Η οδός διαφυγής από την ελληνική κρίση

Η Ελλάδα, παρά την έντονη δυσαρέσκεια του Ζάν Κλώντ Γιούνκερ για τους μέχρι τώρα χειρισμούς της κυβέρνησης Τσίπρα, πορεύεται ξανά με σύμμαχο την Ευρωπαική Επιτροπή και την ισχυρή πολιτική βούληση της Γαλλίας και της Ιταλίας να παραμείνει ως ισότιμο μέλος στην ευρωζώνη.

Στην παραζάλη των τελευταίων ημερών, από τις Βρυξέλλες μεταδίδεται ότι τα θετικά στοιχεία είναι δύο:

1. Οι ευρωπαικές πηγές μετά από πέντε μήνες αγανάκτησης για τη “μη διαπραγμάτευση” και τις “πιρουέτες” του πρώην υπουργού Οικονομικών, εξέφρασαν ικανοποίηση για την (προχθεσινή) επιστολή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσκαλώτου με το αίτημα για νέο δάνειο με διάρκεια έως τρία χρόνια που θα συνοδεύεται από μακροπρόθεσμο πρόγραμμα σταθεροποίησης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

2. Για πρώτη φορά εδώ και πέντε χρόνια (από το πρώτο μνημόνιο) το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα εμφανίζεται ενωμένο, εγγυάται την παραμονή της χώρας στο ευρώ έχοντας υπογράψει το σύνολο των προτάσεων και σκληρών μέτρων που υποβλήθηκαν χθές το βράδυ.

Ο στόχος της Ευρωπαικής Επιτροπής είναι να δοθεί λύση και ένα νέο πρόγραμμα που θα έχει τρία συστατικά:

-Πιο ισχυρή σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας

-Θα καλυπτει τη μεγαλύτερη ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, και

-Μεταρρυθμίσεις ανοικοδόμησης και ανάπτυξης της Ελλάδας που – στο καλό σενάριο – θα εξέρχεται από την πενταετή κρίση, τις οποίες θα επεξεργαστεί η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank) η οποία διαθέτει και τους χρηματοδοτικούς πόρους γι΄αυτή την προσπάθεια.

Κατόπιν τούτων σήμερα, Παρασκευή, οι θεσμοί έχοντας στα χέρια τους τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης που οι πληροφορίες θέλουν ότι συντάχθηκε με τη βοήθεια γάλλων τεχνοκρατών της ομάδας Σαπέν (παρ΄ότι επισήμως αυτό δεν επιβεβαιώνεται) θα αξιολογήσουν το αίτημα για δάνειο από τον ESM, βάσει της συνθήκης του ESM

-Θα αξιολογήσουν τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης

-Θα αξιολογήσουν μαζί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εάν το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο

-Θα αξιολογήσουν τις πραγματικές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας

Ως πρός την αξιολόγηση των ελληνικών προτάσεων, οι πληροφορίες θέλουν, ότι θα πρέπει να είναι έτοιμη το βράδυ της Παρασκευής για να σταλεί το πρωί του Σαββάτου στο EuroWorking Group (EWG) και στη συνέχεια να εξεταστεί από το Eurogroup που ξεκινάει στις 4 το απόγευμα.

Η πρόταση που περιμένουν οι ευρωπαίοι πρέπει να βασίζεται στο κείμενο που είχαν καταθέσει οι θεσμοί στις 26 Ιουνίου, δηλαδή στην τελευταία πρόταση Γιουνκέρ, που δόθηκε στη δημοσιότητα μετά την απόφαση για το δημοψήφισμα. Φυσικά δεν θα είναι ακριβώς η ίδια, γιατί τα πράγματα την τελευταία εβδομάδα έχουν αλλάξει και η οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε δραματικά.

Πλέον το νέο σενάριο είναι το 2015 και το 2016 το ΑΕΠ θα μειωθεί, παρά την πρωτοφανή αντοχή που έδειξε η ελληνική οικονομία κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015 που μπορεί να κλείσει ακόμη και με θετικό πρόσημο

Προφανώς και οι δημοσιονομικοί στόχοι για το 2015 και το 2016 που πρόβλεπαν πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ και 2% του ΑΕΠ αντίστοιχα αλλάζουν, καθώς οι συνθήκες επιδεινώθηκαν. Όμως αυτό αυξάνει τις χρηματοοικονομικές ανάγκες της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια.

Ακόμη δεν υπάρχει ακριβές μέγεθος, αλλά όπως εκτιμούν οι θεσμοί αντλώντας στοιχεία από την έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους από το ΔΝΤ για τα επόμενα τρία χρόνια οι ανάγκες δεν θα είναι κάτω των 50 δισ ευρώ.

Αν οι προτάσεις της κυβέρνησης, όπως όλοι περιμένουν, είναι ικανοποιητικές οι θεσμοί θα κάνουν θετική εισήγηση στο Eurogroup λέγοντας ότι αποτελούν καλή βάση για ένα μελλοντικό πρόγραμμα.

Αν όλα πάνε καλά, υπάρξει συμφωνία και εγκριθεί το νέο δάνειο για να γίνει η πρώτη εκταμίευση χρημάτων από το νέο πρόγραμμα του ESM θα χρειαστούν 4-5 εβδομάδες. Είναι πολλές οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια.

Ακόμη δεν έχει επιλυθεί το πρόβλημα της χρηματοδοτικής – γέφυρας που έθεσε η ελληνική πλευρά και γνωρίζουν πολύ καλά οι θεσμοί.

Οπως είναι γνωστό το ΔΝΤ είναι “προνομιακός πιστωτής” έχει προτεραιότητα στις πληρωμές κι επομένως θα θέλει να λάβει τα χρήματα του πριν από την ΕΚΤ. Τη Δευτέρα η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει 350 εκατ. στο ΔΝΤ και στις 20 Ιουλίου 3,7 δις στην ΕΚΤ. Επομένως πρέπει να βρεθούν περί τα 6 δις ευρώ ως τις 20 Ιουλίου, στα οποία περιλαμβάνονται το 1,6 δισ ευρώ που δεν πληρώσαμε στο ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου.

Βεβαίως υπάρχει η λύση της πολιτικής απόφασης. Αν υπάρξει συμφωνία μπορεί να απελευθερωθούν άμεσα τα κέρδη των ομολόγων από το πρόγραμμα SMP που ανέρχονται σε 1,9 δισ. ευρώ για το 2014 και 1,5 δισ. ευρώ για το 2015 και ήδη έχουν μεταφερθεί στο ESM.

Για να τρέξουν όμως τα πράγματα πρέπει να προηγηθεί η έγκριση των μέτρων από τη Βουλή. Το μήνυμα που εστάλη στην Αθήνα είναι σαφές “για όλες τις προαπαιτούμενες ενέργειες χρειάζεται έγκριση του ελληνικού κοινοβουλίου. Η έγκριση από το ελληνικό κοινοβούλιο είναι σημαντική για να δοθεί και η χρηματοδότηση – γέφυρα. Προϋπόθεση για την εκταμίευση είναι να νομοθετηθούν τα προαπαιτούμενα που θα συμφωνηθούν π.χ. το θέμα του ΦΠΑ, των συντάξεων, και διοικητικά μέτρα για τη ανεξαρτησία των φορολογικών αρχών και το δημοσιονομικό συμβούλιο”.

Αν η εισήγηση των θεσμών είναι αρνητική, το Εurogroup του Σαββάτου θα τελειώσει γρήγορα. Σε αυτή την περίπτωση το Eurogroup θα βγάλει μια μικρή δήλωση που θα λέει ότι το πρόγραμμα που ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση δεν οδηγεί σε βιώσιμη μεσοπρόθεσμη λύση, δεν θα οδηγήσει την Ελλάδα σε βιώσιμο δρόμο ανάπτυξης και επομένως δεν θα εγκρίνουν το δάνειο από τον ΕSM

Την Κυριακή η Σύνοδος Ευρωζώνης και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αποτιμήσουν τις συνέπειες της αδυναμίας να συμφωνήσουμε σε ένα νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα.