«Θα σας γδάρουν σαν λαγούς και θα ανεμίζουν τα τομάρια σας στους Podemos»

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2014 ο τότε πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς επισκέφθηκε το Βερολίνο προκειμένου να συναντήσει την καγκελάριο της Γερμανίας κυρία Ανγκελα Μέρκελ.

Είχαν προηγηθεί οι ατυχείς για εκείνον ευρωεκλογές, έβλεπε τον Αλέξη Τσίπρα να έρχεται με φόρα και αναζητούσε αντίμετρα ικανά να ανακόψουν την πορεία της Αριστεράς προς την εξουσία. Ο κ. Σαμαράς ζήτησε από την κυρία Μέρκελ να ασκήσει την επιρροή της στην τρόικα ώστε να είναι χαλαρότερη η αντιμετώπισή της στην περιβόητη πέμπτη και τελευταία αξιολόγηση ώστε να διευκολυνθεί η έξοδος από το Μνημόνιο. Πίστευε ότι, αν κατάφερνε να κλείσει το Μνημόνιο, θα διέθετε στη φαρέτρα του ένα ισχυρό επιχείρημα απέναντι στον επελαύνοντα κ. Τσίπρα.

Αόριστη υπόσχεση

Δεν ξέρουμε τι ακριβώς είπε η γερμανίδα καγκελάριος στον έλληνα πρωθυπουργό. Σύμφωνα με όσα δημοσιεύτηκαν τότε, η κυρία Μέρκελ έδωσε μια αόριστη υπόσχεση στον κ. Σαμαρά χωρίς να δεσμευτεί. Το ενδιαφέρον είναι ότι η συνάντηση έγινε χωρίς την παρουσία του γερμανού υπουργού Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Είχε προηγηθεί λίγες ημέρες νωρίτερα ένα δείπνο του γερμανού υπουργού Οικονομικών με τον Αντώνη Σαμαρά στην Πορτογαλία, στο περιθώριο μιας συνάντησης εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, όπου ο κ. Σόιμπλε δεν άφησε κανένα περιθώριο πρώιμης εξόδου από το Μνημόνιο.

Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο ο τότε έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε τη μεσολάβηση της κυρίας Μέρκελ. Το δυστύχημα για τον κ. Σαμαρά ήταν ότι λίγες ημέρες μετά τη συνάντησή του με την κυρία Μέρκελ ακολούθησε μυστική επαφή του κ. Σόιμπλε με τον Πόουλ Τόμσεν στο Βερολίνο. Εκείνη η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ενημερώθηκε γι’ αυτήν και το περιεχόμενό της αργότερα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας. Ενας αμερικανός δημοσιογράφος τού μετέφερε σχετικές πληροφορίες. Τώρα, σχεδόν έναν χρόνο μετά, «Το Βήμα της Κυριακής» αποκαλύπτει ότι εκείνη η συνάντηση Σόιμπλε – Τόμσεν ήταν απολύτως καθοριστική για τις ελληνικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.

Οι δυο τους συναντήθηκαν προκειμένου να αξιολογήσουν τις ελληνικές προοπτικές. Είχαν πλήρη ενημέρωση, διέθεταν τα στοιχεία και έβλεπαν καθαρά την επερχόμενη επικράτηση της αριστερής αντιπολίτευσης. Λέγεται ότι σε εκείνη τη συνάντηση οι κ.κ. Τόμσεν και Σόιμπλε έκριναν ότι οι ημέρες της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου ήταν μετρημένες και δεν πίστεψαν ούτε στιγμή το επιχείρημα του τότε έλληνα πρωθυπουργού ότι τυχόν διευκολύνσεις στο οικονομικό πεδίο θα άλλαζαν την πορεία των πολιτικών πραγμάτων.

Αντιθέτως, ο κ. Σόιμπλε είχε εδραία πεποίθηση ότι οποιαδήποτε διευκόλυνση προς τον κ. Σαμαρά θα κατέληγε όπλο και εργαλείο στα χέρια του κ. Τσίπρα. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να προικοδοτήσει διά του κ. Σαμαρά και να εγκαταστατήσει στο κέντρο της ευρωζώνης έναν αριστερό πολιτικό, ο οποίος από τότε διεκήρυττε ότι σκοπός του ήταν να μεταβάλει τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη, να καταργήσει τη λιτότητα και να στρέψει τη Γηραιά Ηπειρο προς κεϊνσιανή κατεύθυνση.

Και είναι αλήθεια πως, αν τότε ο κ. Σαμαράς αντιμετωπιζόταν με σχετική ελαστικότητα, ολοκληρωνόταν επιτυχώς η πέμπτη αξιολόγηση, δίδονταν τα υπόλοιπα χρήματα του δεύτερου μεγάλου δανείου και δινόταν λύση στο ζήτημα του χρέους, ο κ. Τσίπρας θα ερχόταν στην εξουσία με προίκα μοναδική που πιθανώς θα του επέτρεπε να κινείται ως ταύρος εν υαλοπωλείω στα κέντρα της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Σύμφωνα με τις διηγήσεις προσώπων που πληροφορήθηκαν όσα συζητήθηκαν σε εκείνη τη μυστική συνάντηση του Βερολίνου, ο κ. Σόιμπλε ήταν κάθετος, παρότι ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Μάριο Ντράγκι «άκουγε» με μεγαλύτερη συμπάθεια τα επιχειρήματα του κ. Σαμαρά.

Για τον γερμανό υπουργό Οικονομικών ήταν αδιανόητη οποιαδήποτε διατάραξη των βασικών κατευθύνσεων της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής. Προτιμούσε να δοκιμάσει τις αντοχές του ελληνικού συστήματος και κυρίως να αναγκάσει τον επερχόμενο κ. Τσίπρα να προσαρμοσθεί και να αναγκασθεί να κινηθεί εντός του πλαισίου των ευρωπαϊκών κανόνων και ιδιαιτέρως των αρχών οικονομικής πολιτικής που είχε επιβάλει ο ίδιος στο Εurogroup. Δεν ήθελε σε καμία περίπτωση ένα ελληνικό προηγούμενο που θα ενθάρρυνε αντίστοιχες κινήσεις στην Ισπανία, στην Ιταλία και αλλού.Το δυστύχημα είναι ότι τότε η διαφορά ως προς το δημοσιονομικό κενό μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και τρόικας ήταν λίγο υψηλότερη του 1 δισ. ευρώ. Ο κ. Σαμαράς επέμεινε, δεν δεχόταν πρόσθετα μέτρα και ο κ. Σόιμπλε οχυρωμένος δεν έκανε βήμα πίσω παρά θέλησε να περιμένει την εκλογή του κ. Τσίπρα. Σε εκείνη τη φάση στις πολλές επαφές που έγιναν μεταφέρθηκε χαρακτηριστικά στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ η απειλή ότι «θα σας γδάρουν σαν λαγούς και θα ανεμίζουν τα τομάρια σας στους Podemos».

O κ. Τσίπρας αγνόησε εκείνες τις προειδοποιήσεις, δεν έλαβε σοβαρά υπόψη τη στρατηγική του γερμανού υπουργού Οικονομικών, αλλά αντιθέτως επέλεξε προς έκπληξη των περισσοτέρων τον Γιάνη Βαρουφάκη, ένα πρόσωπο προκλητικό και αμφιλεγόμενο, να χειρισθεί τη διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους.

Η πικρή αλήθεια

Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε όλοι. Ο Σόιμπλε απεδείχθη ανθεκτικότερος, η στρατηγική του επικράτησε, ο ριζοσπάστης κ. Τσίπρας υποχρεώθηκε να υπογράψει μια σκληρή συμφωνία, το κόμμα του διασπάστηκε και σήμερα οδεύει προς μια ανοιχτή και αβέβαιη εκλογική αναμέτρηση.Η πικρή αλήθεια είναι ότι ο κ. Σόιμπλε έφερε την ελληνική πολιτική στα μέτρα του. Οι δικοί μας δυστυχώς απεδείχθησαν χαϊβάνια, όπως λέει και ένας παλαιός της πολιτικής.