Ο Σωκράτης Μάλαμας συνεχίζει έπειτα από τόσα χρόνια να γοητεύει το πολύ μεγάλο κοινό του, και μάλιστα προσθέτει και νέο. Γιατί; Ισως «γιατί έτσι». Ή μήπως, αν διαβάσει κάποιος τη συνέντευξη που μας έδωσε, τίποτε δεν είναι τόσο τυχαίο;
Είσαι σε μια ηλικία που λογικά θα παρατηρείς πιο συχνά τον εαυτό σου και θα βγάζεις κάποια οριστικά πορίσματα για αυτόν και για τη ζωή. Συμβαίνει;
«Οχι ακόμη. Ρωτάς όμως έναν ανώριμο άνθρωπο. Είμαι ανώριμος και το ξέρω. Ομως γνωρίζω πολύ καλά προς τα πού θα μπορούσα να είχα πάει και πού βρίσκομαι».
Γιατί δεν έχεις πάει προς τα εκεί που θα μπορούσες;
«Μπορεί να είναι η φυσική μου δειλία. Ισως η λάθος ανθρώπινη πεποίθηση ότι μπορούμε να διαιωνίσουμε τη χαζομάρα μας για πολλά χρόνια. Και ξαφνικά ο χρόνος γίνεται περιοριστικός και βλέπεις τον τοίχο μπροστά σου πλέον και όχι σαν μια κουκκίδα κάπου στο βάθος».
Μοιάζει μάλλον αρκετές φορές να μιλάς στον εαυτό σου.
«Το κάνω. Του λέω «είναι καιρός να σκεφτείς ότι πολύ σύντομα θα κληθείς να περάσεις στην αντίπερα όχθη». Oπως λέει ο Πεσόα «περνάει η άμαξα για το χάος». Κάποια μέρα θα χτυπήσει ένα κουδουνάκι στην είσοδο του σπιτιού μου».
Σε αυτή τη σκέψη δειλιάζεις λίγο;
«Οχι, μου φαίνεται γοητευτικό και παράδοξο. Δεν υπήρξα ποτέ βαθιά ερωτευμένος με την πραγματικότητα, δεν έγινα εραστής ή υπηρέτης αυτής της πραγματικότητας. Πάντα έψαχνα στο φαντασιακό, μέχρι τα όρια του ψεύδους. Δεν έχω επενδύσει στην πραγματικότητα. Κάποια στιγμή στη ζωή μας πρέπει να το σκεφτούμε και λογικά, αφού είμαστε λογικά όντα. Κάθε βράδυ όταν πέφτεις για ύπνο, πεθαίνεις, είσαι εκτός φάσεως. Γιατί θα σε πειράξει αν δεν επανέλθεις το πρωί στο γήπεδο; Τόσο φοβερός μπαλαδόρος νομίζεις ότι είσαι;».
Εχεις γνώμη για το πού βρίσκεται η τέχνη στην Ελλάδα αυτή την εποχή;
«Οι τέχνες είναι ένα βραδύ όχημα, δεν είναι ταχύπλοο. Μην τις φοβάσαι τις τέχνες στη χώρα αυτή. Πιστεύω ότι το θέατρο συνεχίζει ακάθεκτο, γίνονται και πολλές πειραματικές προσπάθειες, παρότι δεν υπάρχει το κοινό να υποστηρίξει κάτι τέτοιο. Για τη ζωγραφική δεν γνωρίζω, παρ’ όλο που μου αρέσει να βλέπω και να θαυμάζω, αλλά πιστεύω ότι έχουμε ζωγράφους οι οποίοι κοιτάζουν με ένα άλλο βλέμμα τον κόσμο. Η δουλειά της τέχνης στην ουσία είναι μία: να κοιτάζει και να συμπεριλαμβάνει όχι μόνο το ορατό, αλλά και το αόρατο, το άγνωστο. Τώρα βρισκόμαστε σε χαμηλή πτήση αλλά είμαι σίγουρος ότι θα προλάβουμε και θα δούμε μπροστά μας καινούργιους τρόπους, νέο λόγο, νέες φωνές, νέες μουσικές, νέα έργα, νέα έκφραση. Γιατί αν δεν ανανεωθεί η τέχνη μέσα σε αυτόν τον λαό, δεν θα μπορέσει να φύγει από το πηγάδι της κρίσης».
Στη μουσική;
«Στη μουσική πρέπει να φύγουμε όλοι. Και η δική μου γενιά και ίσως η αμέσως επόμενη. Να φύγουμε και το φίδι να αλλάξει δέρμα και να κινηθεί ελεύθερο μέσα σε άλλα πράγματα».
Ο τελευταίος χρόνος ήταν πυκνός πολιτικά. Πώς είδες να επιδρά στη συμπεριφορά των νεοελλήνων;
«Ο γεωργός, για παράδειγμα, σε γενικές γραμμές καλά κάνει τη δουλειά του, η πολιτική εξουσία δεν την κάνει καλά. Φταίει αυτή η πλέμπα η οποία ονομάζεται πολιτικό προσωπικό αυτής της χώρας. Δεν υπάρχει σοβαρό πολιτικό προσωπικό αυτή τη στιγμή, χρειάζεται οπωσδήποτε ανανέωση. Ολοι αυτοί οι τύποι το πρώτο πράγμα που σκέφτονται είναι πώς θα διαιωνιστεί η θέση των πολιτικών στη χώρα».
Ημασταν σε πολύ κακή κατάσταση, εμφανίστηκε και ο ΣΥΡΙΖΑ που έταξε τα πάντα…
«Οι αρχηγοί όλων των κομμάτων έλεγαν παρόμοια πράγματα. Βέβαια δεν τα έλεγαν με τόσο στόμφο. Δεν πήγαιναν στη ΔΕΘ να βγάλουν λόγο και να υποσχεθούν στην κυρία στο Κερατσίνι ακόμη και το τραπεζομάντιλο της μητέρας του υπουργού. Δεν έχω δει κάποιον πολιτικό αρχηγό που να μην ψεύδεται ασύστολα μπροστά στον λαό».
Ομως να μη χαϊδεύουμε το «αθώο» κοινό λέγοντας ότι ευθύνη έχουν μόνο οι πολιτικοί.
«Συμφωνώ. Και οι πολίτες προβάλλουν το συλλογικό τους ψεύδος διαλέγοντας κάθε φορά τον δικό τους ψεύτη. Επίσης, ο κόσμος το έχει ρίξει στην ευκολία και κάθε φορά που του μιλάς για οτιδήποτε μπορεί να τον κάνει να σκεφτεί λίγο διαφορετικά σου λέει «έλα μωρέ, μας έχετε πρήξει με την κουλτούρα», και τελικά αυτή η στάση έχει γίνει η επικρατούσα κουλτούρα. Ο άλλος σπουδάζει πολικός μηχανικός και θεωρεί ότι δεν πρέπει να διαβάζει Πλάτωνα».
Ο λαός με την ποιότητα των απαιτήσεών του καθορίζει την επικρατούσα ηθική;
«Φυσικά. Γιατί απαιτούμε από έναν παπά να είναι τίμιος και ενάρετος και δεν το απαιτούμε από έναν πρωθυπουργό; Φαινομενικά μοιάζει να το απαιτούμε αλλά στην πραγματικότητα όχι. Εντελώς υποκριτικά, δεν δεχόμαστε ο παπάς να έχει την παραμικρή λάθος συμπεριφορά και οι ίδιοι ανεχόμαστε από έναν πρωθυπουργό όλες τις προφανείς λάθος συμπεριφορές».
Οι πολιτικοί δεν βγαίνουν με κλήρωση, ψηφίζονται. Και εφόσον ζούμε στην εποχή όπου όλες οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες, έχει σημασία και ο πολίτης να αναλάβει μια ειλικρινή ευθύνη για τις επιλογές του;
«Εννοείται. Σε αυτή τη χώρα κανένας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για τις επιλογές του τελικά».
Εσύ τις αναλαμβάνεις;
«Με τις δημόσιες τοποθετήσεις μου. Τι άλλο να κάνω εγώ ο μουσικός; Να κατεβάσω τις κιθάρες μου στην εθνική οδό να κλείσω τον δρόμο για να μην μπορεί να πάει κανένας στη Θεσσαλονίκη; Να στρώσω κάτω στην άσφαλτο τους ενισχυτές μου, τους ζουρνάδες, τα μπουζούκια και να κάνω μια διαμαρτυρία για να αρχίσει ο καθένας να αναλαμβάνει τις ευθύνες του υπεύθυνα και δημόσια;».

πότε & πού:

Σωκράτης Μάλαμας. Σταυρός του Νότου, Κεντρική Σκηνή. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ