Με λευκές φουστίτσες

«Το πρώτο μάθημα της πολιτικής είναι να μάθεις να μετράς!» έλεγε ο Λίντον Τζόνσον που σίγουρα ήξερε να μετράει. Οταν το 1964 υπέγραψε τη Διακήρυξη Πολιτικών Δικαιωμάτων, στράφηκε στα στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος και προέβλεψε:

–Τώρα πρέπει να σας πω ότι χάσαμε τον Νότο για μια γενιά!..

Οι Δημοκρατικοί χρειάστηκε τελικά να περιμένουν την προεδρία Κλίντον, 18 χρόνια αργότερα, για να αρχίσουν να επανεμφανίζονται στο πολιτικό σκηνικό των νότιων Πολιτειών.

Πολύ φοβούμαι ότι αυτή την ικανότητα του Τζόνσον διαθέτουν ελάχιστοι έλληνες πολιτικοί. Οι περισσότεροι συνηθίζουν να πολιτεύονται όχι στη βάση αριθμών και δεδομένων αλλά κάτω από το αεράκι των ψευδαισθήσεων και των ευσεβών πόθων.

Δεν είναι τυχαίο ότι ενάμιση μήνα μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου καμία παράταξη δεν έχει κάνει κάποια ψύχραιμη αποτίμηση του εκλογικού συσχετισμού και του μετεκλογικού σκηνικού.

Ετσι έχουμε να συγκρούονται δύο αντίθετες αλλά εξίσου αναπόδεικτες και αντιφατικές προσδοκίες: η προσδοκία του «αριστερού καθεστώτος» (που διακινεί ο ΣΥΡΙΖΑ) και η προσδοκία της «αριστερής παρένθεσης» (στην οποία έχει εναποθέσει τις ελπίδες της ένα μέρος της ΝΔ).

Προφανώς τίποτε από τα δύο δεν ισχύει εκ προοιμίου.

Οι εκλογές ανέδειξαν έναν αριστερό πόλο (του 36,3%) και έναν δεξιό πόλο (του 27,8%). Αθροισμα πάνω από 64%. Δύο στους τρεις Ελληνες. Δεν είναι λίγο, αλλά ο διπολισμός έχει γνωρίσει και καλύτερες ημέρες.

Οι μεγάλοι ηττημένοι ήταν η Κεντροδεξιά και η Κεντροαριστερά –παρ’ όλο που μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς επιβίωσε ένα 14% του εκλογικού σώματος (Ποτάμι, ΠαΣοΚ, ΚΙΔΗΣΟ και ΔΗΜΑΡ). Δεν είναι λίγο, αλλά επειδή είναι κατακερματισμένο δεν είναι ούτε καν ρυθμιστικό.

Από εκεί και πέρα το δίλημμα «καθεστώς ή παρένθεση» θα το λύσει μόνο η ζωή.

Οσο ανυπόστατη είναι η εκτίμηση ότι ο Αλ. Τσίπρας κυριαρχεί πλέον στον μεσαίο χώρο (Ι. Λούλης), άλλο τόσο αστήρικτη είναι η πρόβλεψη ότι θα πέσει ως το Πάσχα (Αδ. Γεωργιάδης).

Διότι η ουσία είναι ότι ουδείς γνωρίζει αν υπάρχει και πώς προσδιορίζεται σήμερα ο μεσαίος χώρος. Ουδείς μπορεί να προβλέψει με ποιες μορφές θα υπάρξουν ξανά η «Κεντροδεξιά» και η «Κεντροαριστερά» –αν υπάρξουν ξανά.

Και ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει πότε θα εξαντληθεί η ευθεία σύγκρουση Δεξιάς – Αριστεράς που σοβεί από το 2012 και μετά. Για πρώτη φορά από το 1974 το εκλογικό αποτέλεσμα είχε τόσο έντονα ταξικά χαρακτηριστικά.

Σε αυτό το ασταθές, απρόβλεπτο αλλά βίαιο σκηνικό οι γνωστές εκδοχές της «Κεντροδεξιάς» και της «Κεντροαριστεράς» έχουν μεγάλη δυσκολία να επιβιώσουν είτε στο πλαίσιο ευρύτερων παρατάξεων είτε αυτόνομα στην πολιτική σκηνή.

Μόνο μια εκδοχή εθνικής καταστροφής θα μπορούσε ενδεχομένως να τις επαναφέρει στο προσκήνιο ως δυνάμεις κατευνασμού και μετριοπάθειας –αλλά ποιος μπορεί να εύχεται μια εθνική καταστροφή;

Αλλωστε το εκκρεμές της δημοκρατίας επαληθεύτηκε απολύτως και στις 25 Ιανουαρίου. Η αποδυνάμωση της κυβερνητικής παράταξης απέβη σχεδόν μηχανικά προς όφελος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και κανενός άλλου.

Για να το πω στη φρασεολογία του Λίντον Τζόνσον: Τον μεσαίο χώρο, την «Κεντροδεξιά» και την «Κεντροαριστερά» μάλλον τους χάσαμε για καμιά δεκαετία. Τους πήρε μαζί του το Μνημόνιο, το οποίο κατάφερε να δυσφημήσει κάθε έννοια «μεταρρύθμισης» και «ευθύνης».

Με άλλα λόγια, η τελευταία εξαετία άλλαξε και το γήπεδο και το παιχνίδι.

Η διαφορά είναι ότι στον ΣΥΡΙΖΑ το έχουν αντιληφθεί πλήρως και γι’ αυτό δυσανασχετούν τόσο πολύ να προσαρμοστούν σε μια διαδικασία που κινδυνεύει να τους εκθέσει ανεπανόρθωτα.

Στη ΝΔ, αντιθέτως, πολλοί συζητούν για το μέλλον με προχθεσινούς όρους. Και αυτό είναι το μεγάλο μειονέκτημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη μετεκλογική συγκυρία.

Σε ένα λασπωμένο γήπεδο του ράγκμπι προτείνουν να παίξουμε μπάντμιντον με λευκές φουστίτσες.