένα τέτοιο αίσθημα, δυσκολεύομαι να σου απαντήσω. Θα αισθανθώ πολύ μεγάλες ενοχές. Δεν μιλάμε για παράλληλες σχέσεις. Αυτό δεν το συγχωρώ και είμαι κάθετη».
Θα συγχωρούσε δηλαδή μια «μικρή» απιστία; «Την έλξη για μια στιγμή, για ένα ταξίδι, ναι, μπορώ να την καταλάβω. Και χωρίς να θέλω να ξέρω, μπορώ να κάνω τα στραβά μάτια. Για μια επιπολαιότητα, τώρα πια, θα γύρναγα από την άλλη. Φυσικά, εξαρτάται τι άνθρωπο έχεις απέναντί σου. Αν αξίζει να συγχωρήσεις, συγχωρείς. Δεν μπορώ, όμως, να ζήσω με μια παράλληλη σχέση, γιατί εκεί μιλάμε για μεγάλα κενά. Και όσο κι αν είναι δύσκολο, κάποια στιγμή πρέπει να υπάρχει λύση. Γιατί κανείς δεν μπορεί να ζήσει ανάμεσα. Γιατί τότε ζεις και όλη σου τη ζωή ανάμεσα. Με αυτή την έννοια το λέω… Οχι γιατί είσαι ψεύτης. Αλλά γιατί πρέπει να πάρουμε μια θέση απέναντι στον εαυτό μας».
Ωριμάζοντας τι κερδίζετε ως ηθοποιός; «Γίνεσαι πιο έτοιμη να διαχειριστείς την αγωνία, το άγχος και την έκθεση. Νιώθω ευλογημένη που έχω τη δυνατότητα να κάνω τη δουλειά που αγαπώ τόσο πολύ. Γιατί είναι, πραγματικά, πολύ δύσκολη. Μου προσφέρει ισορροπία. Ωριμάζοντας κατάφερα να διαχειριστώ τα βαθιά σκοτεινά νερά και να τα κάνω κάτι πιο φωτεινό για μένα. Και μέσα από αυτή την εμπειρία κατάφερα να γνωρίσω τον εαυτό μου καλύτερα και να τον αποδεχθώ».
Πόσο επηρεάζεται μια ωραία γυναίκα από τον χρόνο που περνάει; «Θα σας απαντήσω ειλικρινά. Η εμπάθεια και το μένος που δέχονται οι ωραίες γυναίκες μεγαλώνοντας είναι τρομερά».
Τι σημαίνει για εσάς την ίδια η ομορφιά σας; «Κοιτάξτε, το βίωσα αυτό πρώτα από τη μητέρα μου και τον παππού μου τον Νίκο. Ολη η οικογένεια της μητέρας μου ήταν πάρα πολύ ωραίοι άνθρωποι. Και μετά το είδα κι αλλιώς, όταν η μητέρα μου αρρώστησε και ήρθε η φθορά. Αλλού τελικά είναι η ομορφιά…».
Πρώτη φορά Αριστερά. Τι σημαίνει για εσάς αυτό; «Ανήκω σε μια γενιά που είδε τον Ανδρέα Παπανδρέου να αναδεικνύεται πρωθυπουργός –ήμουν 12 ετών. Μεγάλωσα μέσα στην ψευδαίσθηση του σοσιαλιστικού προτύπου της Σοβιετικής Ενωσης και είδα όλα αυτά, τα μεγάλα ιδανικά, μπροστά στην ανεπάρκεια των ανθρώπων και τη διαφθορά, να γκρεμίζονται το ένα μετά το άλλο. Οπότε, όταν φτάσαμε εδώ που φτάσαμε, με την αριστερή κυβέρνηση που έχουμε τώρα και μας κυβερνάει, η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν περίμενα πολλά».
Αρα, ποιο είναι το συμπέρασμα; «Αυτό που κατάλαβα στη ζωή μου είναι ότι στα πρώτα τραπέζια πίστα συνήθως είναι φελλοί. Και οι φελλοί πάντα επιπλέουν. Ενας άνθρωπος που δεν έχει αυτή την ανάγκη δεν θέλει να κλείσει πρώτο τραπέζι πίστα. Τον απασχολεί η διάρκεια, η ουσία, το ταξίδι, μπας και καταλάβει κάτι για τον εαυτό του, μπας και κάνει κάτι για κανέναν άλλον, απλώσει κανένα χέρι για να βοηθήσει».
Αισθάνεστε κερδισμένη από τον δρόμο που έχετε διαλέξει; «Ναι, πολύ».
Δεν σας στέρησε πράγματα; «Θα σας πω τι έχω χάσει. Εχω χάσει υλικά αγαθά. Δεν έχω χάσει τίποτε άλλο. Γιατί κι όταν έγιναν όλα αυτά τα πράγματα, προβληματίστηκα, αλλά δεν φοβήθηκα. Αλήθεια το λέω. Κι ακόμη προβληματίζομαι. Και τρέχω σαν τον Βέγγο, όπως τρέχουμε όλοι. Δεν φοβάμαι όμως. Οχι…».
«Αννα Καρένινα»: Εθνικό Θέατρο (Rex, Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη»), έως τις 29/05, Τετάρτη έως Σάββατο στις 20.30 και Κυριακή στις 19.00.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 6 Μαρτίου 2016

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ