Φρενίτιδα για ενοποιήσεις επιχειρηματικών κολοσσών

Τα χρόνια της κρίσης ο φόβος δεν επέτρεπε στους μάνατζερ να σχεδιάσουν συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων. Ηταν η εποχή της εσωστρέφειας και των ομφαλοσκοπήσεων, της προσπάθειας περιστολής του λειτουργικού κόστους κάθε επιχείρησης, η εποχή του μικροοικονομικού συμμαζέματος και του εξορθολογισμού των ισολογισμών. Εφέτος αυτές οι εταιρικές πολιτικές μοιάζουν παρελθόν. Η εταιρεία μελετών Dealogic υπολόγισε ότι το πρώτο εξάμηνο του 2015 η αξία των προσφορών για εξαγορές και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων που έχουν ανακοινωθεί σε κάθε γωνιά του πλανήτη φθάνει στα 2,15 τρισ. δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι τη χρονιά που διανύουμε πιθανόν η αξία των επιχειρηματικών deals να ξεπεράσει το επίπεδο-ρεκόρ των 4,3 τρισ. δολ. που είχε φθάσει το 2007.

Πλάνα ισχυροποίησης

Το ανανεωμένο κύμα εταιρικών ενοποιήσεων εκπορεύεται, ασφαλώς, από την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας –σε επίπεδο κυρίως αριθμών και όχι διαβίωσης των ανθρώπων, αλλά αυτό, λόγω της δυνατότητας πρόσβασης στις αγορές ολόκληρου του πλανήτη που εξασφαλίζει η παγκοσμιοποίηση, δεν απασχολεί και τόσο τις επιχειρήσεις. Εκπορεύεται όμως και από έναν άλλης τάξεως φόβο των μάνατζερ: τον φόβο ότι, αν δεν καταστρώσουν κάποιο σχέδιο εξαγοράς μιας άλλης επιχείρησης, θα μπει η δική τους επιχείρηση στα σχέδια εξαγοράς μιας άλλης!

Ετσι, επιχειρηματικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται σε ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων από την υγεία στον τεχνολογικό τομέα και στον κλάδο των μέσων ενημέρωσης επεξεργάζονται πλάνα ενοποίησης και ισχυροποίησής τους στον διεθνή ανταγωνισμό. «Υπάρχει μια κλιμακούμενη ανταγωνιστική και στρατηγική πίεση για δράση» δήλωσε στη «Wall Street Journal» ο επικεφαλής του διεθνούς Τμήματος Εξαγορών και Συγχωνεύσεων της Goldman Sachs Γκρεγκ Λέμκαου.

Προνομιακοί κλάδοι

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τους κλάδους στους οποίους παρατηρείται η μεγαλύτερη ενοποιητική δραστηριότητα το πρώτο εξάμηνο του 2015, αξίζει να αναφερθεί ο κλάδος της υψηλής τεχνολογίας και δη των ημιαγωγών με τη συμφωνία του περασμένου Μαρτίου για την εξαγορά της Freescale Semiconductor από την ολλανδική NXP Semiconductors αντί 11,8 δισ. δολ. Στη συνέχεια η Avago Technologies συμφώνησε να εξαγοράσει την Broadcom Corp. αντί 37 δισ. δολ. (η μεγαλύτερη ως τώρα συμφωνία στον κλάδο παγκοσμίως). Και λίγες εβδομάδες αργότερα η Intel ανακοίνωσε την εξαγορά της Altera αντί 16,7 δισ. δολ.

Στον κλάδο ασφαλίσεων υγείας παρατηρείται επίσης μεγάλη κινητικότητα τους τελευταίους μήνες. Η κινητικότητα αυτή εντοπίζεται γύρω από την αμερικανική Humana Inc., η οποία έβαλε πωλητήριο, όπως χαρακτηριστικά γράφει η «WSJ». Η επίσης αμερικανική Aetna ήταν η πρώτη που εκδήλωσε ενδιαφέρον. Εν τω μεταξύ, η UnitedHealth Group αποκάλυψε ότι έχει βάλει στο στόχαστρό της για εξαγορά την… Aetna. Νωρίτερα, στις αρχές Ιουνίου, η Anthem υπέβαλε σειρά προτάσεων εξαγοράς στη Cigna, η οποία επίσης «καλοβλέπει» την εδρεύουσα στο Λούισβιλ του Κεντάκι Humana!

Οι εν δυνάμει κίνδυνοι

«Τέτοια φρενίτιδα για την εξαγορά μιας εταιρείας σπάνια παρατηρείται μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2008 που βύθισε την παγκόσμια οικονομία σε βαθιά ύφεση» γράφουν οι ρεπόρτερ της «WSJ».

«Επειτα από τόσον καιρό με τόσες πολλές αγορές ιδίων μετοχών, με τόσες πολλές διανομές μερισμάτων, ο κόσμος άρχισε να ζητεί την ισχυροποίηση και τη μεγέθυνση των επιχειρηματικών ομίλων» δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της SS&C Technologies Holdings Μπιλ Στόουν (τον Φεβρουάριο η SS&C συμφώνησε στην εξαγορά της Advent Software αντί 2,4 δισ. δολ.). Δεν έχει και άδικο. Σύμφωνα με την Dealogic, το 2013 οι μετοχές των αμερικανικών επιχειρήσεων που προχώρησαν σε εξαγορά άλλης εταιρείας ενισχύθηκαν κατά 4%. Το 2014 ενισχύθηκαν κατά 3% και εφέτος, το πρώτο εξάμηνο, ενισχύθηκαν περίπου κατά 4%.

Την περίοδο της ύφεσης, από το 2008 ως το 2011, οι μετοχές όσων εταιρειών τόλμησαν να ασκήσουν επεκτατική πολιτική κατά μέσο όρο υποχώρησαν. Διότι την περίοδο των ισχνών αγελάδων οι μάνατζερ αναζητούσαν τρόπους για να κρατήσουν όσο το δυνατόν πιο ικανοποιημένους τους μετόχους των εταιρειών τους με αγορές ιδίων μετοχών και διανομές μερισμάτων, κινήσεις που κρίνονται λιγότερο ριψοκίνδυνες από μια εξαγορά ή συγχώνευση της επιχείρησης.

Οι αναταράξεις

Η περίοδος αυτή φάνηκε να τερματίζεται το 2014 και εφέτος μοιάζει να αποτελεί πλέον παρελθόν. Το ερώτημα που αβίαστα ανακύπτει τώρα είναι πόσο θα διαρκέσει η φρενίτιδα εξαγορών και συγχωνεύσεων. Οι ειδικοί θεωρούν ότι δύο είναι οι παράγοντες που απειλούν με ανακοπή την πορεία εταιρικής ενοποίησης παγκοσμίως: οι αναταράξεις στην ευρωζώνη που προκαλεί η ελληνική κρίση και οι ολοένα αυστηρότεροι κανόνες για την εξασφάλιση του ελεύθερου ανταγωνισμού. Διότι ενίοτε οι ενοποιήσεις επιχειρηματικών κολοσσών δημιουργούν μονοπωλιακές συνθήκες στις αγορές.

Κερδισμένοι και χαμένοι
Ευκαιρίες για λίγους, απολύσεις για τους πολλούς
Η φρενίτιδα εξαγορών και συγχωνεύσεων αποτελεί ασφαλώς ευεργετική είδηση για τις εταιρείες συμβούλων και τους αναδόχους των συμφωνιών που ενθυλακώνουν τεράστιες προμήθειες. Είναι επίσης ευεργετική και για τα μεγαλοστελέχη των επιχειρήσεων, που έχουν περισσότερες ευκαιρίες για να πετύχουν είτε μια καλή «μεταγραφή» ή προαγωγή είτε ένα ακόμη πιο «χρυσό αλεξίπτωτο» στην εταιρεία τους που θα εξασφαλίσει μια ζωή γλυκιά για τους ίδιους, τα παιδιά και τα εγγόνια τους.

Στον αντίποδα, οι χαμένοι από τη διαδικασία είναι συνήθως τα μικρά και μεσαία στελέχη των επιχειρηματικών ομίλων. Σύμφωνα με την εταιρεία Challenger, Gray & Christmas, το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου τα εργασιακά θύματα του κύματος εξαγορών και συγχωνεύσεων έφθασαν στις ΗΠΑ τα 8.800. Σε ετήσια βάση ίσως οι απολυμένοι να φθάσουν εφέτος τις 21.000. Είναι σαφώς πολύ λιγότεροι από τις 77.000 που έπεσαν θύματα των περίφημων «οικονομιών κλίμακος» το 2006, όταν εκδηλωνόταν το προηγούμενο τσουνάμι ενοποιήσεων στις ΗΠΑ. Οι ειδικοί αποδίδουν τη διαφορά στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις είχαν περιορίσει δραστικά το προσωπικό τους κατά τα χρόνια της κρίσης. «Σε κάθε περίπτωση οι αμερικανικές επιχειρήσεις την περίοδο αυτή διψούν για υπαλλήλους υψηλής εξειδίκευσης» σημείωσε ο Τζον Τσάλεντζερ της Challenger, Gray & Christmas.