Η δεύτερη ευκαιρία της Ελλάδας και οι νέες προκλήσεις

Υφεση 0,7%-1% προβλέπουν στο σύνολο του 2016 στην Ελλάδα αναλυτές, κορυφαίοι οικονομολόγοι και τραπεζίτες, θεωρώντας όμως ότι η χώρα έχει μια δεύτερη ευκαιρία να ορθοποδήσει, με την οικονομία της να σταθεροποιείται και να «γυρίζει» μερικώς το δεύτερο εξάμηνο, προσελκύοντας μάλιστα ξένα κεφάλαια, αν και ορισμένοι φοβούνται πολιτική αστάθεια, επενδυτική άπνοια και νέα αναζωπύρωση αρνητικών σεναρίων που φθάνουν εκ νέου ως το Grexit.

Για την Deutsche Bank το μεγάλο ερώτημα είναι το κατά πόσον θα επιτευχθεί μια συμφωνία ελάφρυνσης του χρέους καθώς υπάρχουν πιθανότητες οι Ευρωπαίοι να επιλέξουν να περιμένουν και το θέμα να μπει στην αναμονή. Αν πάντως επιτευχθεί συμφωνία, θα επανέλθει η χρηματοδότηση του ΔΝΤ και θα βελτιωθεί η ελκυστικότητα της Ελλάδας για τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια καθώς εκτιμάται ότι απαιτούνται 16 δισ. ευρώ ετησίως επενδύσεις τα επόμενα χρόνια για να επιτύχει η χώρα βιώσιμη ανάπτυξη.

Aξιολόγηση και χρέος

H έγκαιρη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης τον Φεβρουάριο θεωρείται θεμελιώδους σημασίας για την έναρξη των επίσημων διαβουλεύσεων σχετικά με την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους, την επαναφορά της άρσης της απαγόρευσης αποδοχής (waiver) των αξιογράφων που εκδίδονται ή έχουν την εγγύηση του Ελληνικoύ Δημοσίου για την άντληση (φθηνότερης) χρηματοδότης των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ και, τέλος, για την ενδεχόμενη συμμετοχή του ΔΝΤ στο νέο πρόγραμμα στήριξης, όπως και τη συνολική συμμετοχή τελικά της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Σύμφωνα με τη UBS, μόνο από την άρση του waiver εκτιμάται ότι θα είναι σε θέση να μεταφέρουν ρευστότητα της τάξεως των 25 δισ. ευρώ από τον μηχανισμό ELA, με άμεσο αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ως και 300 εκατ. ευρω σε πληρωμές τόκων ετησίως. Η πρόσβαση επίσης των ελληνικών τραπεζών στη χρηματοδότηση της ΕΚΤ αποτελεί κρίσιμη παράμετρο για την αναχρηματοδότηση του βραχυπρόθεσμου χρέους μέσω της μετακύλισης των 15 δισ. ευρώ ΕΓΔ (8,5% του ΑΕΠ) που κατέχουν.

Ωστόσο, όπως αναφέρει και ο Γιώργος Κοφινάκος, διευθύνων σύμβουλος της StormHarbour UK, είναι αμφίβολο ότι θα καταφέρουμε να διαχειριστούμε επιτυχώς όλες τις προκλήσεις που έχει μπροστά της η χώρα, μέσα σε ένα πολιτικό περιβάλλον που δεν έχει καταφέρει να βρει στοιχεία συνεννόησης για δεκαετίες, γιατί πάντα προέχει το κομματικό συμφέρον.

Το πολιτικό μας σύστημα δεν έχει επιδείξει τέτοιες ικανότητες και ευελιξίες καταδικάζοντας στο τέλος τον μέσο Ελληνα σε συνεχώς βαθύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση.

«Κλειδί» οι επενδύσεις

Αν πάντως το πολιτικό περιβάλλον σταθεροποιηθεί και προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις, όπως εκτιμά, «τα ελληνικά ομόλογα θα δουν περαιτέρω συρρίκνωση των αποδόσεων και ως το τέλος του 2016 τα δεκαετή θα φθάσουν κοντά στο 5%. Αντίστοιχη κάθοδο θα ακολουθήσουν και οι αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων. Το χρηματιστήριο έχει επίσης όλες τις προϋποθέσεις να είναι μία από τις αποδοτικότερες αγορές στον κόσμο, μια και οι τρέχουσες αξίες δεν αντικατοπτρίζουν τις εταιρικές αποδόσεις. Επίπεδα του χρηματιστηριακού δείκτη Αθηνών κοντά στις 800 μονάδες είναι εφικτά σε αυτό το πλαίσιο για τη χρονιά που μόλις ανέτειλε».

Κορυφαίοι τραπεζίτες εκτιμούσαν ότι υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για την Ελλάδα, με το Grexit risk να έχει περιοριστεί σημαντικά. Με την εθνική αποταμίευση εξάλλου στο 7% του ΑΕΠ και τις επενδύσεις να έχουν καταρρεύσει στο 10% του ΑΕΠ –τα χαμηλότερα ποσοστά στην ευρωζώνη -, η επιστροφή στην ανάπτυξη, η οποία θα μπορούσε να αρχίσει από το δεύτερο εξάμηνο του 2016, εξαρτάται από την προσέλκυση σημαντικού ύψους ξένων κεφαλαίων και επενδύσεων.

Διαχειριστές κεφαλαίων εκτιμούσαν ότι για να ξανακερδηθεί η αξιοπιστία της χώρας θα πρέπει η κυβέρνηση να συνεχίσει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων και συνολικά το πολιτικό σύστημα να στηρίξει την αναγκαία πορεία που θα βγάλει τη χώρα από τη στενωπό.

Οκτώ στόχοι

«Υπάρχουν οκτώ στόχοι οι οποίοι, αν επιτευχθούν, τότε θα υπάρξει μια τεράστια αναπτυξιακή έκρηξη, ενώ θα εισρεύσουν σημαντικές ξένες επενδύσεις» ανέφερε ο Wilbur Ross, δισεκατομμυριούχος επενδυτής, σε επενδυτικό συνέδριο της Capital Link στη Νέα Υόρκη. Οι στόχοι έχουν να κάνουν με τη νομοθέτηση και εφαρμογή των υπολοίπων σημείων του Μνημονίου.

Να αποκτήσει η χώρα πρόσβαση στις αγορές με επιτόκια κάτω του 5%, ενώ τα ομόλογα του Δημοσίου να γίνουν αποδεκτά από την ΕΚΤ ως ενέχυρο για τις τράπεζες. Οι επενδύσεις να επανέλθουν στα επίπεδα του 2007 και οι εξαγωγές να αυξηθούν μέσω κινήτρων καθώς σήμερα παράγεται περισσότερο ελληνικό γιαούρτι στη Νέα Υόρκη από ό,τι στην Ελλάδα. Να βελτιωθεί η παραγωγικότητα και η ευελιξία της αγοράς εργασίας.

Να αυξηθεί ο τουρισμός ιδιαίτερα μέσω των αεροπορικών αφίξεων και να δοθεί ώθηση στην τραπεζική χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Για τον Willem Buiter, πάντως, επικεφαλής οικονομολόγο της Citigroup και νονό του όρου «Grexit», η Ελλάδα δεν δείχνει να έχει ξεπεράσει ακόμη τον κίνδυνο, με τις πιθανότητες εξόδου από το ευρώ τα επόμενα ένα-τρία χρόνια να ξεπερνούν το 50%, με πιο πιθανή μάλιστα περίοδο για κάτι τέτοιο το δεύτερο εξάμηνο του 2017.